آيا اين طرح مي‌تواند موجب كاهش ترافيك، آلودگي هوا، تخريب باغات و فرسايش معابر تهران شود يا هيچ اثري در اين فهرست ندارد؟
13شهريور بود كه رئيس پليس راهور تهران رسما اعلام كرد تردد كاميون‌ها در مناطق يك و 12تهران متوقف شده و اين مصوبه براساس تصميم جلسه 39شوراي ترافيك تهران بوده است. نخستين پرسشي كه اجراي اين طرح براي شهروندان تهراني داشته و از طريق خطوط ارتباطي با همشهري در ميان گذاشته‌اند، اين بوده كه آيا اين طرح شامل كاميون‌هاي حمل مصالح و اسباب‌كشي هم مي‌شود؟ پليس در اين‌باره خبر داد كه عبور كاميون‌هاي زير 10تن كه كالا و مصالح ساختماني حمل مي‌كنند، هيچ ممنوعيتي ندارد. بدين‌ترتيب هرگونه گمانه‌زني درباره اينكه ممنوعيت تردد كاميون‌ها، باري از مشكلات شهري بكاهد، منتفي است. بر مبناي آنچه مصوبه شوراي ترافيك اعلام كرده، ممنوعيت تردد وسايل نقليه سنگين در معابر مناطق يك و 12در راستاي طرح ارتقاي كيفيت زندگي و انضباط شهري و به‌دليل وضعيت خاص معابر شهري است، اما نتايج يك هفته‌اي اجراي طرح نشان مي‌دهد تردد كاميون‌ها هنوز هيچ اثري بر ترافيك و آلودگي هوا به‌عنوان 2موضوع محوري مورد تأكيد مديريت شهري فعلي نداشته و هنوز توفيقي حاصل نشده است. در دوره زماني 13تا 20شهريور، كيفيت هوا در ايستگاه‌هاي سنجش منطقه يك، از نظر شاخص ذرات معلق سير صعودي 67تا 95را طي كرده و در منطقه 12نيز دستگاهي براي سنجش آلودگي هوا وجود ندارد اما شاخص كلي هوا در مناطق مجاور سير صعودي داشته و هوا به سمت آلودگي بيشتر رفته است.
- جزئيات طرح توقف تردد كاميون‌ها
مركز اطلاع‌رساني راهور تهران ديروز جزئياتي از طرح به اجرا درآمده را براي رسانه‌ها منتشر كرد. بر اين اساس ممنوعيت در منطقه يك تهران صرفا مربوط به وسايل نقليه سنگين باربري شامل كاميون با ظرفيت بيش از ۱۰ تن و تريلي است و تردد كاميون با ظرفيت كمتر از 10تن و كاميونت و وانت بار براي حمل كالا و مصالح ساختماني ممنوعيتي ندارد. همچنين ممنوعيت تردد در منطقه۱۲ صرفا شامل كاميون و تريلي بوده و مشمول كاميونت تا سقف 6تن و وانت‌بارها نمي‌شود. از طرفي درصورت نياز ضروري به تردد كاميون و تريلي در اين دو منطقه متقاضيان مي‌توانند با مراجعه به شهرداري مناطق مربوطه (حمل‌ونقل ترافيك شهرداري) نسبت به اخذ مجوز تردد موقت اقدام كنند.
- ابعاد نااميدكننده اجرا
بر مبناي آنچه پليس اعلام كرده، ممنوعيت تردد كاميون و تريلي در منطقه يك شامل محدوده‌هاي بزرگراه امام علي به سمت غرب، بزرگراه صدر به سمت شمال حد فاصل بزرگراه امام علي تا بزرگراه مدرس، بزرگراه مدرس به سمت شمال حد فاصل بزرگراه صدر تا پل پارك‌وي و بزرگراه چمران به سمت شمال حدفاصل پارك وي تا يادگار امام است. بدين‌ترتيب كاميون‌ها مي‌توانند آزادانه در بزرگراه ارتش و محله‌هاي اقدسيه، فرمانيه، قيطريه، دزاشيب، زعفرانيه و فرشته تردد كنند. ناگفته نماند كه محله‌هاي مذكور اصلي‌ترين محله‌هايي هستند كه طي سال‌هاي اخير به وسيله تردد كاميون‌ها تهديد شده‌اند و محدوديت‌هاي اعلام شده، كمترين ارتباطي با محله‌هايي كه شبانه‌روز شاهد تخريب باغات هستند، ندارد. از سوي ديگر ممنوعيت تردد كاميون و تريلي در منطقه۱۲ از شمال به خيابان انقلاب حدفاصل چهارراه كالج تا ميدان امام حسين، از شرق خيابان ۱۷شهريور از ميدان امام حسين تا خيابان مولوي، از جنوب خيابان مولوي حد فاصل ۱۷شهريور تا خيابان وحدت اسلامي و از غرب خيابان‌هاي حافظ و وحدت اسلامي حدفاصل چهارراه كالج تا تقاطع مولوي است. اين محدوده نشان مي‌دهد تنها محله‌هاي دروازه‌غار و خاني‌آباد از محدوده منطقه12شامل طرح نمي‌شوند و تنها حمل بار با كاميون زير 6تن جايز است كه تفاوت چنداني با كاميون‌هاي بزرگ‌تر از منظر آلودگي هوا ندارد و شايد درصد كمي در كاهش ترافيك معابر مفيد‌باشند.
- كاميون‌ها با هواي تهران چه مي‌كنند؟
تهران رقمي حدود 230هزار وسيله نقليه ديزلي شامل اتوبوس، ميني‌بوس سرويس ادارات و كاميون دارد كه از اين ميان، سهم كاميون‌هاي فرسوده 43درصد يا 100هزار دستگاه است. اين كاميون‌ها با عمر بيش از 30سال در عين اينكه در جاده‌ها اجازه تردد ندارند، در معابر شهري آزادانه تردد مي‌كنند و قوانين ممنوعيت تردد براي آنها در همه نقاط شهري بايد اجرا شود. آنها روزانه 140تن آلودگي هوا وارد هواي شهر مي‌كنند كه در اين ميان، 40درصد خروجي اگزوز آنها شامل ذرات معلق و ازجمله كربن سياه است. طبق يافته‌هاي سازمان بهداشت جهاني، تنفس كمترين مقدار از كربن سياه معلق در هوا مي‌تواند شهروندان را به انواع سرطان‌ها و بيماري‌هاي قلبي و عروقي مبتلا كند. حال بايد ديد چه زماني مسئولان مي‌توانند افسار اين وسايل سرطان‌زا را در اختيار بگيرند؟