غلامي بهشدت در بهارستان مشغول لابي و رايزني است اما سايه منفي انتقادات دانشجويي دست از سرش بر نميدارد. مصاف انتقادات دانشجويان و حمايت دولت از او بهعنوان آخرين فرد فهرست روحاني براي تصدي وزارت علوم فضاي مبهمي را ايجاد كرده است.
اينكه «انتقادهاي وارد شده به غلامي از سوي دانشگاهها چقدر بايد قابل اعتنا باشد»، «رزومه غلامي در دانشگاه بوعلي سينا اصلاح طلبانه بوده يا نه؟»، «چرا روحاني او را پس از 4ماه تعويق به مجلس معرفي كرده است » و... ازجمله سؤالاتي است كه از سوي اذهان عمومي درمورد ماجراي وزارت علوم در دولت دوازدهم مدام مطرح ميشود.
براي يافتن پاسخ اين ابهامات با مصطفي معين كه قريب به يك دهه- در دولتهاي سازندگي و اصلاحات - سكانداري وزارت علوم را برعهده داشت به گفتوگو نشستيم. او در مقام وزير علومي كه هم محبوب دانشجويان بود و هم مورد تأييد چهرههاي نظام از چرايي شكلگيري اين تقابل با ما سخن گفت. مشروح گفتوگوي همشهري با معين در پي ميآيد:
- قريب به اتفاق فعالان دانشجويي و صاحبنظران دانشگاهي نسبت به انتخاب غلامي از سوي حسن روحاني ابراز تعجب كردهاند. ارزيابي شما از اين فضاي ايجاد شده چيست ؟
متأسفانه فضاي سياسي ايجاد شده چندان مساعد انتخاب يك وزير و آغاز بهكار او نيست. من از دوره رياست ايشان بر دانشگاه بوعلي همدان در دولت كنوني اطلاعات و ارزيابي دقيقي ندارم، ولي عملكرد اوبهعنوان رئيس آن دانشگاه را در دوره دولت اصلاحات موفق ميدانم. در آن زمان طرح جامع دانشگاه به همت آقاي دكتر غلامي و همكارانشان به نتيجه رسيد و دانشگاه از نظر اعتبار علمي در بين دانشگاههاي كشور بهصورت قابل توجهي ارتقا يافت و مسائل و مشكلات سياسي و دانشجويي مهمي هم در آن دانشگاه نداشتيم.
- گفتيد كه فضاي سياسي كشور مساعد آغاز بهكار غلامي نيست. فكر نميكنيد انتخاب اين گزينه باعث ايجاد چالش ميان روحاني و دانشجويان و حتي شخص وزير شود؟
چنانچه آقاي روحاني صادقانه و بهطور جدي و شفاف با دانشجويان و دانشگاهيان وارد گفتوگو شود و دلايل تأخير 4ماهه در انتخاب وزير علوم و معيارهاي انتخاب گزينه نهايي خود را توضيح دهد، ميتواند هم در تعديل فضاي سياسي شكل گرفته و هم در رأي اعتماد مجلس به وزير تأثيرگذار باشد؛ در غيراينصورت من آينده روشني را پيشبيني نميكنم.
- از زمان معرفي غلامي به مجلس عنوان شد كه او گزينه آخر حسن روحاني براي وزارت علوم بوده. بهنظر شما رئيسجمهور با چه محدوديتهايي براي انتخاب گزينه وزارت علوم مواجه بوده است؟
هرچند ميتوان در اين زمينه بحث، تحليل و اظهارنظر كرد، اما ترجيح دارد كه خود آقاي رئيسجمهور به موكلان خود بهويژه حاميان اصليشان كه دانشجويان، دانشگاهيان و نخبگان اصلاحطلب بودهاند توضيح دهند. در هرصورت اين گناه وزير پيشنهادي نيست كه گزينه آخر شده است.
