اين خبر در حالي مطرح ميشود كه وزير آموزش و پرورش پيش از شروع سال تحصيلي جديد خبر داده بود تا پايان سال97 مدارس خشت و گلي و كپري به مدارس استاندارد تبديل خواهند شد. او با بيان اينكه هماكنون نزديك به 1000كلاس خشتي و گلي و حدود 2000كلاس كانكسي در كشور داريم، گفت: «سعي بر اين است كه طي يك برنامه كوتاهمدت اين كلاسها جمعآوري شوند.»
روزهاي ابتدايي سال تحصيلي بود كه عكسهاي مدرسه 22بهمن روستاي بُرمك از بخش بنت در استان سيستانوبلوچستان، نگاه بسياري را به وضعيت نابسامان مدارس كپري و خشتوگلي در استان سيستان و بلوچستان جلب كرد؛ كودكاني كه روي نيمكتهاي مندرس و كف خاكي مدرسه نشسته بودند و از هراس سقف نيمه ويران در كنار ديوار بيرون مدرسه جمع شده بودند. افراد زيادي از آموزش و پرورش انتقاد كردند و سؤال مهمي كه مطرح شد اين بود: «مگر بازسازي يك مدرسه سه كلاسه چقدر ميتواند هزينه داشته باشد كه در آغاز سال تحصيلي دانشآموزان بايد در اين شرايط به مدرسه بروند؟» بعد از انتشار اين خبر كمپينهايي براي تأمين هزينه ساخت اين مدرسه به راه افتاد و عكسها در فضاي مجازي آنقدر دست بهدست شد كه آموزش و پرورش استان را وادار به پاسخگويي كرد.
مديركل آموزش و پرورش خبر داد؛ ديگر نيازي به جمعآوري كمكهاي مردمي نيست و از كمك خيريني كه براي بازسازي مدرسه اعلام آمادگي كردهاند، براي ساخت مدرسه استفاده خواهد شد. آموزش و پرورش جوابيهاي غيررسمي در فضاي مجازي صادر كرد كه در آن عنوان شده بود: «متأسفانه بهعلت غفلت آموزش و پرورش منطقه كار تعمير و بازسازي مدرسه به موقع انجام نگرفته و اكنون دانشآموزان در فضاي ديگري كه توسط اهالي تأمين شده، مشغول تحصيل هستند. ضمن اينكه ساختمان مدرسه در حال تعمير است و پيشبيني ميشود با تمهيدات صورتگرفته تا 2هفته آينده آماده شود و در اختيار دانشآموزان قرار گيرد.» آموزش و پرورش استان دليل اين شرايط را در ابتداي مهر، قصور رئيس آموزش و پرورش منطقه در اعلام مشكل به مركز بيان كرده است. اما به گفته مسئولان محلي بارها و بارها درخصوص اين مشكل با آموزش و پرورش مكاتبه شده بود.
رئيس آموزش و پرورش بنت در گفتوگو با ايلنا هزينه تعمير و بازسازي اين مدرسه سهكلاسه را 10ميليون تومان اعلام كرد. هزينه تعمير اين مدرسه به لطف شبكههاي اجتماعي و خيرين تأمين شده است اما مدرسه 22بهمن تنها مدرسه آسيبديده از سيل سال گذشته نيست. در همان منطقه 15 مدرسه ديگر با شرايط مشابهوجود دارند و دانشآموزان در شرايطي غيراستاندارد مجبور به تحصيل در آنها هستند.
به گفته مديركل نوسازي مدارس استان سيستان و بلوچستان، 708مدرسه خشت و گلي در سيستان و بلوچستان وجود دارد و از سال گذشته تخريب و بازسازي 390كلاس درس خشت و گلي استان در دستور كار قرار گرفته است.
علاوه بر اين، وجود 543كلاس درس كانكسي از معضلات آموزشي اين منطقه است چراكه بهعلت عدمسازگاري با شرايط اقليمي منطقه جايگزين مناسبي براي مدارس كپري نيستند و ميبايست با مدارسي سازگار با محيط جايگزين شوند.
از مجموع 18هزار و 954كلاس درس استان، 10هزار و 528كلاس درس نيازمند تخريب، بازسازي و مقاومسازي است.
