حساسيت در ارائه آمار دقيق زندانيان كشور توسط سازمان زندانها بارها واكنش نمايندگان مجلس وديگر صاحبنظران را در پي داشته، اينبار نيز با مطرح شدن پروژه ساخت مهدكودك براي زندانها مسئله تعداد زنان زنداني و مهد كودكها مطرح شده است. با وجود مخالفتهاي بسيار با سياست كنوني كه سازمان زندانها در پيش گرفته و همچنان بر ارائه ندادن آمارهاست، اين شرايط به بروز آمارهاي ضدو نقيض از تعداد زنان زنداني، كودكان و حتي مهدكودكهاي سازمان زندان در سطح كشور منجر شده است.
بهطور مثال در رابطه با تعداد مهدكودك در سازمان زندانها چندي پيش مهران منتظر، معاون انجمن حمايت از زندانيان در نشست خبري اعلام كرد زندانهاي 13استان در كشور مهد كودك دارد درحاليكه يك مقام آگاه در سازمان زندانها به همشهري ميگويد در كشور تنها 3زندان مهد كودكدارند. سازمان بهزيستي نيز كه صدور مجوز اين مهدكودكها را بهعهده دارد تنها وجود 3مهد كودك در زندانهاي كشور را تأييد ميكند. به گفته محمد نفريه، مديركل دفتر امور كودكان و نوجوانان بهزيستي برخلاف اخبار منتشر شده، زندانهاي تهران مهد كودك ندارند. موضوع تنها به اختلاف آمار و ارقام بر نميگردد طبق پيگيري خبرنگار همشهري برخلاف آنچه در خبرها آمده، پروژه مهدكودك سازمان زندانها با اينكه مدتها از تصويب آن ميگذرد بهعلت عدمتوافق سازمان زندانها با بهزيستي همچنان در مرحله آغاز مسكوت مانده و هنوز كلنگي به زمين نخورده است.
به گفته مديركل دفتر امور كودكان و نوجوانان بهزيستي، مهدكودك زندان در 3استان راهاندازي شده، اما اين پروژه در بقيه استانها در دست اقدام است. براي مسئولان هم بسيار مهم است كه راهاندازي مهدهاي كودك در استان تهران تسريع پيدا كند چون تعداد مادران زنداني دراين استانها بيشتر است.
محمد نفريه ميگويد: در استان تهران مهدكودك زندان نداريم و آنچه تا به حال بهعنوان مهدكودك در زندان راهاندازي شده مربوط به استانهاي ديگر است.
- ساخت مهد كودك در خارج از زندان
نفريه در رابطه با اينكه چرا كودكان بالاي 2سال از مادران محبوس جدا ميشوند، گفت:كودك بالاي 2سال به لحاظ مسائل تربيتي و رواني اصلا بهصلاح نيست كه در زندان بمانند. از سال 87كه سازمان زندانها و بهزيستي اين تفاهمنامه را امضا كردند مشكل كودكان در زندانها تقريبا حل شده و تعداد كودكاني كه در زندان حضور دارند به حداقل رسيده است. طبق آخرين آمار در كل كشور قريب به هزار و 700كودك از نوزاد گرفته تا نوجوان هجده ساله بهدليل زنداني بودن پدر يا مادر به بهزيستي سپرده شدهاند. همچنين حدود 300كودك زير 2سال در زندانهاي كشور در كنار مادرشان هستند.
در ادامه مديركل دفتر امور كودكان و نوجوانان بهزيستي در مورد جزئيات و مراحل ساخت و راهاندازي پروژه مهد كودكها اينطور توضيح داد: زندان يك محيط نظامي محسوب ميشود. در نزديكترين مكان نزديك به زندان محلي مشخص ميشود. درصورتي كه كارشناسان زندانباني محل مورد نظر را تأييد كنند مسئول فني معرفي ميشود. ساخت مهد كودكها به سازمانهاي مردم نهاد واگذار شده است. بعد از آن براي مسئول فني از سوي سازمان بهزيستي پروانه فعاليت و گواهي مسئول فني صادر ميشود. آموزشهاي لازم هم داده ميشود همچنين در تجهيز مهدكودك كمكها و خدماتي از سوي سازمان بهزيستي ارائه ميشود.
