بطحايي با تبريك به مرتضي حاجي مديرعامل جديد مؤسسه همشهري گفت: «اميدواريم آقاي حاجي همچون گذشته در ارتقاي كيفيت مؤسسه بزرگ همشهري موفق باشند. حضورم در همشهري نخستين بازديد از رسانه‌هاست و دليل آن هم سابقه پيشكسوت بودن آقاي حاجي است. ان‌شاءالله كه اين رسانه پرمخاطب كشور بيش از پيش براي ارتقاي آموزش‌وپرورش كشور ما را ياري كند و بتوانيم از اين ظرفيت براي پيشبرد اهداف آموزش و پرورش بيشتر استفاده كنيم.» در اين بازديد با وزير آموزش‌وپرورش گفت‌وگويي كوتاه انجام داديم.
- آقاي بطحايي، آموزش مهارت‌هاي زندگي به دانش‌آموزان، يكي از محورهاي برنامهاي است كه به نمايندگان مجلس ارائه داديد. آيا اين كار را شروع كرده‌ايد؟
واقعيت اين است كه كنكور به آموزش و پرورش آسيب جدي وارد كرده و آموزش‌وپرورش در تست‌زني محصور شده است. بچه‌هاي ما در مدرسه چيزهايي ياد مي‌گيرند كه بيرون از مدرسه براي آنها كاربرد زيادي ندارد. پس از اخذ رأي اعتماد از نمايندگان مجلس و از همان بدو ورود به آموزش‌وپرورش كارهاي عملياتي اين برنامه را شروع كردم و اين كار به ۲دسته تقسيم شد؛ دسته اول برنامه‌هاي تحولي كه ناظر بر تحول محتوا و متن برنامه‌هاي آموزشي و درسي است.
مهم‌ترين محور اين بخش همان مشكل قديمي در آموزش و پرورش يعني تكيه و تأكيد فراوان بر حافظه‌محوري است.اين كار باعث شده از ساير ابعاد برنامه‌هاي درسي و ياددهي و يادگيري غافل شويم. بايد بين آنچه بچه‌هاي ما در مدرسه مي‌آموزند و در ذهنشان است و آنچه در عمل به آن نياز دارند، ارتباط و همبستگي بيشتر و عميق‌تري ايجاد شود. بچه‌هاي ما در مدرسه چيزهايي را ياد مي‌گيرند كه بيرون از مدرسه كاربرد كمي دارد. بخش عمده سبد يادگيري كه در طول ۱۲سال با بچه‌ها در مدارس كار مي‌كنيم، فقط به مفاهيمي اختصاص پيدا كرده كه در صورت ورود آنها به دانشگاه به دردشان مي‌خورد؛ به همين علت بخش كوچكي براي بچه‌ها باقي مي‌ماند تا مهارت‌هاي زندگي كه در زندگي فردي و اجتماعي به آن نياز دارند را در مدرسه تمرين كنند. بايد بخشي از سبد يادگيري را به اين موضوع مهم اختصاص دهيم. نگاه كنكورمحور آسيب‌هاي جدي به آموزش و پرورش وارد كرده و معلم مجال پرداختن به كارهاي پرورشي و تربيتي ندارد و بلافاصله دانش‌آموزان معترض مي‌شوند كه چرا تست كار نمي‌كنيد؟
- براي رسيدن به اين هدف چه موانعي وجود دارد؟
اينطور نيست كه با ارائه يك برنامه بتوان سيستم را به اين سمت حركت داد. كنكور يكي از مهم‌ترين موانعي است كه جلوي اين كار را گرفته و به‌شدت بر برنامه‌هاي درسي ما تأثيرگذار است. اين تأثيرگذاري تا سال‌هاي پيش فقط در دوره متوسطه بود، ولي متأسفانه الان به دوره ابتدايي وارد شده؛ يعني از پايه‌هاي دوم ابتدايي دانش‌آموزان مهارت‌هاي تست‌زني را مي‌آموزند. نخستين و مهم‌ترين برنامهاي كه ان‌شاءالله دولت دوازدهم در آموزش‌وپرورش دارد با تأكيد موكدي كه رئيس‌جمهور محترم دارند و در سند تحول بنيادين آموزش‌وپرورش نيز آمده، تقويت بخشي از آموزش براي مهارت‌محوري است و تمرين آنچه ما به‌عنوان الگوي زندگي ايراني-اسلامي مكررا از آن صحبت مي‌كنيم؛ مهارت‌هايي مانند گفت‌وگو و ارتباط برقرار كردن با ديگران، درك مسائل اجتماعي و مشاركت‌پذيري، حركت در زندگي جمعي و استفاده از خرد جمعي، از مقوله‌هايي است كه در تقويت مهارت‌پذيري دانش‌آموزان دنبال خواهيم كرد.
- فرهنگيان به اينكه در تصميم‌سازي‌هاي آموزش‌وپرورش از نظرات آنان استفاده نمي‌شود، انتقاد دارند. آيا اين انتقاد را مي‌پذيريد؟
متأسفانه در استفاده از نظرات معلمان در فرايند تصميم‌سازي بسيار ضعيف هستيم. ما يك ميليون همكار شاغل و ۷۰۰هزار نفر همكار بازنشسته داريم كه بخش عمده فرهيختگان جامعه را تشكيل مي‌دهند و روش‌هاي مشاركت‌پذيري را بيش از ديگران مي‌دانند و تمرين كرده‌اند. باوجود اين ظرفيت عظيمي كه در آموزش و پرورش وجود دارد، هنوز سازوكارهاي مناسبي براي اينكه بتوانيم از آنها در فرايند تصميم‌سازي استفاده كنيم پيش‌بيني نشده‌است. تشكل‌هاي صنفي، حرفه‌اي و تخصصي معلمان در آموزش و پرورش بيش از ساير دستگاه‌هاست، ولي اين تشكل‌ها هم گرفتار يكسري سازوكارهاي محدود‌كننده شده‌اند. از روزهاي آغازين حضور در وزارت آموزش‌وپرورش چند نفر از دوستان را مأمور بررسي راهكارهاي استفاده از اين ظرفيت كردم تا سازوكار مناسبي براي بهره‌گيري از نظرات فرهنگيان در فرايند تصميم‌سازي‌ها ارائه دهند. معلمان نسبت به ساير كاركنان علاقه‌مندي بيشتري براي مشاركت در فرايند تصميم‌سازي دارند. اميدوارم اين سازوكار تا ۴۵روز آينده آماده شود و آن را به فراخوان بگذاريم تا همكاران نظراتشان را اعلام كنند.
- برخي فرهنگيان با توجه به سوابق شما در آموزش وپرورش و سازمان برنامه و بودجه انتظار حل مشكلات مالي مانند پرداخت مطالبات، اجراي كامل طرح رتبه‌بندي و سرانه مدارس را دارند. باتوجه به محدوديت‌هاي مالي تا چه حد مي‌توان به اين توقع جامه عمل پوشاند؟
مبناي پرداخت همه دستگاه‌ها قانون بودجه سال ۹۶است و همه ظرفيت‌هاي آن تعريف و تعيين شده است. با اين همه قبل از پذيرش مسئوليت وزارت آموزش و پرورش مذاكرات مفصلي با رئيس‌جمهور و رئيس سازمان برنامه و بودجه داشتم. خيلي اميدوارم در اين راه گام‌هاي مؤثري برداريم و مطالبات باقيمانده از قبل را طي ۲تا ۳ماه آينده پرداخت كنيم و سال ۹۶طوري تمام شود كه مطالباتي از قبل براي سال۹۷ نداشته باشيم.