صدها ثروتمند روس و اوکراینی، از جمله شماری از مظنونان به فساد مالی، در سال‌های گذشته از طریق برنامه مناقشه‌برانگیز صدور ویزا، از دولت قبرس پاسپورت گرفته و بدین‌ترتیب عملا امکان ورود همیشگی به کشورهای امضاکننده توافق‌نامه شینگن را یافته‌اند.
روزنامه بریتانیایی گاردین با استناد به مدارک فاش‌شده‌ی محرمانه‌ای که توانسته به آنها دسترسی پیدا کند، گزارشی در این مورد منتشر کرده است. طبق این گزارش، دولت نیکوزیا از سال ۲۰۱۳ میلادی با معامله پاسپورت بیش از ۴ میلیارد یورو درآمد داشته است.
به گزارش ایسنا،تنها در سال ۲۰۱۶ بیش از ۴۰۰ پاسپورت به این شکل در قبرس فروخته شده‌اند.
به گزارش گاردین، حال برای نخستین بار فهرستی با نام خریداران ثروتمند برملا شده است. در میان خریداران، فعالان اقتصادی سرشناسی که از نفوذ سیاسی چشمگیری برخوردار هستند هم دیده می‌شوند؛ از جمله یکی از نمایندگان پارلمان روسیه و بنیان‌گذار یکی از بانک‌های اوکراینی.
به گزارش دویچه‌وله، قبرس در سال ۲۰۱۳ قوانین خود در رابطه با دریافت تابعیت را تغییر داد. طبق این قوانین جدید، متقاضیان لازم نیست ثابت کنند که به زبان محلی سخن می‌گویند یا برای زمانی طولانی در این جزیره ساکن بوده‌اند. یک سرمایه‌گذاری مسکن دو میلیون یورویی یا دو و نیم میلیون یورویی در حوزه شرکت‌ها یا اوراق قرضه دولتی کفایت می‌کند.
گاردین به نقل از وزارت دارایی قبرس می‌نویسد، نظارت دقیقی بر متقاضیان وجود دارد. به ادعای این وزارتخانه، برنامه صدور ویزا برای "سرمایه‌گذاران صادقی" به‌وجود آمده که "موقعیت تجاری تثبیت‌شده‌ای دارند و نیازمند اقامت درازمدت در قبرس هستند".
قبرس نخستین کشوری نیست که با ویزای موسوم به "ویزای طلایی" خبرساز می‌شود. دولت‌های لتونی، یونان، اسپانیا، پرتغال و مجارستان نیز پیش‌تر با برنامه‌های مشابهی برای سرمایه‌گذاران سراسر جهان جنجال برانگیخته بودند. کشور مالت تنها در سال ۲۰۱۵ حدود ۲۰۰ میلیون یورو از راه فروش پاسپورت درآمد کسب کرده بود.
هفته‌نامه آلمانی اشپیگل نیز سال ۲۰۱۵ در گزارشی تفصیلی از فروش ویزای اتحادیه اروپا به ثروتمندان خارجی از جمله در مالت، قبرس و مجارستان پرده برداشته بود. برای نمونه برنامه ویزای مجارستان به صراحت درباره "کارت ورودی" به بازار اقتصادی آلمان تبلیغ کرده بود.
منتقدان سال‌هاست که معامله ویزا را مورد حمله قرار می‌دهند، اما اتحادیه اروپا قدرت زیادی برای تغییر این روند ندارد. حق اعطای تابعیت در حوزه اختیارهاي کشورهای عضو است.
گیرنده تابعیت اتحادیه اروپا اجازه دارد، علاوه بر رفت و آمد آزاد در حوزه کشورهای عضو پیمان شینگن، در هر یک از این کشورها سکونت و کار کند. ۲۶ کشور، شامل ۲۲ کشور عضو اتحادیه اروپا به اضافه نروژ، ایسلند، سوئیس و لیختن‌اشتاین، حوزه کشورهای عضو پیمان شنگن را تشکیل می‌دهند.
گرچه معمولا تنها مرزهای بیرونی اتحادیه اروپا کنترل می‌شوند و کشورهای عضو بر مرزهای خود با یکدیگر کنترل چندانی ندارند، اما استثناهایی هم وجود دارد. پس از اعمال فشار کشورهایی نظیر آلمان، کمیسیون اتحادیه اروپا تصمیم گرفت، با توجه به تهدیدهای تروریستی دامنه‌دار، کنترل مرزی میان این کشورها با هم را نیز در درازمدت امکان‌پذیر سازد.