محمدعلي نجفي اعلام كرده كه اين بخشنامه به‌منظور رفع ابهامات و اشكالات مربوط به صدور و كارسازي هولوگرام‌ها و همچنين براي مديريت بهينه درآمدها و منابع نقدي به واحدهاي ذيربط ابلاغ مي‌شود.حال سؤال اينجاست كه اساسا هولوگرام‌هاي عوارض ساختماني چرا و طي چه فرايندي صادر مي‌شوند و حالا چرا براي رفع اشكالات مربوط به آنها، تصميم گرفته شده كه صدورشان تا اطلاع ثانوي ممنوع شود؟ معاون مالي و اقتصاد شهري شهردار تهران در گفت‌وگو با همشهري به اين سؤالات پاسخ داد.
دكتر سميع‌الله حسينيمكارم ابتدا تأكيد كرد كه هدف از اين تصميم در راستاي شفافيت و انضباط مالي شهرداري تهران است.
وي با بيان اينكه براي اتخاذ چنين تصميمي ساعت‌ها از ابتداي شروع به‌كار دوره جديد مديريت شهري صرف شده، افزود: «شهردار تهران به مردم وعده داده بود كه شفافيت و انضباط مالي را در اداره شهر تهران اعمال خواهم كردم و اكنون به‌عنوان نخستين گام بزرگ، بخشنامه‌اي را ابلاغ كرده‌اند كه به مانند بسته شدن ورودي يك‌جريان داراي ابهام است.
بدين‌ترتيب با حضور كارشناسان خبره مالي و اقتصادي جرياني مالي كه تاكنون سرازير شده است، بررسي مي‌شود و اينگونه هم مي‌توان جلوي فساد را گرفته، هم اشكالات چرخه موجود را شناخت و رفع كرد و هم به سمت يك‌نظام مالي شفاف و سالم حركت كرد.» به گفته حسينيمكارم با توقف موقت صدور هولوگرام عوارض ساختماني يك اتفاق خوب در مسئله دريافت‌ها و پرداخت‌هاي مربوط به شهر تهران رخ مي‌دهد. وي با اشاره به اينكه فرايند مربوط به هولوگرام‌ها قابل رصد نبود كه شهردار تهران تصميم به چنين كاري گرفتند، اظهار كرد: « اين موضوع بايد قابليت استناد و نظارت را براي همه اعم از مردم، مديران شهري و اعضاي شوراي شهر داشته باشد.»
- منابع نقد؛ اول در خزانه
طبق بخشنامه صادره از سوي شهردار تهران قرار شده هولوگرام‌هايي كه اكنون دست مردم و كارگزاران است قبل از اينكه به شهرداري‌هاي منطقه برود، به كميته‌اي تخصصي شكل گرفته در سازمان املاك و مستغلات شهر تهران برود. اين كميته به راستي‌آزمايي هولوگرام اقدام مي‌كند تا چنانچه اگر مشكلي وجود داشت، جلوي هرگونه اقدام درخصوص آن هولوگرام گرفته شود. علاوه بر اين، معاون مالي و اقتصاد شهري شهرداري تهران از اقدام سوم ديگري در همين ارتباط خبر داد.
حسينيمكارم گفت: «قرار شده تا همه منابع نقدي موديان شهرداري (آنهايي كه پروانه ساختماني مي‌گيرند يا به هر دليلي بايد پولي را به شهرداري پرداخت كنند) ديگر به كارگزاران پرداخت نشده و به خزانه واريز شود.» به گفته وي، اينگونه جلوي يكي از داد و ستدهايي كه شبهه‌انگيز بود گرفته مي‌شود. به گفته حسينيمكارم در برخي از موارد منابع در نظر گرفته شده براي پرداخت مطالبات پيمانكاران بيشتر از منابع غيرنقد بوده و پول پرداختي در خزانه واريز نمي‌شد و اين مي‌توانست آسيب‌زا باشد كه هم‌اكنون براي مشخص شدن راهكارهاي رفع آسيب، موقتا جلوي آن گرفته شده است.