- غلامي در نشستهايش با نمايندگان همواره تأكيد كرده كه اصلاحطلب است و برنامهاش استمرار مديريت فرجي دانا در اين وزارتخانه است. آيا او ميتواند ادامهدهنده راه فرجي دانا باشد؟
در رسانهها خواندم كه خود را ادامهدهنده راه آقاي دكتر فرجي دانا دانستهاند و در واقع حكم انتصاب خود را در دولت كنوني از ايشان دريافت كردهاند. اميدوارم همانگونه كه در دوره مسئوليت بنده در دولتهاي اصلاحات، ايشان با صبغه اصلاح طلبانه تجربه مديريت موفقي را در دانشگاه بوعلي و در شرايط دشوار سياسي استان همدان داشتند، در اين زمان هم با عملكردي مسئولانه و شفاف، ارتباط تنگاتنگ با دانشجويان و تشكلهاي دانشجويي و استادان دانشگاه، توفيق الهي هم شامل حالشان شود.
- برخي معتقدند غلامي در دوره اصلاحات روش و مشي متفاوتي از سال 93به بعد داشت. اين تغيير رويكردها در زمينه مديريت دانشگاهي را چگونه ارزيابي ميكنيد؟
من از عملكرد آقاي دكتر غلامي در اين دولت، اطلاعات و ارزيابي دقيقي ندارم ولي وضعيت اين مديريت و اين دانشگاه را با ساير مديريتهاي دانشگاهي چندان متفاوت نيافتهام.
اين اظهارنظرم هم به اين دليل است كه در دولت اول و دوم آقاي روحاني به دعوت تشكلهاي دانشجويي به دهها دانشگاه رفتهام، سخنراني و با دانشجويان بحث و گفتوگو كردهام. البته همانگونه كه در پاسخ به سؤال قبلي گفتم، مشي، روش و عملكرد او در دوره ششساله وزارت من در دولت اصلاحات قابل دفاع بوده است.
اين را هم بگويم كه در آن زمان وزارت علوم اقتداري داشت و سپر دفاعي مستحكمي در برابر دخالتهاي غيرمسئولانه در امور دانشگاهها بود. روساي دانشگاهها احساس امنيت بيشتري تا اين زمان داشتند. بيكفايتي مديريتي و ركود آموزش عالي در دولتهاي نهم و دهم و بيثباتي مديريتي در وزارت علوم طي 5سال گذشته نگرانيهايي را در فضاي دانشگاههايجاد كرده است.
- اهميت وزارت علوم از منظر اصولگرايان، حاكميت و همچنين از نظر جريان تحولخواه در چيست؟ آيا پارامترهاي اهميت اين وزارتخانه در جريانهاي مختلف آنقدر از هم دور است كه بعضاً از سوي برخي جريانها فشارهايي در اين زمينه بهوجود ميآيد؟
2علت اصلي اعمال محدوديت يا دشواري در انتخاب وزير علوم، تحقيقات و فناوري را يكي نگاه نادرست نسبت به جايگاه و رسالت دانشگاه ميدانم كه يك نهاد مدرن علمي است و نه سياسي- امنيتي، فرصت است و نه تهديد و نهادي ملي است و نه جناحي. علت دوم نيز مرجعيت، تحرك و تأثيرگذاري دانشگاهيان و دانشجويان در افكار عمومي و نقش تعيينكننده آنها در عرصههاي انتخاباتي است؛ نقشي كه بهعلت فقدان احزاب سياسي فراگير،
ضعف نهادهاي مدني و سازمانهاي غيردولتي، محدوديت مطبوعات و رسانهها و عملكرد جناحي صدا وسيما به نهاد دانشگاه در ايران بهطور تاريخي تحميل شده است.دانشگاه و دانشجو حرف اول را در انتخابات رياستجمهوري دوم خرداد سال۷۶، سال ۸۸، ۹۲، ۹۴(مجلس) و ۹۶ زده است.
- بهنظر شما مهمترين چالشهاي وزير علوم دولت دوازدهم چه خواهد بود؟
از همه مهمتر چالش از هم گسيختگي نظام آموزش عالي و دانشگاهي كشور و به تعبير رئيسجمهور تكهتكهشدن دانشگاه! يعني دخالتهاي بيجاي برخي دستگاهها در وظايف و اختيارات آموزش عالي و دانشگاه به جز خود وزير و دانشگاهيان؛ در اين شرايط نابسامان و در چرخه عجيب و غريب تصميمگيري مهمترين چالش پيش روي وزير آينده علوم خواهد بود.