همشهری دو - مرتضی بغدادی: خرس پاندا بومی کشور چین است و اگر در باغ‌وحش کشوری دیگر یافت شود بدون شک از چین آورده شده زیرا نوع خاصی از گیاه بامبو که پاندا از آنها تغذیه می‌کند فقط در کوه‌های ناحیه‌ای از چین یافت می‌شود.

 با توجه به اين نكته و اينكه پانداها به‌خاطر شكل و شمايل و بامزه بودن حركاتشان محبوبيت زيادي بين حيوان‌دوست‌ها دارند دولت چين از آن به‌عنوان ابزار ديپلماسي استفاده مي‌كند يعني با هديه دادن يك جفت پاندا طرح دوستي مي‌ريزد و ديپلماسي‌اش را تقويت مي‌كند. البته چند سالي است كه دولت چين، پانداها را با مبالغ سنگين، سالانه به باغ‌وحش‌هاي معتبر دنيا اجاره مي‌دهد زيرا تعدادشان كم‌شده و نسل‌شان در معرض نابودي است و چيني‌ها براي حفظ نسل پانداها نياز به بودجه زيادي دارند اما باغ‌وحش‌ها براي همين نيز سر و دست مي‌شكنند. براي مثال باغ‌وحش هلند براي اجاره پاندا، 16 سال در صف انتظار ايستاد تا بالاخره در سال 2015 نوبتش رسيد و يك جفت پانداي اجاره‌اي از دولت چين دريافت كرد. به هر حال درآمدي كه باغ‌وحش‌هاي دنيا از اين راه به‌دست مي‌آورند چندين برابر مبلغ اجاره است. به هر حال، پانداهاي دنيا همگي اجاره‌اي هستند و مالكيت آنها فقط در اختيار دولت چين است.

سال قبل وقتي رهبر چين به مناسبت چهل و پنجمين سالگرد عادي‌سازي‌ روابط با آلمان از آن كشور بازديد كرد فرصت طلايي براي باغ‌وحش برلين فراهم شد تا يك جفت پاندايي را كه از 5 سال قبل قولش را گرفته بود، از چيني‌ها دريافت كند.

حال برويم به سال 1972 يعني سالي كه چين و ژاپن روابطشان بعد از سال‌ها جنگ، دوباره عادي شد و نوبت به نقش‌آفريني پانداها رسيد.دولت چين يك‌جفت پاندا به نام‌هاي ران‌ران و كان‌كان به ژاپن هديه داد و پولي هم از بابت آنها دريافت نكرد.آن دوره هنوز پانداها پولي نشده بودند. ژاپني‌ها موفق نشدند نسل آن 2پاندا را حفظ كنند و بعد از چند سال پير شدند و مردند.

تا اينكه چند سال قبل، ژاپني‌ها بعد از مذاكرات طولاني با دولت چين موفق به اجاره يك جفت پانداي ديگر شدند با بهاي 100ميليون ين در سال به ازاي هر پاندا. به نرخ دلار در بازار امروز مي‌شود حدود 950هزاردلار نام‌هاي اين زوج پاندا لي‌لي و شين‌شين است و در محيط مناسبي كه باغ‌وحش براي‌شان تدارك ديده زندگي جديدشان را آغاز كردند و الان نيز همچنان در همان محل ساكن هستند و روزگارشان مانند اشراف سپري مي‌شود. سال قبل وقتي با دخترم براي تماشاي پانداها به باغ‌وحش رفتيم چيزي كه بيش از همه توجهمان را جلب كرد سختگيري آنها در مورد غذايشان بود و فقط بامبو‌هاي تازه را مي‌خوردند. گفتني است كه باغ‌وحش توكيو مانده غذاي آنها يعني بامبوهايي كه از دهان افتاده بود را بازيافت كرده و تبديل به كاغذ مي‌كرد.

در سال 2012 لي‌لي و شين‌شين صاحب يك فرزند شدند اما طولي نكشيد كه فرزندشان به‌واسطه بيماري و فقط 6 روز بعد از تولدش از دنيا رفت تا اينكه بالاخره بعد از 5 سال تلاش و پيگيري متخصصان، 3‌ماه قبل اين زوج صاحب فرزند ديگري شدند و در يك همه‌پرسي و از ميان بيش از 322هزار پيشنهاد ارسالي، به انتخاب شهردار توكيو، نامش را‌«شان‌‌شان» گذاشتند. هنگام تولد وزن آن150گرم بود . حالا ‌شان‌شان موجي از شادي در ميان پاندادوستان ايجاد كرده و البته شهردار توكيو نيز از اين موضوع خوشحال است زيرا هم پانداها را دوست دارد و هم برآوردها او را خوشحال كرده.

برآورد شده تأثير اقتصادي ‌شان‌شان در طول يك سال 264ميليون دلار باشد. البته مالكيت اين نوزاد نيز در دست دولت چين است.يك نكته ديگر را نيز بايد اضافه كنم و آن اينكه چون مالكيت پانداها در دست چيني‌هاست نام‌هاي آنها نيز عموما چيني است . براي خواننده ايراني كه با نام‌هاي چيني آشنا نيست بايد توضيح بدهم كه چيني‌ها به تحبيب 2 كلمه را پشت سر هم تكرار مي‌كنند و‌شان، از بس دوست داشتني و ملوس است مي‌شود‌ شان‌شان و مادري كه نام دخترش في است به تحبيب في‌في صدايش مي‌زند و لي هم مي‌شود لي‌لي.

حال در اين ميانه شادي و پايكوبي، راست‌هاي افراطي ژاپن ناراحت و به‌كار و كاسبي‌اي كه دولت چين راه انداخته معترض هستند و مي‌گويند دولت سركوبگر چين از اين راه مي‌خواهد در اذهان مردم جهان تصويري لطيف از خودش بسازد و مردم نبايد فريب آنها را بخورند. راست‌هاي افراطي مي‌گويند تا همين چند دهه پيش چيني‌ها پانداها را شكار مي‌كردند و مي‌خوردند و از پوست آنها لباس درست مي‌كردند و حالا چه شده كه طرفدار حقوق پانداها شده‌اند و اينكه اگر اروپايي‌ها نبودند كه مردم جهان را از انقراض نسل پانداها مطلع كنند الان فقط عكس پاندا وجود داشت. حال قضاوت با خواننده است.