به گزارش مهر، حمیدرضا غنی‌آبادی گفت: تعداد بسیار زیاد حساب‌های سپرده بانکی بدون گردش مالی، یکی از مشکلاتی است که نظام بانکی طی سالیان اخیر با آن مواجه بوده است. این موضوع باعث شده هزینه‌های گزافی به بانک‌ها و موسسات اعتباری از بابت نگهداری حساب‌ها تحمیل شود و از سوی دیگر، حجم بالای حساب‌ها، امکان سوءاستفاده از آنها را افزایش می‌دهد. از این رو بانک مرکزی حدود دو هفته پیش دستورالعمل اجرایی شناسایی و تعیین‌تکلیف حساب‌های مطالبه‌نشده و مازاد ریالی را ابلاغ کرده است.
مدیر اداره مطالعات و مقررات بانکی بانک مرکزی، هدف از تدوین و ابلاغ دستورالعمل اجرایی شناسایی و تعیین‌تکلیف حساب‌های مطالبه‌نشده و مازاد ریالی را ارتقای شفافیت‌های مالی بانک‌ها، ایجاد رویه واحد حسابداری در ثبت و نگهداری وجوه مزبور در بانک‌ها و به تبع آن، امکان مقایسه ارقام مندرج در سرفصل حساب‌های موجود در نظام بانكي و همچنین کاهش احتمال سوء استفاده از وجوه یادشده و نیز تقلیل هزینه‌های دفترداری بانک‌ها عنوان کرد.
وی درباره دلایل حجم بالای حساب‌های مطالبه‌نشده و مازاد ریالی شبکه بانکی تصریح کرد: از جمله دلایل افزایش این قبیل حساب‌ها، کاهش ارزش معنادار در مانده موجودی بسیاری از این حساب‌ها ناشی از تورم و افزایش سطح عمومی قیمت‌ها، فراموشی صاحبان سپرده، فوت آنها، عدم اطلاع وراث و قائم مقام قانونی سپرده‌گذاران یا عدم شناسایی و مراجعه آنها بوده است؛ به این معنا که حساب‌هایی از این دست، به لحاظ تعدادی، زیاد و از نظر مبلغی پایین هستند، اما در هر حال مجموع مبلغ کلی این حساب‌ها بالا است.
این مقام مسئول بانک مرکزی، پیشگیری از وقوع پولشویی را از دیگر دلایل ابلاغ این بخشنامه عنوان کرد و گفت: افرادی که قصد پولشویی دارند، بعضاً اقدام به گشایش تعداد متعددی حساب با رقم و حجم پایین می‌کنند تا از این طریق، در مظان کمتری قرار گیرند و احتمال رصد و پایش تراکنش‌های حساب‌های آنها کاهش یابد که بر این اساس، یکی دیگر از کارکردهای دستورالعمل مذکور به این مهم معطوف بوده است.
به گفته غنی‌آبادی، تاکنون دستورالعملی در این زمینه به صورت منسجم وجود نداشته و تنها به صورت پراکنده، بخشنامه‌هایی صادر شده بود.
وی درباره شمول این دستورالعمل خاطرنشان کرد: این دستورالعمل سپرده‌های زیر ۲ میلیون تومان را شامل می‌شود، چراکه معتقدیم سپرده‌گذاری که رقم سپرده‌اش بیش از ۲ میلیون است، به احتمال زیاد مجدد به آن مراجعه خواهد کرد. همچنین این بخشنامه سه ماه پس از تاریخ ابلاغ، لازم‌الاجرا است.
غنی‌آبادی در خصوص ضوابط مدنظر برای اجرایی کردن این دستورالعمل گفت: در صورتی که سپرده کوتاه مدت عادی؛ دو سال، سپرده قرض‌الحسنه پس‌انداز، سه سال و سپرده قرض‌الحسنه جاری؛ پس از وصول آخرین برگه چک پس از یک سال، راکد و بدون تراکنش باقی بماند، این سپرده‌ها به سرفصل حساب‌های راکد منتقل می‌شود.