- نقدينگي هولوگرام‌هاي غيرنقد
فلسفه وجودي هولوگرام‌هاي عوارض ساختماني اين است كه براي ساخت پروژه‌هاي شهري، شهرداري تهران مطالبات پيمانكاران را علاوه بر منابع نقدي از منابع غيرنقد نيز پرداخت كند. در اين ميان كارگزاران به كمك شهرداري مي‌آيند. شهرداري با دادن هولوگرام‌هاي عوارض ساختماني به كارگزاران، سبب مي‌شود تا آنها نيز بتوانند پرداخت مطالبات پيمانكاران از طرق مختلفي ازجمله منابع نقدي، اجناس، ملك و... را پرداخت كنند. معاون مالي و اقتصاد شهري شهردار تهران اما معتقد است مشكل از زماني ايجاد شده كه پاي موديان نيز به چرخه دريافت و پرداخت‌ها با هولوگرام‌ها باز شد.
به گفته وي، پيش از اينها شهرداري براي گرفتن طلب خود از موديان مي‌خواسته تا با كارگزاران وارد مذاكره شوند و از املاك و مستغلات خودشان به كارگزاران بدهند اما در عمل به مرور بيشتر پول نقد به كارگزاران داده مي‌شد. وي اعتقاد دارد كه اين نيز مي‌توانست منشا سوءاستفاده باشد ضمن اينكه رصد پول‌هاي دريافتي به‌خاطر عدم‌ورود به خزانه نيز امكانپذير نبود. به گفته وي، حالا جلوي اين مسئله گرفته شده و انتظامي به دريافت و پرداخت منابع داده مي‌شود تا ورودي و خروجي از خزانه صورت بپذيرد. اينگونه ديگر مشخص خواهد بود كه منابع مالي چگونه تأمين شده و چرا و به چه منظور هزينه خواهد شد.
- واكنش جدي به كسب درآمدهاي بدون برنامه‌ريزي
رئيس كميسيون معماري و شهرسازي شوراي شهر تهران، درباره دستور جديد شهردار تهران مبني بر ممنوعيت صدور هولوگرام به همشهري گفت: بخشنامه آقاي نجفي واكنش بسيار جدي نسبت به فرايند صدور هولوگرام‌ها و اقداماتي بود كه شهرداري توسط كارگزاري‌ها در دوره گذشته به‌منظور كسب درآمد بيشتر بدون برنامه‌ريزي و تبعيت از الگو و دستورالعمل‌هاي خاص كنترل شده انجام مي‌داد.
محمد سالاري افزود: شخصا بارها در شوراي شهر چهارم در اين‌باره تذكر داده و از هيأت رئيسه خواستار شدم تا با تشكيل كميته‌اي به شيوه كارسازي هولوگرام‌ها درمناطق رسيدگي و انجام آن‌را ساماندهي كنند، كه متأسفانه نه‌تنها اين كميته تشكيل نشد بلكه آسيب‌شناسي هم در مورد آن صورت نگرفت. سالاري در ادامه خواستار ارزيابي رويه حاكم بر سازمان املاك شهرداري و مناطق 22گانه آن شد و گفت:
به هرحال بخش قابل توجهي از بودجه شهرداري غيرنقدي است و بعضا ذي‌نفعان و متوليان ساخت وساز و پيمانكاران در فرايند و گردش مالي و بده‌بستان‌هايي كه با شهرداري تهران دارند از اين منابع اعتباري غيرنقدي در قالب تهاتر و واگذاري يا هولوگرام استفاده مي‌كردند. به گفته اين عضو شوراي شهر، شهرداري در گذشته براي تسهيل در انجام امور مبادلات منابع غيرنقدي، كارگزاراني را در مناطق 22گانه تعيين مي‌كرد.
اينها اشخاص حقيقي و حقوقي بودند كه منابع اعتباري نقدي داشتند. اگر ارباب رجوعي يا ذي‌نفعي به شهرداري منطقه مراجعه مي‌كرد تا عوارض بپردازد آن كارگزار منابع نقد شهرداري را از طرف ذي‌نفع تأمين و خودش در مواجهه با ارباب رجوع به‌صورت غيرنقدي ملك و آپارتمان دريافت مي‌كرد. وي با اشاره به اينكه شهرداري‌هاي مناطق در سال‌هاي اخير دو نوع بودجه نقد و غيرنقد تعريف كرده بودند، گفت: بودجه نقد بودجه‌اي بود كه مردم در قبال پرداخت عوارض ساختماني و...