يكي از دلايل عمده ترك تحصيل در استان سيستان و بلوچستان، دوري مدارس از محل سكونت و عدمتوانايي خانوادهها در پرداخت هزينه سرويس است. از طرفي نگاه سنتي جامعه به تحصيل دختران باعث شده است بسياري از خانوادههاي روستايي اجازه اسكان دختران دانشآموزشان را در مجتمعهاي آموزشي ندهند كه اين امر نياز به فرهنگسازي از سوي بزرگان محلي و مراجع دولتي دارد.
گرچه بار بسيار بزرگي از ساختوساز مدرسه در استان سيستان و بلوچستان بر عهده خيرين مدرسهساز است اما انگار در اين استان پهناور با روستاهاي پراكنده هرقدر مدرسه ساخته شود، باز هم كمبودش احساس ميشود. با وجود همه اقدامات مطلوب صورتگرفته در مدرسهسازي باز هم به 5 هزار كلاس درس در سيستان و بلوچستان نياز است و اين استان همچنان از كمبود فضاي آموزشي رنج ميبرد. بهعنوان مثال، چابهار كه در اين سالها بهعنوان قطب توسعه صنعت و گردشگري كشور معرفي شده است، يكي از پايينترين سرانههاي فضاي آموزشي به ازاي هر دانشآموز را داراست. به گفته عضو شوراي شهر چابهار در كل كشور سرانه فضاي آموزشي به ازاي هر دانشآموز ٥متر است كه اين رقم در استان سيستان و بلوچستان ٣متر، در شهرستان چابهار 1.8متر و در شهر چابهار، تنها ٥٠سانتيمتر است.
در روستاهاي دور و نزديك سيستان و بلوچستان مدارسي با بيش از 50سال وجود دارند كه به اين مدارس در اصطلاح «مدارس سنگي» گفته ميشود كه بسياري از آنها شرايط نامطلوب سازهاي دارند و بر اثر سيل سال گذشته بلوچستان خسارات فراواني به آنها وارد شده است. شايد هزينه مورد نياز براي تعمير و بازسازي بسياري از اين مدارس رقم بالايي نباشد اما نوسازي مدارس استان و اداره آموزش و پرورش از كمبود بودجههاي عمراني سخن ميگويند و اگر كمك خيرين مدرسهساز نبود، وضعيت سرانه فضاي آموزشي در استان بغرنجتر از امروز بود.
مديركل نوسازي مدارس استان اعلام كرده است، امسال 180كلاس خشت و گلي در دست تخريب و نوسازي است و اظهار اميدواري كرده كه سال96 سال برچيدن كلاسهاي خشت و گلي درسيستان و بلوچستان باشد. سال96 يا سال97، هنوز مشخص نيست كدام يك قرار است پاياني براي كپرنشيني دانشآموزان سيستان و بلوچستاني باشد، پاياني بر تحصيل در مدارسي متروك، بيدر و پنجره و بيهيچ وسيله گرمايشي، براي دانشآموزاني كه به اميد زندگي بهتر، سختي راه و خطر آوار را تحمل ميكنند و خود را به سقف ناامن مدرسه ميرسانند.
- نقل قولهاي مهم درباره مدارس كپري
جهانگيري، معاون اول رئيسجمهور در جلسه معارفه وزير جديد آموزش و پرورش گفت: ما شرمنده مردم هستيم كه هنوز گفته ميشود مدارس كپري در كشور وجود دارد و بايد براي جمعآوري آنها بيشتر تلاش كنيم.
بطحايي، وزير آموزش و پرورش در برنامه راديويي ذرهبين گفت: مدرسههاي كپري يك نقطه سياه در آموزش و پرورش ماست. هماكنون حدود 1000كلاس خشتي و گلي و حدود 2000كلاس كانكسي در كشور داريم.
زرافشان، معاون آموزش متوسطه وزير آموزش و پرورش گفت: سيستان و بلوچستان و جنوب استان كرمان بيشترين مدارس كپري را دارند و در مجموع 30درصد مدارس موجود آموزش و پرورش خشتي، گلي و كپري هستند.