ارزیابی وضعیت حیاتی خلیج گرگان و تالاب میانکاله موضوعی است که شاهد اختلاف‌نظر درباره آن هستیم. گروهی شرایط اين خلیج را بحرانی و گروهی دیگر غیربحرانی و عادی عنوان می‌کنند.
اخیرا شهرام فداکار- مدیرکل دفتر سواحل و تالاب‌های ساحلی سازمان حفاظت محیط‌زیست- در گفت‌وگو با ایسنا اعلام کرد که وضعیت خلیج گرگان و تالاب میانکاله بحرانی نیست و تاریخچه خلیج بیانگر آن است که در سال۱۳۵۶ وضعیت خلیج بدتر از شرایط کنونی بود و با وجود این تبدیل به کانون گردوغبار نشد.
او کم و زیادشدن تراز خلیج را رفتار عادی این اکوسیستم دانست و تاکید کرد که گزارش‌های مرکز مطالعات دریای خزر و مرکز همکاری‌های هواشناسی منطقه‌ای نشان می‌دهد که نرخ کاهش تراز خلیج گرگان در سال ۲۰۱۷ روند مثبتي پیدا کرده است؛ یعنی از ۱۸سانتی‌متر کاهش که در هر سال صورت می‌گرفت به ۱۱سانتی‌متر رسیده بنابراین روند کاهش تراز خلیج گرگان 7 سانتی‌متر بهتر شده است. همه این شواهد نشان می‌دهد که تراز خلیج گرگان به شرایط قبل برمی‌گردد و آن را از شرایط اضطرار نجات می‌دهد.
- وضعیت خلیج گرگان و تالاب میانکاله بحرانی است
پروین فرشچی، معاون محیط‌زیست دریایی سازمان محیط‌زیست، اما در پاسخ به این پرسش که آیا شرایط خلیج گرگان و تالاب میانکاله را بحرانی ارزیابی می‌کند یا خیر؟ می‌گوید: وضعیت تالاب به قدری بد است که اشک آدم را درمی‌آورد. وضعیت کنونی تالاب بحرانی است و کمیته‌ای که در سطح ملی برای احیای تالاب با محوریت سازمان حفاظت محیط‌زیست تشکیل شده است 3نوع راهکار کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت را دنبال می‌کند.
وی با تاکید بر اینکه در احیای خلیج گرگان و تالاب میانکاله به اقدام ضرب‌الاجلی نیاز داریم، می‌گوید: در راهکارهای کوتاه‌مدت تاکید بر این است که بدانیم برای آبرسانی به خلیج باید چه کارهای ضرب‌الاجلی انجام شود.
- وضعیت خلیج گرگان و تالاب میانکاله بحرانی نیست
مسعود باقرزاده کریمی، معاون دفتر زیستگاه‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست که به عنوان رئیس کمیته ملی کنوانسیون رامسر نیز فعالیت می‌کند با بیان اینکه خلیج گرگان و تالاب میانکاله دچار بحران نیست، می‌گوید: ادعا نمی‌کنم وضعیت خوب است. خوب نیست اما بحرانی هم ارزیابی نمی‌شود.
باقرزاده که پیش از این هم تاکید کرده بود که مشکل خلیج گرگان در خشکی است نه در دریا، معتقد است: جایی که وضعیت بحرانی دارد تالاب لپو زاغمرز، تالاب چسبیده به تالاب میانکاله و در انتهای خلیج گرگان است. این تالاب که از آب شیرین تغذیه می‌شود به دلیل کاهش ورودی آب‌شیرین دچار مشکل شده و به تبع آن تالاب میانکاله و خلیج گرگان آسیب دیده است. به عبارت ديگر، کاهش ورودی آب‌شیرین، خلیج و تالاب را دچار بحران کرده است نه پایین رفتن آب دریای خزر.
اكنون با توجه به اينكه سازمان حفاظت محیط‌زیست مسئولیت کمیته ملی احیای خلیج گرگان و تالاب میانکاله را برعهده دارد انتظار می‌رود كه با ارائه نظرات کارشناسی دقیق و برنامه‌های منسجم، در پروژه احیای خلیج گرگان و تالاب میانکاله قوی‌تر ظاهر شود تا از اعمال ديدگاه هاي زیست‌محیطی در تصمیمات و اقدامات احیا، اطمینان حاصل شود؛ به ويژه آنكه سیاست‌های درون‌سازمانی رئیس جدید سازمان حفاظت محیط‌زیست در حال شکلگیری است.