در تازه‌ترين تحول فعالان و شركت‌هاي انگليسي در پارلمان اين كشور با حميد بعيدي‌نژاد، سفير ايران در انگليس و از اعضاي تيم مذاكره‌كننده هسته‌اي ايران درباره نحوه همكاري و سرمايه‌گذاري در ايران مذاكره كردند. اين ديدار مهم كه شامگاه جمعه با حضور ريچارد بيكن، رئيس گروه دوستي پارلماني ايران و انگليس و البته نمايندگان 15شركت توليدي، تجاري و سرمايه‌گذاري بريتانيايي برگزار شده، به گفته سفير ايران نشان از تمايل انگليس‌ها براي تداوم و گسترش روابط تجاري ايران دارد.
بعيدي‌نژاد با اشاره به برگزاري اين نشست اقتصادي در پارلمان انگليس آن هم 3هفته پس از ادعاهاي جنجالي دونالد ترامپ عليه مردم ايران به فعالان اقتصادي و سرمايه‌گذاران اين كشور اروپايي اطمينان داده است كه برجام مستحكمتر از آن است كه دولت آمريكا بتواند با تداوم آن مخالفت كند.
- رقابت اروپايي‌ها بر سر ايران
سرمايه‌گذاران و فعالان اقتصادي انگليسي كه پس از اعمال تحريم‌ها عليه ايران به‌دليل نزديكي روابط سياسي و تجاري با آمريكا همواره با ترديدهاي جدي براي همكاري با ايران تصميم گرفته و مي‌گيرند، حالا نگران از سبقت 3رقيب سنتي‌شان يعني آلمان، ايتاليا و فرانسه تلاش دارند تا با عبور از مرحله ترديد دست‌كم حجم مراودات تجاري‌شان را با ايران افزايش دهند. هرچند سياست ايران در همكاري با كشورهاي اروپايي تا اندازه‌اي با قبل از تحريم‌ها تغيير كرده و بيشترين تمايل ايران به سرمايه‌گذاري اروپايي‌ها در ايران متمركز شده‌است؛ تدبيري كه باعث شد تا چندي پيش قرارداد ساخت بزرگ‌ترين نيروگاه خورشيدي ايران با ظرفيت توليد 600مگاوات برق، با شركت كوركاس انگليس امضا شود.
افزون بر اينكه اخيرا تفاهمنامه همكاري و گسترش مناسبات تجاري بين اتاق بازرگاني ايران و انگليس به امضا رسيده و انتظار مي‌رود در آينده نزديك اين تفاهمنامه جنبه اجرايي‌تري پيدا كند.فرانسوي‌ها البته در رقابت با ديگر رقباي سنتي خود در قاره سبز گام‌هاي جدي‌تري برداشته‌اند و افزون بر امضاي قراردادهاي تجاري در صنعت خودرو و فروش هواپيما در ايران، غول نفتي‌شان يعني توتال فرانسه هم زودتر از ديگر شركت‌هاي نفتي اروپا ازجمله بي‌پي انگليس قراردادي براي توسعه فاز 11پارس‌جنوبي را امضا كرده است. آلمان‌ها و ايتاليايي‌ها هم هرچند همچنان در اختيار گرفتن سهمي از سبد سرمايه‌گذاري در صنعت خودرو را هدف قرار داده‌اند، اما سرمايه‌گذاري در حوزه محيط‌زيست و انرژي‌هاي تجديد‌پذير براي شركت‌هاي اروپايي ازجمله آلمان همچنان جذاب به شمار مي‌آيد.
- بازگشت رونق تجارت با غول‌هاي اروپايي
بررسي‌هاي همشهري نشان مي‌دهد ميزان تجارت ايران با كشورهاي انگليس، آلمان، فرانسه و ايتاليا هم كه در زمان تحريم‌ها به‌شدت افت كرده بود، پس از امضاي برجام در مسير بازگشت به رونق قرار دارد و سبد كالاهاي وارداتي از اين كشورها بيشتر ناظر بر كالاهاي واسطه‌اي ازجمله ماشين‌آلات مورد نياز صنايع فرسوده ايران است.
اين در حالي است كه ايران هم تلاش دارد تا افزون بر بازگرداندن سهم خود از بازار انرژي و به‌ويژه نفت در اروپا، سهم بيشتري از صادرات غيرنفتي را در اختيار بگيرد. آمارهاي رسمي از ميزان صادرات ايران به 4كشور اروپايي يادشده طي 15سال گذشته نشان مي‌دهد كه حجم واردات ايران از بالاي 11ميليارد دلار در سال 1387به‌طور فاحشي در سال 88به بعد افت كرده و به 4ميليارد دلار در سال 89رسيده تا آنجا كه پس از ثبت ميزان واردات 7.1ميليارد دلاري در سال 91از 4كشور يادشده، شاهد افت ميزان واردات به 3.5ميليارد دلار در سال 94بوده‌ايم. اما در سال 95ميزان واردات ايران از اين كشورها روندي صعودي داشته و به بالاي 5ميليارد دلار رسيده است.
از سوي ديگر تجارت ايران با كشورهاي آلمان، انگليس، فرانسه و ايتاليا قابل تامل است به‌نحوي كه ميزان صادرات كالاهاي ايران به بيش از يك ميليارد دلار در 2سال متوالي 1393و 1394رسيده و در سال 95هم حدود يك ميليارد دلار برآورد شده است. اين در حالي است كه حجم صادرات ايران به اين كشورهاي اروپايي از سال 86تا 92به كمتر از 900ميليون دلار افت كرده بود.
- در انتظار چراغ سبز بانك‌ها
افزايش روابط اقتصادي ايران و اروپا البته در گرو عادي شدن روابط بانك‌هاي بزرگ دنيا با ايران است و البته اصلاح ساختار بانك‌هاي كشورمان. تجارت با قاره سبز برخلاف كشورهاي ديگر ازجمله چين، هند و كره سخت‌تر و پيچيده‌تر است و مبناي حركت شركت‌ها و سرمايه‌گذاران اروپايي همكاري شفاف حول محور بانك‌ها و استفاده از سازوكارهايي چون فاينانس و... شكل خواهد گرفت. آمارها و رايزني‌ها نشان مي‌دهد كه اروپا و ايران براي افزايش روابط اقتصادي به‌تدريج از ترديد به سمت عمل گام برمي‌دارند. آيا دوران عادي شدن روابط اقتصادي و تجاري با قاره سبز فرارسيده است؟