قرار است سهشنبه اين هفته هم جلسهاي مهم در قاهره براي نهايي كردن اين روند برگزار شود كه ميتواند مذاكرات آشتي ميان فلسطينيها را به سرانجام برساند. خالد قدومي، نماينده جنبش حماس در تهران عقيده دارد كه در شرايط حاضر حالا همه طرفهاي فلسطيني درك كردهاند كه بايد اختلافهاي گذشته را كنار بگذارند.
درحاليكه حرف و حديثهايي درباره به رسميتشناختن اسرائيل از سوي حماس و خلع سلاح اين جنبش منتشر شده، اما اين مقام حماس در گفتوگوي اختصاصي با همشهري اين مسئله را رد كرده و تأكيد دارد كه سلاح براي مقاومت و دفاع از فلسطين مقابل اسرائيل هيچ وقت قابل مذاكره نخواهد بود.
- حماس و فتح سالها درباره مسائل مختلف با يكديگر اختلاف داشتهاند. اكنون چه تغييراتي در شرايط ايجاد شده كه اين دو گروه فلسطيني گذشته را فراموش كرده و با گامهايي بلند قصد آشتي و تشكيل دولتي متحد را دارند؟
پس از طي مدت زمان كافي براي اعتمادسازي ميان ما و برادرانمان در فتح بهنظرم حالا همه فهميدهاند و عقيده دارند كه همه ما بخشي و جزئي از فلسطين هستيم. حماس، فتح و ديگر گروههاي فلسطيني همه بخشي از بافت فلسطين بهحساب ميآيند. با اين درك و عقيده ما وارد فصل جديد و نويي ميان گروههاي فلسطيني شدهايم.
ما در حماس درباره آينده خوشبين هستيم. از سوي ديگر از همه مردممان ميخواهيم كه شاهد آنچه اتفاق ميافتد باشند و از يكديگر براي اتحاد و نزديكي بيشتر ميان فلسطينيها حمايت كنند. چون اين تنها راهي است كه ما ميتوانيم در مقابل دشمنمان پيشروي و دستاورد داشته باشيم و جايگاه مشروع خود را بازگردانيم.
- پس از آشتي و تشكيل دولتي متحد مشخص است كه حماس قرار است چه سهمي در اين دولت داشته باشد؟
هنوز جزئيات اين مسئله مشخص نيست. بايد بهصورت كلي بگويم كه ما از نقش مصر در مذاكرات دو طرف بسيار تشكر ميكنيم. ما دولت مستقر در غزه را بهعنوان قدمي در تشكيل دولت وحدت ملي منحل كرديم. بگذاريد در ميان همه مذاكراتي كه ميان گروههاي فلسطيني صورت ميگيرد اين مسئله را مشخص بگويم كه ما نياز نداريم دوباره چرخ را اختراع كنيم. انتخابات سراسري، پارلماني و پروسههاي لازم بايد صورت بگيرد. كارهاي زيادي نياز است كه انجام شود. مسئلهاي كه ما اكنون نياز داريم نيت خوب و مثبت است تا به حق مردممان برسيم. بايد هر چه در گذشته اتفاق افتاده را فراموش كنيم تا انشاءالله به سرزمين مشروع فلسطين بازگرديم.
- محمود عباس، رئيس تشكيلات خودگردان فلسطين اما بهتازگي در گفتوگويي با تلويزيون دولت مصر كه نقش ميانجيگر را در اين مذاكرات داشته، گفته است كه حماس در پايان پروسه آشتي بايد سلاح خود را زمين بگذارد. حماس كه نامش «جنبش مقاومت اسلامي» است قصد دارد خلعسلاح شود؟
در اين رابطه بايد دو مورد مهم را مشخص كنم. ما نميخواهيم هماكنون درباره حرفهايي كه در رسانهها زده ميشود واكنش داشته باشيم. قضاوت ما از روي مذاكراتي است كه در پروسه آشتي و اتحاد صورت ميگيرد. بهتر است فراتر از حرفها و تبليغات و اينكه چهكسي چه حرفي زده، برويم. بهتر است براساس مسائلي كه ميان ما و برادرانمان در فتح تصميم گرفته ميشود، قضاوت صورت بگيرد. ما ذهني باز و مثبت درباره پروسه اتحاد و آشتي داريم و نميخواهيم منفينگري داشته باشيم. ما اكنون به قدمهاي رو به جلو فكر ميكنيم.
