با وخيمتر شدن اوضاع از ۲۵سپتامبر امسال، اين بار اين خشونتها از چشم جهانيان پنهان نماند. دولت ميانمار با وجود محكوميت جامعه جهاني در كمال بيشرمي به يك حربه كهنه در درگيريهاي داخلي متوسل شده و مسلمانان روهينگيايي را «پيكارجو» ناميده است. اين اقدامات تازگي نداشته و حاميان سياست قتل و كشتار اين بار نيز در كشور ديگري قد علم كردهاند.
دولت ميانمار با به رسميت نشناختن حق شهروندي مسلمانان روهينگيا كه از سال ۱۹۸۲قرباني تروريسم دولتي، سياستهاي آپارتايدي و عدمحق رأي شدهاند از مدتها پيش حق حيات را از اين مسلمانان سلب كرده است و آنها را در ۴۲ اردوگاه كار اجباري نگهداري ميكند. هرگونه ورود و خروج به اين اردوگاهها كه در واقع زندانهاي روبازي بيش نيستند، ممنوع است.
مسلمانان حق كار، تحصيل يا ديد و بازديد از اقوام خود را ندارند و دولت تمام داراييهاي آنها را مصادره كرده است. نخستين اقدامي كه شبهنظاميان وابسته به دولت ميانمار هنگام درگيري انجام ميدهند به آتش كشيدن اين اردوگاهها و به گلوله بستن افرادي است كه قصد فرار دارند. اين شبهنظاميان اصولا مجريان غيررسمي اعمال قانون هستند.
تعداد مسلمانان روهينگيايي كه از ماه گذشته با اعمال زور از ميانمار رانده شدهاند هماكنون به بيش از 400هزار نفر رسيده است. اگرچه به گفته يك افسر پليس حدود 3هزار روهينگيايي ازجمله كودكان و زنان تا بهحال كشته شدهاند اما آمار واقعي حدود ۲۰هزار نفر است. بيشتر مسلمانان روهينگيايي كه به مرزهاي بنگلادش هجوم بردهاند چندين روز در آوارگي به سر برده و با گرسنگي و شرايط آب و هوايي نامساعد دست و پنجه نرم كردهاند.
سازمان ملل متحد كه اين درگيريها را «پاكسازي قوميتي» توصيف كرده عملا هيچگونه اقدام مثبتي در اين راستا نداشته؛ چراكه دولت بنگلادش اطلاعات لازم در مورد محل استقرار اين مسلمانان را در اختيار اين سازمان قرار نداده است. با وجود اين، دولت بنگلادش از ميانمار درخواست كرده است كه اين مسلمانان را به خانه خود برگرداند.
مسلمانان روهينگيا انتظارات فراواني از آنگسان سوچي داشتند. وي با وعده ايجاد صلح و برادري به قدرت رسيد و به همين منظور نيز جايزه صلح نوبل را دريافت كرد. اين در حالي است كه سوچي هماكنون عامل اصلي اين نسلكشي است. اين اظهارنظر او باعث بهت و تعجب خيليها شد: «انتظار اينكه ما در مدت 18ماه اين مسئله را حل و فصل كنيم تا حدودي غيرمنطقي است.» هرچند پيدا كردن راهحلي براي پايان دادن به اين بحران در مدت زمان كوتاه امكانپذير نيست اما از خانم سوچي بيش از اين انتظار ميرفت.
از زمان شروع بحران در سال ۲۰۱۳ هيچگونه تغييري در سياست سركوب مسلمانان روهينگيا رخ نداده است؛ با اين تفاوت كه اين سركوب هماكنون در برابر چشم جهانيان صورت ميگيرد. برخاستن صداي اعتراضات مردمي بهويژه از كشورهاي مسلمان مايه دلگرمي و حاكي از اراده تازه آنها براي مقابله با نسلكشي است. مسئله مهم اين است كه در كنار دولتها، ملتها نيز بايد بهپاخيزند. در چنين شرايط چالشبرانگيزي اعتراضات مردمي به اندازه رايزنيهاي سياسي اثرگذار است.
- نويسنده و اسلام شناس تركيهاي