این مقام مسئول در بانک مرکزی خاطرنشان کرد: البته لازم است بانک‌ها و موسسات اعتباری، گزارشی از حساب‌های راکد را از سطح شعب به دفتر مرکزی ارسال کنند؛ پس از آن سپرده کوتاه مدت عادی پس از یک سال و قرض‌الحسنه پس‌انداز پس از دو سال و حساب جاری پس از یک سال به سرفصل مطالبه نشده، انتقال می‌یابد؛ ضمن اینکه بانک وظیفه دارد ضمن شناسایی مشتری، وی را با ارسال پیامک یا به انحای مختلف از وضعیت حساب آگاه کند.
وی در ادامه درباره فرایندی که طی آن، یک حساب بلاتکلیف تلقی می‌شود، گفت: در نهایت و پس از گذشت دو سال، چنانچه صاحب حساب شناسایی نشود، یا به بانک برای تعیین تکلیف مراجعه نکرده و یا حساب فعالی نزد همان مؤسسه اعتباری نداشته باشد، این حساب‌ها، بلاتکلیف تلقی می‌شوند؛ لذا در صورتی که سپرده‌گذار شناسایی نشود و به بانک و یا موسسه اعتباری مراجعه نکند، بانک ملزم است که دیگر حساب دیگر شخص را در همان بانک بیابد و این مبلغ را به آن حساب فعال منتقل کند.
به گفته مدیر اداره مطالعات و مقررات بانکی، حساب قرض‌الحسنه پس‌انداز پس از هفت سال، کوتاه مدت عادی پس از پنج سال و قرض‌الحسنه جاری پس از چهار سال به سرفصل حساب‌های بلاتکلیف منتقل می‌شود.
وی در ادامه افزود: در صورتی که بانک مرکزی کارمزدی را برای حساب‌ها تعیین کند، بانک‌ها می‌توانند از وجوه مندرج در هر یک از حساب‌های راکد، مطالبه نشده و وجوه بلاتکلیف با مبلغ زیر ۵۰ هزار تومان بر اساس مقررات بانک مرکزی کارمزد دریافت کنند تا در نهایت مبلغ این سپرده‌ها به صفر میل پیدا کند.
غنی‌آبادی در خصوص محدودیت‌های در نظر گرفته شده برای تعداد حساب‌های یک فرد در بانک و موسسه اعتباری اظهار کرد: به موجب این دستورالعمل هر فرد در هر بانک و یا موسسه اعتباری می‌تواند یک حساب جاری مشترک و یک حساب جاری انفرادی، یک حساب کوتاه مدت عادی مشترک و حساب کوتاه مدت عادی انفرادی، یک حساب قرض‌الحسنه مشترک و یک حساب قرض‌الحسنه انفرادی داشته باشد.
مدیر اداره مطالعات و مقررات بانکی درباره سایر مواردی که مشمول این دستورالعمل می‌شوند، افزود: جدای از سپرده‌ها، برخی اقلام در حساب بستانکاران موقت وجود دارد که فرد درباره آنها قراردادی با بانک ندارد؛ اما از بانک و یا موسسه اعتباری طلبکار است. برای مثال زمانی که بانک، چک بانکی صادر می‌کند، برگ چک نزد شخص باقی بماند و یا اوراق مشارکت زمان سررسیدش رسیده؛ اما سپرده‌گذار برای دریافت آن مراجعه نمی‌کند و یا سود علی‌الحساب سرمایه‌گذاری به حساب تعلق گرفته، اما سپرده‌گذار حساب خود را بسته است و در این حالت فرد از بانک طلب دارد.
وی افزود: یکی دیگر از این موارد مربوط به زمانی است که فرد کارت هدیه خریداری کرده و پول پرداخت شده؛ اما از این کارت استفاده نکرده و یا حساب قرض‌الحسنه پس‌انداز فرد در دوره‌ای که مشمول طرح بوده است، در قرعه‌کشی برنده شده، اما حساب فرد بسته شده است. در خصوص چنین مواردی کـه تحت سرفصل بستانکاران موقت ثبت می‌شوند، باید مطابق مهلت‌های تعیین شده در دستورالعمل عمل شود.
غنی‌آبادی همچنین از بسته شدن حساب‌های غیرمتمرکز (سنتی) ظرف مدت شش ماه پس از لازم‌الاجرا شدن این دستورالعمل خبر داد و اظهار داشت: بانک و یا موسسه اعتباری موظف است آمار مرتبط با حساب‌های راکد را در مقاطع شش ماهه به هیات مدیره، واحد بازرسی، حسابرسی داخلی و بانک مرکزی ارسال کند.