حال سوال اينجاست كه چه برنامه‌اي بايد براي ساماندهي اين تعداد نيروي مازاد با توجه به كارهاي سنگيني كه روزانه در شهر بايد انجام داد، دردستور كار قرار گيرد؟
فرض كنيد كه تنها 2روز پشت سرهم زباله‌هاي سركوچه‌تان جمع‌آوري نشود. آن هنگام مطمئنا اهالي محله‌‌تان خيلي زود به بي‌توجهي در جمع‌آوري پسماند معترض خواهند شد. يا تصور كنيد در يك‌روز، بارش برف بزرگراه‌هاي تهران را قفل كند؛ بسياري از گلايه‌ها به سمت شهرداري خواهد بود؛
رانندگان گرفتاري كه زمين و زمان را در ترافيك زمستاني به‌هم مي‌دوزند از عدم‌برف‌روبي بموقع و نريختن مخلوط نمك و شن خواهند گفت. يا فرض كنيد لايروبي جوي‌هاي آب شهر تهران به‌طور دائم انجام نشود. مطمئنا شهروندان پس از انتشار بوي آزاردهنده جوي‌ها يا جاري شدن سيلاب پس از بارش باران مقصر را نيروهاي خدمات شهري خواهند دانست.
حال درنظر بگيريد همه اينها از نبود نيروي انساني كافي ناشي شود. آيا نخواهيد گفت كه پس اين همه نيروي متقاضي كار به چه درد مي‌خورند و چرا بايد پايتخت كشور اينگونه در انجام ابتدايي‌ترين كارهاي شهر به مشكل بخورد؟
نكته اما آنجاست كه شهروندان هيچگاه نمي‌توانند شهر را بدون انجام نگهداشت و توسعه تصور كنند؛ حال آنكه نبود نيروي كافي در اين بخش مي‌تواند آسيب‌هاي جدي به شهر بزند. البته كه افزايش نيروي انساني در شهرداري به دلايل غيرواقعي و تنها با توجيه انجام امورات شهري قابل پذيرش نيست.
در واقع بايد بين تعداد نيروي انساني، ظرفيت پذيرش نيرو و كارهايي كه بايد انجام شود، نسبت منطقي برقرار باشد. درحالي‌كه معاون برنامه‌ريزي، توسعه شهري و امور شوراي شهرداري تهران مي‌گويد شهرداري ظرفيت ۵۰ هزار نيرو -در چارچوب استاندارد سازمان‌هاي ايراني- را دارد اما ۱۳۰هزار نفر از شهرداري حقوق مي‌گيرند.
حجت‌الله ميرزايي با بيان اينكه وضعيت امروز نتيجه يك فرايند طولاني است، مي‌افزايد: «اين شرايط شهرداري حاصل مدت كوتاهي نيست. هم‌اكنون با سازماني روبه‌رو هستيم با تركيبي ناكارآمد، ۲۰هزار نيروي مازاد انساني كه هيچ منطقي براي اين سيستم تشكيلاتي وجود ندارد. سازماني با بودجه غيرقابل اعتماد و با تصميمات و عملكردهايي كه يا قابليت پاسخگويي ندارند، يا نمي‌خواستند پاسخ دهند.» وي مي‌گويد: «البته خدمات شهري متعارف مثل جمع‌آوري زباله در سطح قابل‌قبولي ارائه شده اما با معيار‌هاي ديگري نيز بايد اين سيستم را ارزيابي كرد. ما انتظار داريم اين سازمان در برابر عملكرد خود به مردم پاسخگو باشد.»
- راهكار جديد بايد اتخاذ شود
در اواخر كاري شهرداري دوره پيشين تهران، موضوع رسمي شدن قرارداد تعداد زيادي از نيروهاي شاغل در اين نهاد بسيار داغ شد. در خلال اين موضوع، بحث استخدام برخي كاركنان كه بدون هيچ آزموني وارد شده‌اند اما پست شغلي براي آنها درنظر گرفته نشده بود نيز به ميان آمد؛ موضوعي كه اكنون معاون شهردار گوشزد مي‌كند. اينطور كه ميرزايي مي‌گويد برخي از كاركنان استخدام شده جديد كاري براي انجام دادن در سازمان ندارند و فقط صبح به صبح كارت مي‌زنند و مي‌روند.
