صنعت گردشگري امروز در دنيا بزرگ‌ترين صنعت خدماتي از نظر درآمدزايي عادلانه است. مشكلات نرخ بيكاري بالا، محدوديت منابع ارزي و اقتصاد تك محصولي كشورهاي در حال توسعه با صنعت گردشگري حل شده است. مجمع جهاني اقتصاد در گزارش رقابت پذيري مسافرت و گردشگري 2017رتبه صنعت گردشگري ايران از نظر قدرت رقابت پذيري در جهان را 93و رتبه آمادگي اقتصادي ايران را 79اعلام كرده است. براساس همين گزارش ايران در سال گذشته بعد از برجام رتبه رقابت پذيري 4پله بهبود يافته است و از رتبه 97به رتبه 93ارتقا يافت. گردشگري مولد، كاتاليزور، شتاب‌دهنده توسعه همه جانبه اقتصادي، صنعت ساختمان، صنعت حمل‌ونقل، بهداشت، آموزش، ورزش، تجارت، صنعت كشاورزي، صنعت غذايي، صنعت سينمايي، فرهنگ، توليد و... است.
گردشگري در فرهنگ لغات معين به‌معناي سفر كردن به كشورها و مكان‌هاي مختلف براي ديدن، تماشا كردن و تفريح كردن آمده است. همين معنا در فرهنگ عميد و فرهنگ لغات كشورهاي مختلف تكرار شده است.
اما معني گردشگري آموزشي، ادبي، باستان شناختي، بوم‌نگري، بين‌المللي، بين قاره‌اي، پاك، پايدار، تاريخي، تجاري، تجربي، ترويجي، تلفيقي، سلامت، جامعه‌محور، جوانان، كودك، طبيعت‌گردي، ماجراجويانه، دريايي، همايشي، مذهبي، زيارتي، صنعتي و... نيز نوعي تفريح است.
امروز ساير حوزه‌ها صنعت گردشگري را مكمل هم افزايي در كنار خود قرار داده‌اند. اين موضوع اتفاق جديدي را در صنعت گردشگري رقم مي‌زند. با افزوده شدن صنعت گردشگري به حوزه‌هاي ورزش، سلامت، فرهنگ و ساير بخش‌ها نه‌تنها در نگرش مديريتي آن حوزه‌ها تغيير ايجاد مي‌شود بلكه محصول آن بخش جايگاه منابعي يافته و گردشگري جاذبه توسعه اقتصادي و ايجاد كشش در بازارها را رقم زده است.
گردشگري امروزه قلب توسعه اقتصادي بخش‌هاي مختلف يك كشور براي ايجاد جريان پويا و پايدار است. گردشگري امروزه توانسته است با شكوفا كردن استعدادهاي نهفته، از بين بردن ركود اقتصادي، شاخص كردن برترين‌ها، پويا كردن پتانسيل‌ها، افزايش باورها، تبديل حداقل‌ها به حداكثرها، افزايش راندمان و بهره‌وري، تغيير مفاهيم و نگرش، افزايش امنيت، حفظ محيط‌زيست و حفظ ميراث فرهنگي، بالاترين ارزش افزوده را در ساير حوزه‌ها رقم زده و اين صنعت را به كانون توجه جهاني تبديل كرده است.
برخي كشورهاي جهان براي توسعه صنعت ساختماني‌شان با توليد واحدهاي مسكوني قابل فروش به جامعه گردشگر از ساير كشورها با شرط اعطاي اقامت در كشور خود صادرات بدون انتقال دارايي را رقم زده‌اند و شرط اقامت گردشگر خريدار واحدهاي مسكوني‌شان را نيز به دو سفر در سال به آن كشورها وابسته كرده‌اند. اين كشورها با اين روش در زمان‌هاي كم سفر براي شبكه سفر كشور خود توليد سفر كرده‌اند و در نهايت به‌دليل ضرورت سرويس و نگهداري و تاسيسات و امنيت واحدهاي مسكوني فوق نياز به خدمات سرايداري، نگهباني، تاسيسات و باغباني هستند كه در اين روش اشتغال ارزآور را نيز براي كشورشان ايجاد كرده‌اند.
آثار و منافع مستقيم حاصل از صنعت گردشگري حدود 6درصد توليد ناخالص داخلي جهان است و يك شغل از هر 10شغل جهان متعلق به گردشگري است. ضريب تكثير اشتغال در صنعت گردشگري بالاست و به ازاي هر يك شغل مستقيم در اين صنعت 7شغل غيرمستقيم ايجاد مي‌شود. توسعه پايدار گردشگري نيز شامل مديريت آگاهانه منابع طبيعي، فرهنگي، اقتصادي و استفاده از ابزارهاي خاص مديريتي به‌منظور پايدار كردن اين صنعت است. معيارهاي پايداري در جهان تركيبي از شاخص‌هاي اقتصادي، اجتماعي و محيطي است و پايداري و رقابت پذيري نيز دو عنصر مهم در ارتقاي صنعت گردشگري جهان به شمار مي‌رود.
بزرگ‌ترين چالش‌هاي پيش روي صنعت گردشگري ايران برنامه‌ريزي غيرساختاري و بدون زمانبندي بهره‌وري در ظرفيت‌هاي گردشگري است و نياز به يك برنامه‌ريزي يكپارچه و هوشمند براساس محصول گردشگري و اجزاي گردشگري است. امروز در ايران شاهد آن هستيم كه برنامه‌ريزي در حوزه گردشگري تاريخي و همايشي به‌صورت همزمان براساس يك ظرفيت واحد انجام مي‌شود و به جاي آنكه اين دو حوزه گردشگري در مسير هم افزايي جذب گردشگر عمل كنند موجب حذف بخش ديگر شده‌اند و اين موضوع باعث كاهش تعداد گردشگران ورودي در كل سال شده است.