حالا با كناره‌گيري مسعود بارزاني از قدرت در اقليم كردستان و برچيده‌شدن بساط داعش در عراق، اميد صادركنندگان ايران هموار شدن دست‌اندازهاست؛ دست‌اندازهايي كه با افزايش تعرفه كالاهاي صادراتي ايران و خودمختاري مسئولان استان‌هاي مرزي كشور همسايه روزبه‌روز بيشتر مي‌شود و اراده سياسي واحدي براي رايزني فشرده بين مقامات تهران و بغداد براي پايان دادن به مانع‌تراشي بر سر تجارت بين 2كشور ديده نمي‌شود.
گزارش سازمان توسعه تجارت ايران كه خردادماه امسال منتشرشده، نشان مي‌دهد كه تركيه 20.7درصد، سوريه 19.6درصد، چين 19.2درصد، آمريكا 4.8درصد، روسيه 4.4درصد و ديگر كشورهاي جهان 31.3درصد از كل واردات كشور عراق را به‌خود اختصاص داده‌اند. ايران اما در ميان 5كشور اصلي صادركننده كالا به عراق قرار ندارد.
گندم، برنج، روغن، قندوشكر، دارو، مصنوعات صنعتي و فلزي، خودرو، تجهيزات نيروگاهي و توربين گازي و تجهيزات مخابراتي ازجمله اقلام وارداتي عراق در سال‌هاي اخير است. اين در حالي است كه ايران در اين سال‌ها بيشتر كالاهايي چون سيمان، كاشي يا سراميك، بوتان مايع‌شده، ماست، بستني و ساير شربت‌هاي يخ‌زده، پروپان مايع‌شده، لوازم خانه‌داري و رب گوجه فرنگي به همسايه غربي خود صادر كرده است.
اتفاق ديگر در روابط تجاري ايران و عراق را بايد در جابه‌جايي مرزهاي تجارت بين 2 كشور جست‌وجو كرد؛ جايي كه مرز پرويزخان به‌عنوان دروازه كالاهاي صادراتي ايران به اقليم كردستان عراق، جايگاه نخست را در بيشترين حجم تجارت بين 2 كشور طي سال‌هاي 90تا 93داشته اما در سال گذشته اين مرز در رديف پنجم از حيث ميزان كالاهاي صادراتي قرار گرفته است.
اتفاقي كه نشان مي‌دهد سهم اين مرز استراتژيك از تجارت بين 2 كشور از 50درصد به 30درصد در همين 2سال اخير افت كرده است. افزون بر مانع‌تراشي‌ها در تجارت بين 2 كشور در مرزهاي مشترك با اقليم كردستان عراق به‌عنوان بازار جذاب براي كالاهاي صادراتي ايران، نبايد از تغيير در تركيب كالاهاي صادراتي به اين كشور غافل شد تا آنجا كه محصولاتي نظير سيمان، كاشي و سراميك كمتر صادر شده و جاي خود را به لبنيات و ديگر كالاهاي خوراكي داده است.
- بستن مرز پرويزخان به نفع تركيه
عضو هيأت رئيسه اتاق ايران با اشاره به تحولات اخير عراق اظهار داشت: اين تحولات باعث شد مرزهاي ايران كه مجاور مناطق كردنشين بود، ازجمله پرويزخان، باشماق و پيرانشهر براي مدتي بسته و مبادلات تجاري اين مرزها متوقف شود. كيوان كاشفي به پايگاه خبري اتاق ايران گفت: اخيراً كه از تنش‌ها كم شده شاهد بازگشايي مرز باشماق بوديم و انتظار مي‌رود كه مرز پرويزخان نيز با پيگيري مسئولان بازگشايي شود چرا كه مرز پرويزخان نه‌تنها در صادرات به كردستان بلكه براي صادرات به استان‌هاي مركزي و جنوبي عراق هم نقش بسزايي دارد.
رئيس اتاق كرمانشاه با بيان اينكه مرز پرويزخان در 10سال اخير 30تا 50درصد سهم صادرات به عراق را داشته، عنوان كرد: به‌نظر مي‌رسد با بسته ماندن اين مرز بايد منتظر كاهش بيشتر صادرات استان باشيم. وي افزود: قطعاً تجار و بازرگانان ما اولويت اصلي خود را مسائل امنيتي كشور مي‌دانند و به تصميمات مسئولان احترام مي‌گذارند اما باوجود بازگشايي مرز باشماق مريوان، ادامه بسته ماندن مرز پرويزخان منطقي به‌نظر نمي‌رسد. كاشفي هشدار داد كه اگر جايگاه كالاهاي ايراني در عراق از دست برود به‌سختي قابل احياست.
- سد عراقي‌ها در برابر لبنيات ايراني
درحالي‌كه عراق با سهم بيش از ۸۰ درصدي، بزرگ‌ترين مشتري محصولات لبني ايران به شمار مي‌رود براي دومين بار تعرفه صادرات اين محصولات ايران را تا ۴۰درصد افزايش داد كه به گفته يكي از مسئولان وزارت كشاورزي، اين تعرفه‌گذاري سياسي بوده و بايد مسئولان وزارت خارجه مانند گذشته نسبت به حل اين مشكل اقدام كنند. به گفته رضا باكري،دبير انجمن صنايع لبني، عراقي‌ها اخيرا تعرفه واردات ماست را از 5 به ۲۵ درصد و نيز تعرفه واردات شير و خامه را از 5به ۱۵ رسانده بودند كه اكنون اين تعرفه به ۴۰ درصد رسيده است.
به گزارش ايسنا، وي افزود: كشورهاي عضو اتحاديه عرب بين خودشان تعرفه ندارند و محصولاتي كه از مصر و عربستان وارد بازار عراق مي‌شود مشمول تعرفه نيست. فقط تركيه باقي مي‌ماند كه آن را هم بايد ديد پيمان تجاري با اين كشور بسته شده است يا نه، بنابراين با وضع يكجانبه و يك‌طرفه اينگونه تعرفه‌ها، قيمت محصولات لبني ايران در بازار عراق تا حد بسياري افزايش يافته و توان رقابت را از دست مي‌دهد.