اين روزها كه بناي قديمي‌ترين و بزرگ‌ترين مدرسه غرب كشور ثبت شده در فهرست آثار ملي در آستانه ويراني به آشيانه كلاغ‌ها و لانه كبوترها بدل شده است، اداره آموزش و پرورش شهر بروجرد شهريورماه امسال همايشي برگزار مي‌كند تا با حضور و كمك فارغ‌التحصيلان داخل و خارج كشور اين دبيرستان، گامي در جهت حفظ و احياي اين بناي تاريخي فراموش شده بردارد.
سرايدار در بزرگ و قديمي را به‌رويم باز مي‌كند و به خلوت و سكوت اين بناي پر خاطره قدم مي‌گذارم؛ بنايي به وسعت 14هزار متر مربع با عمارت آجري دو طبقه كه ايوان بزرگ آن شامل 12ستون آجري است و در وسط حياط بزرگي قرار گرفته كه پوشيده از درختان كهنسال است.
بناي دبيرستان امام خميني(ره) در سال1315خورشيدي ساخته شده است. اين مدرسه بعد از دارالفنون و دبيرستان البرز، سومين دبيرستان ساخته شده در ايران است. طبقه اول اين بنا در زمان احداث به‌عنوان دبيرستان و طبقه دوم براي استقرار نخستين آموزش و پرورش غرب ايران مورد استفاده قرار مي‌گرفته است.
شروع به گشت زدن در ساختمان اصلي مي‌كنم هر چند سرايدار هشدار مي‌دهدكه داخل ساختمان چندان امن نيست و ممكن است هر لحظه سقف عمارت فرو‌بريزد. همه جا را بوي ماندگي خاك‌ونم پركرده است. از تخريب جاي‌جاي سقف پيداست اين بنا مدت‌ها زير بارش بي‌امان باران و برف بوده كه آب به داخل ساختمان نفوذ كرده و خرابي‌هاي زيادي به بار آورده است.
به خاطره روزهايي كشيده مي‌شوم كه در اين مكان زيبا و در يكي از كلاس‌هاي انتهاي عمارت اصلي درس مي‌خواندم. حين عبور، رديف كلاس‌ها را يكي يكي نگاه مي‌كنم كه حالا به‌جاي هياهوي بچه‌ها و زمزمه درس معلم‌ها سكوتي كر‌كننده از آن بيرون مي‌زند. در ميان اين تاريكي و سكوت، ديدن در و پنجره‌هاي شكسته كلاس‌ها، سقف فرو‌ريخته آمفي تئاتر بزرگ مدرسه، سرستون‌هاي شكسته و گچبري‌هاي ريخته نيم طاق زيباي ورودي،غم غربتي به دلم مي‌نشاند. مدرسه اي كه زماني يكي از بزرگ‌ترين و معتبرترين مدرسه‌هاي كشور بوده و درس خواندن در آن مايه افتخار، كمر خم كرده و چيزي به از پاي افتادنش نمانده است.
- ميراثي كه ثبت ملي شده است
دبيرستان ماندگار امام‌خميني(ره) كه معماري آن تلفيقي از معماري سنتي و اروپايي است و قدمت آن بيش از 80سال است،در سال 1377در فهرست آثار ملي ثبت شده با اين حال بودجه كافي از سوي سازمان ميراث‌فرهنگي و گردشگري براي احيا و مرمت اين بناي تاريخي- فرهنگي وجود ندارد و ميراث فرهنگي شهرستان بروجرد به تنهايي از عهده اين كار برنمي‌آيد. به‌علت فرسايش بنا در طول زمان و صدمات فراواني كه بعد از زلزله سال 85به آن وارد شده است،مرمت اين اثر ملي به بودجه كلاني نياز دارد. مدرسه هر روز يك قدم به ويراني نزديك‌تر مي‌شود و شدت آسيب‌هاي آن به حدي است كه هر لحظه ممكن است سقف آن فرو بريزد و اين سند زنده فرهنگ و دانش اين مرز و بوم كه نفس‌هايش به شماره افتاده براي هميشه از پاي بنشيند و به تلي از خاك بدل شود.
- همايش دانش‌آموختگان دبيرستان امام خميني(ره)
اين روزها همت بلند مردمان اين شهر است كه به ياري برخاسته‌اند تا در كنار اداره آموزش و پرورش و كمك و همياري دانش‌آموختگان موفق اين مدرسه در داخل و خارج از ايران، ميراث عزيز و گرانبهاي‌شان را را از خطر ويراني برهانند.
