بر اساس بند 94 قانون بودجه سال92 يكصدهزار وام، برابر بند هـ تبصره 16 قانون بودجه سال 93 يكصد هزار وام، برابر بند د تبصره 15 قانون بودجه سال 94 يكصد هزار وام و برابر ماده 2 آييننامه تسهيلات خريد يا ساخت مسكن مصوب هيأت وزيران در سال 95 تعداد يكصد هزار وام مسكن، جمعا 400 هزار وام مسكن در طي سالهاي 92 تا 95 به ايثارگران تخصيص يافته است. ميزان استقبال ايثارگران براي دريافت وام تسهيلات مسكن به دليل اينكه بخش عمدهاي از مشكلات آنان را مرتفع ميكند، خوب بوده است.
جمع تسهيلات وام مسكن در نظر گرفتهشده در سالهاي مذكور و سالهاي پيش از آن، ميزان اين وامها را در مجموع به عدد قابل توجهي ميرساند كه اگر همگي اين وامهاي پيشبيني شده در بودجه سنواتي، جذب شده باشد، بايد بخش وسيعي از ايثارگران از آن بهرهمند شده باشند و توسعه حوزه شمول جامعه ايثارگري در قوانين اخير مجلس بهمنظور بهرهمندي ايثارگران بيشتري از اين تسهيلات، منطقي به نظر رسيده و قابل توجيه است.
در گزارشي كه رئيس بنياد در خصوص تسهيلات مسكن در روزهاي اخير ارائه داده و در سايت ايثار بنياد درج شده، آمده است: تأمين مسكن ايثارگران يكي از اهداف بنياد در جهت تأمين معيشت و رفاه ايثارگران و تأمين مسكن مناسب براي ايشان ميباشد. در جدول ذيل اين گزارش تعداد تسهيلات مسكن واگذارشده طي سالهاي 92 الي 95 تعداد 169/758 وام ذكر شده است. اين در حالي است كه برابر قوانين بودجه سنواتي كه به آن اشاره شد، تعداد 400/000 وام تسهيلات مسكن طي سالهاي مذكور به تصويب مجلس شوراي اسلامي و دولت رسيده است.»
آنچه كه اكنون جاي سؤال دارد، اين است كه با توجه به استقبال ايثارگران در وام تسهيلات مسكن، چرا تعداد قابل توجهي از اين وامها جذب نشده است؟
به عبارتي علت جذب نشدن 231/242 وام تسهيلات مسكن ايثارگران چه بوده است؟ آيا عدم همكاري بانك مركزي و بانكهاي عامل علت عدم جذب وامها بوده يا ناتواني سازوكار اداري بنياد، عامل اصلي عدم جذب تسهيلات وام مسكن ايثارگران بوده است؟
آيا ارائه چنين آماري نشان از موفقيت عملكرد بنياد در حوزه مسكن طي سالهاي اخير بوده يا به نوعي اثبات نوعي كمكاري در جذب تسهيلاتي است كه ايثارگران مشتاقانه به دنبال جذب آن هستند؟
از مشكلات ديگري كه در مسير جذب وام تسهيلات مسكن ايثارگران قرار گرفته است، ماده 7 آييننامه تسهيلات مسكن ايثارگران مصوب هيأت وزيران است. در مصوبات اخير مجلس براي ايثارگراني كه داراي مسكن نامناسب يا ناتمام باشند و مبلغ وام قبلي را تسويه كرده باشند با شرايطي، اعطاي وام مجدد در نظر گرفته شده است. در سال 95 به استناد مصوبه قبلي مجلس اعطاي وام مسكن ايثارگران به دولت واگذار شد. در ماده 7 آييننامه مصوب هيأت وزيران براي دريافت وام مجدد ايثارگران، محدوديتي در نظر گرفته شد كه وام مجدد صرفا در قالب تسهيلات ساخت مسكن واگذار ميشود و استفاده اين تسهيلات در خريد مسكن، منع شد. بنابر اين اغلب ايثارگراني كه به دنبال بهبود وضعيت نامناسب مسكن خود بودند با اين مشكل مواجه شدند و بهرهمندي آنان از اين تسهيلات ميسر نشد.
مجلس شوراي اسلامي در بند يك رديف و تبصره 17 قانون بودجه سال 96 اين محدوديت را به شرح زير حذف كرد:
ايثارگراني كه در سنوات گذشته از تسهيلات ارزانقيمت تا سقف 150ميليون ريال بهرهمند شدهاند و تا پايان سال 94 تسويه نمودهاند، ميتوانند به شرط خريد يا ساخت مسكن جديد از تسهيلات مسكن ارزانقيمت ايثارگري قانون بودجه سال96 بهرهمند شوند.
ولي گزارشهاي رسيده حاكي است همچنان ايثارگران مستند به مصوبه هيأت وزيران از تسهيلات وام مسكن براي خريد محرومند. شايد توجيه اين اقدام اين باشد كه اين تسهيلات مربوط به سال 95 است و لذا مصوبه هيأت وزيران بر آن جاري خواهد بود. اما سؤال ديگري كه پيش ميآيد اين است كه اين تفاوت و تبعيض چگونه قابل توجيه است و آيا اين امكان وجود ندارد كه با توجه به حضور رياست بنياد در هيأت وزيران، اين مصوبه اصلاح شود.