وي با اشاره به اينكه امسال شهرداري با كسري بودجه ۲۵۰۰ميلياردي روبه‌روست در تشريح راهبردهاي شهرداري در اين‌باره مي‌گويد: « از سوي ديگر بخش قابل ملاحظه‌اي از نيروي انساني قابليت تعديل ندارد و بايد راهكار جديدي پيدا كرد.»
او با تأكيد بر معضلات شهرداري در حوزه نيروي انساني ادامه مي‌دهد: «طي ۶ماه اول سال۹۶ شهردار سابق 8300 نيروي انساني جديد استخدام كرده و از سوي ديگر 5هزار نفر هم رسمي شده‌اند. از سوي ديگر حجم نيرويي كه در شركت بهره‌برداري مترو كار مي‌كنند غيرمعمول است و نمي‌شود هم كسي را اخراج كرد. تنها راه‌حل توسعه خود متروست؛ البته اصلاح ساختار تشكيلاتي نيز آغاز شده كه ميزان موفقيت در اين زمينه اندك خواهد بود.»
- وجود 4 هزار كارمند بيكار حقوق‌بگير در مترو
اينطور كه از شوراي شهر تهران خبر مي‌رسد اين نهاد هم بر روند ساماندهي نيروي انساني و منابع انساني شهرداري نظارت خواهد كرد. مجيد فراهاني، عضو كميسيون برنامه و بودجه شوراي شهر تهران در اين رابطه مي‌گويد: «70هزار نيروي استخدامي براي 18هزار پست سازماني وجود دارد كه براين اساس بيش از 3برابر پست‌هاي سازماني، در شهرداري نيروي انساني جذب شده است.»
وي با بيان اينكه 130هزار فيش حقوقي ماهانه در شهرداري صادر مي‌شود، مي‌افزايد: «مابه‌التفاوت عدد موجود في‌مابين 70 تا 80هزار نيروي انساني و 130هزار فيش صادره، متعلق به كارگران و پيمانكاران است كه شهرداري براي اطمينان از پرداخت حقوق كارگران، مستقيما به‌حساب آنها واريز مي‌كند.» فراهاني بر همين اساس خانه‌تكاني در منابع انساني شهرداري را ضروري مي‌داند. به گفته وي بايد براي نيروهاي بازنشسته از يك سو و نيروهايي كه از سازمان‌هاي ديگر به شهرداري منتقل شده‌اند نيز چاره‌اي انديشيد.
اينطور كه عضو شوراي شهر تهران مي‌گويد مشخصاً در بخش متروي پايتخت 4هزار نيروي مازاد وجود دارد كه به آنها لقب كارمندان بيكار داده‌اند كه فعاليت مشخصي ندارند و تنها حقوق مي‌گيرند. فراهاني با بيان اينكه متأسفانه در شهرداري با پديده «كارمندان بيكار» مواجه هستيم، اظهار مي‌دارد: «اين افراد صبح به صبح كارت زده و حقوق دريافت مي‌كنند، اما بهره‌وري و ارزش افزوده‌اي براي شهرداري ندارند.»
- نيروي جديدي استخدام نمي‌شود
اخيرا بخشنامه‌اي توسط معاونت منابع انساني شهرداري صادر شده و جذب هرگونه نيروي جديد تحت عنوان ساعتي، پروژه‌اي، افتخاري، رايگان و... را ممنوع كرده است. بنابراين طبق اين بخشنامه ديگر جذب نيروي جديدي در شهرداري و سازمان‌هاي تابعه تا پس از ساماندهي نيروهاي فعلي صورت نمي‌گيرد.
از سوي ديگر مجيد فراهاني، عضو كميسيون برنامه و بودجه شوراي شهر تهران اعلام مي‌كند در كنار اين موضوع استفاده از بازنشستگان در شهرداري به‌صورت دائمي مورد بازنگري قرار گرفته و افرادي كه به شهرداري مأمور به خدمت شده‌اند، عودت خواهند شد. وي مي‌گويد: «پيشنهاد ما، ايجاد سازمان خصوصي‌سازي شهرداري تهران است.
با بررسي صورت‌هاي مالي شركت‌ها و شناسايي و تحليل عملكرد سازمان‌ها، تا آنجا كه امكان دارد سازمان‌هايي كه با وظيفه ذاتي شهرداري فاصله دارند بايد واگذار شوند؛ ما مجبور به كوچك‌سازي و چابك‌سازي شهرداري هستيم.»