آموزش و پرورش شهرستان بروجرد در طرحي نوآورانه شهريورماه امسال همايشي برگزار مي‌كند و به اين ترتيب دانش آموختگان قديمي و جديد اين مدرسه را از ايران و ساير نقاط جهان دور هم جمع مي‌كند تا در ضمن اين جنبش فرهنگي،با
مساعدت اين دانش‌آموختگان در كنار انجمن خيرين مدرسه ساز، بودجه لازم جهت احيا و مرمت بناي تاريخي- فرهنگي دبيرستان امام خميني(ره) فراهم شود.
- به‌دنبال يك جنبش فرهنگي هستيم
گفت‌وگو با شهاب روزبهاني، معاون مديركل و معاون آموزش و پرورش شهرستان بروجرد درباره احياي مدرسه امام خميني(ره)
- ايده اين كار از كجا شكل گرفت و مشخصا هدف آن چيست؟
مدت‌ها بود كه از طريق ميراث فرهنگي و اداره نوسازي مدارس به‌دنبال راهي بوديم تا مدرسه را مرمت كنيم ولي از آنجا كه مرمت اين بنابه عنوان اثري تاريخي با مرمت يك مدرسه معمولي فرق داشت هزينه برآورد شده رقم بالايي بود كه اداره ميراث فرهنگي بروجرد و اداره نوسازي مدارس قادر به پرداخت آن نبودند.
از آنجا كه اغلب فارغ‌التحصيلان اين دبيرستان، افراد برجسته و توانمندي در ايران و ساير كشورها هستند به اين فكر افتاديم تا از ظرفيت‌هاي مادي و معنوي اين ثمره‌هاي باارزش قديم و جديد مدرسه استفاده كنيم و دست ياري و مساعدت به سوي آنهايي دراز كنيم كه خود پرورش يافتگان اين مكان آموزشي ارجمند هستند.
اين كار با دو هدف صورت گرفت؛ اول تلاش براي احيا و مرمت دبيرستان تاريخي امام خميني(ره) به‌عنوان نماد علمي و آموزشي شهر بروجرد و دوم به راه انداختن يك جنبش فرهنگي در شهر براي كمك به حفظ و نگهداري اماكن تاريخي و فرهنگي تا اگر جايي مثل بازارها و مساجد و خانه‌هاي قديمي و هر مكاني كه به‌عنوان ميراث قديمي و ارزشمند ما محسوب مي‌شوند و حتي مكان‌هايي كه زيرنظر اداره آموزش و پرورش يا ميراث فرهنگي نيستند، زماني نيازمند به احيا و مرمت باشند همياري و مساعدت مردمي شامل حال‌شان بشود و روال حسنه‌اي باشد تا مردم براي حفظ و نگهداري ميراث ارزشمند شهر كه سند هويت‌شان است كوشش كنند.
- پاي انجمن خيرين مدرسه‌ساز چطور به اين ماجرا باز شد؟
آقاي محمدرضا حافظي، رئيس انجمن خيرين مدرسه‌ساز كشور،خودشان اهل شهر بروجرد هستند، بعد از اطلاع از جنبش فرهنگي مرمت مدرسه طرح ما مورد استقبال‌شان قرار گرفت و خودشان شخصا به بروجرد سفر كردند و بعد از بازديد از مدرسه در همين ابتداي امر بخشي از هزينه‌هاي احياي بنا را متقبل شدند.
- نحوه برگزاري همايش به چه ترتيبي است؟
همايش شهريورماه امسال در محل دبيرستان امام خميني(ره) برگزار مي‌شود. از طريق فراخوان در روزنامه‌ها و فضاي مجازي و از طريق ارسال دعوتنامه به ايميل دانش آموختگان و مسئولان شهري و استاني از آنها براي شركت در اين مراسم دعوت كرده‌ايم، به تعداد زيادي از ايميل‌هاي ما از طرف دانش آموختگان حتي دانش‌آموختگان مقيم خارج پاسخ داده شده و براي شركت در اين همايش اعلام آمادگي كرده‌اند.
تعداد ديگري از نخبگان حوزه علم و فرهنگ كه اهل شهر ما هستند ولي در اين دبيرستان درس نخوانده‌اند را هم دعوت كرده‌ايم كه در اين حركت فرهنگي ما را همراهي كنند. در كنار بخش اصلي همايش،نمايشگاهي از دست‌ساخته‌هاي دانش‌آموزان قديم و جديد دبيرستان را هم با هدف پيوند ميان دانش‌آموختگان نسل گذشته و امروز برگزار مي‌كنيم. اميد داريم كه آموزش و پرورش به‌عنوان نهادي اثرگذار علاوه بر آموزش و گسترش دانش در ساير شئون زندگي فرهنگي و اجتماعي مردم ثمرات خير داشته باشد.