به‌حساب خزانه شهرداري واريز مي‌كردند ولي بودجه غيرنقد اينگونه بود كه مناطق براي اينكه اين بودجه را در اختيار خود نگه‌دارند و به‌حساب خزانه نريزند پروژه‌هايي را تعريف و به كارگزاران معرفي مي‌كردند تا از اين طريق پول به شهرداري منطقه برگردانده شود. از نظر سالاري روش صحيح اين است كه اين پول به‌حساب خزانه واريز مي‌شد. وي در اين‌باره گفت:
دراين ماجرا درصدي هم سهم كارگزاري مي‌شد روشي كه زمينه‌ساز فساد بود چون معرفي افراد به‌عنوان كارگزار به نوعي تبديل به رانت شده بود. اما اشكال كار ازنظر رئيس كميسيون معماري و شهرسازي اين است كه هيچ آمار دقيقي از اينكه به چه ميزان و با چه مبالغي هولوگرام صادر شده و يا اينكه اساسا شهر تا چند سال جلوتر پيش فروش شده وجود ندارد درحالي‌كه با اين بخشنامه قرار است كميته‌اي تشكيل شود تا همه اينها احصاء شود.
- نخستين گام براي پاكسازي فضاي شهرداري
زهرا نژادبهرام عضو كميسيون معماري و شهرسازي هم با استقبال از اين بخشنامه گفت: در واقع آقاي نجفي با اين اقدام شايسته و پاكدستانه در سالم‌سازي فضاي شهرداري نخستين گام بلند خود را برداشت. وي اين اقدام شهردار جديد پايتخت را خروجي رأي مردم به ليست اميد و عمل به پيماني دانست كه از سوي ليست اميد با مردم بسته شده بود.
نژادبهرام گفت: پيام روشن ما به مردم اين است كه يقين داشته باشند در راستاي احقاق حقوق شهروندان از سوي شوراي شهر و شهرداري تهران هرگونه رفتار غيرقانوني كه منجر به بروز تخلف شود مورد پيگيري و رسيدگي قرار خواهد گرفت و براي پيشگيري از بروز تخلف و اعمال شفافيت از هيچ اقدامي دريغ نخواهيم كرد. ازنظر اين عضو هيأت رئيسه بخشنامه اخير محمدعلي نجفي با ايجاد شفافيت و راستي‌آزمايي از بروز فساد احتمالي يا سيستمي در حساب‌هاي مالي و دريافت و پرداخت‌ها جلوگيري مي‌كند.
وي گفت: البته ما تاكنون هيچ دسترسي به اطلاعات اين هولوگرام‌ها نداشتيم اما شائبه‌هايي درمورد اينكه بعضا اين هولوگرام‌ها مابه‌ازاي خارجي نداشتند يا اينكه براساس روابط خاص و رانتي‌شكل مي‌گرفت وجود داشت كه درهرحال با اين بخشنامه تلاش بر رفع اين شائبه‌ها و پاسخگويي افراد خواهد شد و از سوي مديريت شهري پيام و نويد شفافيت به مردم داده شد.
- هولوگرام چيست؟
هولوگرام عوارض ساختماني به زبان ساده حواله‌اي با برچسب غيرقابل سوءاستفاده است كه قابليت تبديل به منابع نقد و غيرنقد در شهر را دارد. حالا هركسي با دادن اين هولوگرام‌ها به شهرداري‌هاي مناطق مي‌توانست پروانه دريافت كند. در اين بين خريد و فروش و واگذاري اين هولوگرام‌ها با ابهامات فراواني روبه‌رو شده بود كه طبق بخشنامه شهردار تهران از اين امر جلوگيري مي‌شود.
بر اساس بخشنامه5 بندي شهردار تهران، مديرعامل سازمان املاك و مستغلات، مديران كل حسابرسي، تشخيص و وصول درآمد و مالي و اموال و شهرداران مناطق موظفند تا اطلاع ثانوي از صدور هرگونه هولوگرام جديد خودداري كنند. براساس اين بخشنامه شهرداران مناطق نيز موظفند پرداخت نقدي موديان را به حساب خزانه شهرداري واريز و از هرگونه پرداخت پشت باجه خودداري كنند.