مورد دوم اين است كه همه بهنظرم بايد وجود تفاوتها ميان گروههاي فلسطيني را در پروسه اتحاد درك كنند و به آن احترام بگذارند. بدون شك دولت متحدي در كار خواهد بود كه براي خودش وزارت كشور و نيروي پليس مانند هر جامعه مدني ديگر خواهد داشت. در اين رابطه شكي نيست. اما زماني كه بحث درباره دفاع از خودمان در مقابل دشمن اسرائيلي است كسي حق صحبت در اين رابطه را ندارد. اين، مسئلهاي قابل مذاكره نيست. اين سلاح و اين مقاومت در مقابل اسرائيل قابل مذاكره نيست. اگر بحث درباره شرايط داخل مناطق فلسطيني باشد بدون شك دولت مستقر در اين رابطه تصميمگيرنده است و درك مشتركي در اين رابطه ميان گروههاي فلسطيني وجود دارد.
در مقطع كنوني هيچ بحث و مذاكرهاي درباره كاهش تنش يا تقابلزدايي در مقابل دشمن اسرائيلي صورت نگرفته است. دفاع از فلسطين در مقابل دشمن اسرائيلي غيرقابل حرف و مذاكره است. چون اين حق مشروع بينالمللي ماست كه با هر وسيلهاي از خودمان در مقابل دشمن دفاع كنيم. بهنظرم هماكنون بايد از همه بخواهيم كه آرام و پيگير پروسه آشتي و اتحاد باشند. ما بايد به نقطه تشكيل دولت آشتي ملي برسيم و پس از آن ميتوانيم درباره انتخابات، اصلاحات، فرايند سياسي و اينكه چه كارهايي براي تشــــكيل كشور فلسطين ميتوانيم انجام دهيم صحبت كنيم.
- در سال ۲۰۱۴ هم اما فتح و حماس به توافق مشابهي رسيدند كه چندماه بعد با شكست مواجه شد و بدون نتيجه باقي ماند. اكنون شرايط چه تغييري كرده كه نسبت به آينده و اين توافق ميتوان خوشبين بود؟
در سال ۲۰۱۴ شرايط اينگونه نبود. در آن زمان هيچ تصميمي گرفته نشد و جنبش حماس خواستار تشكيل دولت آشتي ملي بود. هماكنون اما طرف سومي (مصر) وجود دارد كه ميتواند قضاوت كند كه چهكسي درست ميگويد و چه طرفي غلط. فكر كنم اكنون به جايي رسيدهايم كه حماس، فتح و همه گروههاي فلسطيني متوجه شدهاند كه ما بهصورت ضروري به اتحاد با هم نياز داريم و بايد اختلافها را بهخاطر منافع مردممان كنار بگذاريم.
- مقامهاي رژيم صهيونيستي اما اعلام كردهاند كه حماس بايد وجود اسرائيل را به رسميت بشناسد و تقابل خود با اين مسئله را كنار بگذارد. تغييري در تفكر و موضع شما درباره اسرائيل بهوجود آمده است؟
اين مسئله هيچ ارتباطي به آشتي و اتحاد گروههاي فلسطيني ندارد. عقيده ما همچنان مقاومت در برابر اسرائيل است. دفاع از خود در مقابل اسرائيل و به رسميت شناختن اين رژيم در مذاكرات آشتي روي ميز مذاكرات فتح و حماس نيست. اسرائيل هيچ حقي براي وجود در سرزمينهاي ما ندارد. شايد بايد مكان ديگري براي خود در جايي ديگر پيدا كند. امروز ما بحثهاي مهمتر و متفاوتي داريم. عقايد و اصول حماس همان است. ما بالغتر و رشديافتهتر براي برگشت حق مردممان هستيم. ما بيشتر از گذشته عقيده داريم كه اسرائيل دشمن ماست و بزرگترين و اصليترين تهديد نهتنها براي فلسطين بلكه براي امنيت كل منطقه و جهان است.
- فكر ميكنيد اسرائيل اين دولت آشتي و وحدت ملي را ميپذيرد؟
ما اهميتي به اين مسئله نميدهيم و اصلا برايمان مهم نيست. بايد صريح بگويم اگر ما فلسطينيها خودمان تصميمي گرفتيم، همه جهان بايد به آن احترام بگذارد.