- استانداردسازي شرط اول بهزيستي
نفريه در پايان در پاسخ به اين سؤال كه حساسيتهاي بهزيستي در صدور مجوزها براي چيست، گفت: «تلاش بهزيستي در رابطه با اين موضوع است كه حداقل استانداردها بايد رعايت شود، محيط مناسب كودكان باشد، رفتوآمد مادر راحت باشد، كارشناسان و مربيها دورهديده و مهارت داشته باشند. در اين رابطه اين اواخر سازمانهاي مردم نهاد حامي زندانيان با سازمان زندانها در زمينه استانداردسازي و رعايت اولويتها به توافق رسيده و در اين امر ياريرساني و خدمات لازم را ارائه ميدهند. در استان تهران نيز يك سازمان مرد نهاد معرفي شده و از سوي سازمان زندانها مجوز فعاليت گرفته تا مهدكودك در سازمان زندانها بسازد. آموزشهاي لازم توسط سازمان زندانها به مسئولان داده ميشود تا در كوتاهترين مدت اقدامات لازم صورت پذيرد. اصل هزينه بهعهده سازمان زندانهاست. فقط هزينه آموزش بهعهده ماست و هزينه اندكي كه بهعنوان كمك براي تجهيزات اختصاص داده ميشود. زندان زنان در جنوب تهران در اولويت قرار دارد و در دست اقدام است.»
- مقررات سازمانهاي بهزيستي براي مهدكودكهاي زندان
يك مقام آگاه در بنياد تعاون زندانها در واكنش به صحبت مديركل دفتر امور كودكان و نوجوانان بهزيستي در رابطه با اينكه زندانهاي تهران مهد كودك ندارد، گفت: «3 سال پيش در زندان زنان منطقه شهر ري مهد كودك ساختيم، تجهيز كرديم، نزديك به يك ميليارد تومان به جز مجوز و زمين براي ساخت اين مهدكودك هزينه شده است. اما سازمان بهزيستي مجوز بهرهبرداري از اين مهدكودك را صادر نكرده است! سازمان بهزيستي بايد به جاي ايجاد مشكل براي پيشبرد اين پروژه تلاش كند. سازمان بهزيستي ميگويد درتهران مهد كودك زندان نداريم. به فرض اينكه مهدكودك زندان در تهران نداشته باشيم كه در واقع هست، آيا سازمان بهزيستي نبايد بهعنوان نهاد متولي احداث مهد كودك زندان را از ما بخواهد!؟ با اين صحبتها سازمان بهزيستي نميتواند وظيفه اصلي خود را در اين زمينه كمرنگ و مسئله كمبود مهدكودك زندان را متوجه نهادهاي ديگر كند.
وي در پاسخ به اين سؤال كه چرا بهزيستي اجازه بهرهبرداري از مهدكودكهاي تهران را نميدهد اينطور توضيح داد: «موضوع مهدكودك زندان طرحي است كه بايد دلسوزانه دنبال شود. اما سازمان بهزيستي بهخاطر مقررات سختگيرانه اجازه بهرهبرداري از مهد كودك زندان را نميدهد. البته اخيرا صحبتهاي و رايزنيها در اين زمينه صورت گرفته است.سازمان بهزيستي در تجهيز مهد كودكهاي ساخته شده توسط سازمان زندانها و صدور مجوز و تربيت مربي به سازمان زندانها بايد كمك كند. از همه مهمتر صدور مجوز است كه به بن بست خورده است. اين مقام آگاه در واكنش به اينكه مهد كودكها قرار است در خارج از زندان ساخته شود، گفت: «اين ادعاي سازمان بهزيستي اصلا عملي نميشود. زنداني طبق مقرراتي در زندان است. اين يك آرمان است كه ما بتوانيم مهد كودك را در خارج از زندان بسازيم. وقتي مادر اين كودكان زنداني است پس طبعا بايد مهد كودكها در زندان ساخته شود. مهد كودك بايد قابل بهرهبرداري باشد، وقتي خارج از زندان ساخته شود چگونه ميتوان از آن استفاده كرد؟»
عضو بنياد تعاون زندانهاي كشور با تأييد اينكه تا به حال پروژه مهد كودكها عملياتي نشده است، گفت:« اين حساسيتها تنها در رابطه با مهدكودكهاي استان تهران است. مقرراتي كه بهزيستي براي تهران درنظر گرفته از همه استانها سختتر است. درحاليكه در استانهاي ديگر مثل اصفهان، البرز، كرمانشاه و... مهدكودك در زندان ساخته شده و به بهرهبرداري رسيده است.»