چنين تصويري را هر يك از شهروندان در گوشه و كنار شهر بارها ديدهاند. اين در حالي است كه زبالهگردي كودكان از پديدههاي شومي محسوب ميشود كه نشاندهنده وجود آسيبهاي جدي در شهر است.
زهرا صدراعظم نوري، رئيس كميسيون سلامت، محيطزيست و خدمات شهري شوراي شهر تهران درباره پديده زبالهگردي كودكان ميگويد: اين پديده 2موضوع جدا از هم است؛ اول اينكه اگر فرايند جمعآوري زباله ساماندهي شده و بهصورت اصولي و منطقي از مبدأ شاهد تفكيك زباله باشيم ميتوان وضعيت را بهبود بخشيد، اما موضوع دوم كودكان هستند كه مهمتر از نكته اول است. وي در ادامه ميافزايد: سلامت جسمي و روحي كودكاني كه اقدام به جمعآوري زباله ميكنند بهشدت در معرض خطر است.
اگرچه بخشي براي ارتزاق و كسب درآمد به سمت جمعآوري زبالههاي خشك ميروند. وي پيشنهاد ميكند كه اين كودكان شناسايي شوند و با برنامهاي منسجم به خانوادههاي خود بازگردند. البته رئيس كميسيون سلامت، محيطزيست و خدمات شهري شوراي شهر تهران اعتقاد دارد برخي از اين كودكان نيز در شبكههاي سازمانيافته مشغول به كارند كه بايد برخورد قانوني با اين شبكهها صورت بگيرد.
وي در ادامه ميافزايد: كودكان زبالهگرد هم بايد بتوانند از تحصيل و تفريح مناسب بهرهمند شوند؛ اين در حالي است كه ميبينيم در شرايط سخت آب و هوايي مجبورند بارهاي سنگين و خطرناك را با خود حمل كنند.صدراعظم نوري تأكيد ميكند كه بايد با همكاري نهادهاي ديگر چون نيروي انتظامي، بهزيستي و وزارت تعاون به اين مسئله پرداخت.
- معضل مزمن شهر
مشكلات كودكان زبالهگرد بهطور ويژه در كميسيون سلامت، محيطزيست و خدمات شهري شوراي شهر تهران بررسي ميشود. اين خبر را روز گذشته ناهيد خداكرمي، عضو كميسيون سلامت و محيطزيست شوراي شهر تهران به خبرگزاري ايسنا داد و گفت: زباله گردي كودكان را ميتوان يكي از معضلات و بيماريهاي مزمن شهري دانست كه بسيار دردآور است.
اين عضو شوراي شهر به بازديد روز عيد قربان خود از مراكز عرضه دام نيز اشاره كرد و اينكه كودكاني با لباس نو مشغول بهكار بودند و البته بهدليل ترس كودكان موفق به كسب اطلاعاتي از نحوه سازماندهي و بهكارگيري آنها نشدند.به گفته خداكرمي، بايد منشأ سازماندهي كودكان در محلهاي دپوي زباله و... مشخص شود تا متوجه شد كجا و چه كساني آنها را بهكار ميگيرند. وي همچنين از لزوم راستيآزمايي اطلاعاتي درخصوص كودكان زبالهگرد گفته كه از سوي برخي سازمانهاي مردم نهاد ارائه ميشوند. براساس اين آمار برخي از اين كودكان مهاجران افغاني و پاكستاني بوده و بقيه ايراني هستند.
- تهديدات كودكان زبالهگرد
عضو مجمع نمايندگان استان تهران نيز كودكان زبالهگرد را دردناكترين آسيب تهران دانسته و گفته است: متأسفانه در پايتخت شاهد زبالهگردي تعداد زيادي از كودكان ايراني و اتباع افغان هستيم و در حقيقت كودكان به نفع پيمانكاران شهرداري زبالهها را تفكيك ميكنند؛ اين در حالي است كه بيماريهاي عفوني مانند ايدز آنها را تهديد ميكند.
طيبه سياوشي شاه عنايتي با تأكيد بر اينكه نخستين قدم شهرداري تهران در جهت حل آسيبهاي اجتماعي تهران بايد ساماندهي كودكان زباله گرد و خياباني باشد، تصريح كرد: البته بخش اجتماعي وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي در اين رابطه اقدامات مؤثري را شروع كرده اما اين موضوع بدون همكاري هماهنگ شهرداري، شوراي شهر، وزارت بهداشت و وزارت تعاون تحقق نمييابد.
- گام بزرگ براي كودكان زباله گرد
در پژوهشي كه همزمان در 10استان كشور انجام شد مشخص شد 685كودك مشغول زبالهگردي هستند. مليت اين كودكان نيز مربوط به كشورهاي ايران، افغانستان و پاكستان بوده است. اين آمار را مازيارفر، عضو جمعيت امداد دانشجويي امام علي(ع) بهعنوان يكي از سازمانهاي مردم نهاد فعال در نخستين نشست كارگروه بررسي وضعيت زبالهگردي كودكان اعلام كرد. به گفته وي، از بين اين كودكان 41درصد مطلقا بيسواد بودند، 52درصد داخل مراكز تفكيك زباله زندگي ميكردند و سطح بهداشت آنها بهشدت پايين بود. وي همچنين در سخنان خود از وجود باندهايي خبر داد كه اقدام به استثمار كودكان ميكنند تا بتوانند در منطقهاي كار كنند.
البته رضاقديمي، رئيس سازمان خدمات اجتماعي شهرداري تهران نيز اعتقاد دارد اگر در سطح ملي به موضوع كودكان زبالهگرد پرداخته شود و رسانهها و همه دستگاهها پاي كار بيايند تا بتوان فرهنگسازي كرد گام بزرگي برداشته شده است. وي همچنين موضوع صدور كارت زبالهگردي از سوي شهرداري براي كودكان را تكذيب كرده و ميگويد:
يك سري افراد سودجو اين كار را انجام ميدهند. زيرا صدور كارت براي تفكيك زباله غدغن و ممنوع است و شهرداريهاي مناطق معمولا اين كار را نميكنند. وي همچنين به نهادهاي ديگر پيشنهاد ميدهد تا پيمانكاراني كه از كودكان زير 18سال استفاده ميكنند معرفي شوند تا ديگر از توان اين پيمانكاران در شهر استفاده نشود.