به گزارش ایلنا، محمد علی نجفی در چهارمین سال برگزاری روز جهانی شهرها که با حضور سفرا و روسای نمایندگی‌های دیپلماتیک مستقر در تهران برگزار شد، با بیان اینکه شواهد علمی نشان می‌دهند که جهان پر شتاب به سوی شهری شدن گام بر می‌دارد، گفت: اکنون بیش از نیمی از جمعیت جهان در شهرها زندگی می‌کنند و این در حالی است که در 30 سال آینده بیش از دو و نیم میلیارد نفر به این جمعیت اضافه شود.
وی در خصوص اینکه بسیاری از رویدادهای جهان چهره‌ای شهری دارد، ادامه داد: این رویدادها برخواسته از خصوصیات زندگی شهری‌اند و در مقیاسی گسترده زندگی انسان را دگرگون ساختند. شهرهای امروز ما بیش از پیش شهرهایی جهانی بوده و ساکنان آن بیش از پیش به دیگر انسان‌های روی کره زمین پیوند خورده اند. از کالاهایی که در شهرها تولید و مصرف می‌شود تا سنت‌ها و فرهنگ‌ها همه را در بر می گیرد. انسان‌ها با هم پیوند پیدا کرده اند و حتی بر هویت متمایز خود پا می‌فشارند. دروازه‌های واقعی و مجازی شهری خود را به فرهنگ‌های انسانی دیگر گشوده نگه می دارند.
شهردار تهران با اشاره به اینکه مشکلات شهرهای امروز تنها به قلمروهای مرزی آنها محدود نمی‌ماند، یادآور شد: جمعیت‌هایی که در پی جنگ و تضادهای قومی نابرابری‌های اجتماعی و اقتصادی به کشوری دیگر منتقل می‌شوند، مقیاسی جهانی دارند. شهری شدن و جهانی شدن دو فرایندی است که سیمای جهان کنونی را دگرگون ساخته است. مهاجرت، رشد، حاشیه نشینی، نابرابری‌های اجتماعی، تروریسم و حتی رشد خشونت‌های شهری دیگر محدود به شهرها نیست، بلکه خصوصیت مشترکی است که در شهرهای جهان دیده می‌شود.
- نابرابری اجتماعی انسجام اجتماعی را تهدید می‌کند
وی در خصوص اینکه شهر در کشورهای در حال توسعه مشکلات ویژه‌ای با جوامع پیشرفته دارد، ادامه داد: این وضعیت عموما ناشی از رشد نامتوازن سرعت بالای شهرنشینی و فرصت اندک برای تامین زیرساخت هاست. شهر ما نیز بر کنار از این تغییرات نیست. روندهایی که در طول چند دهه جامعه ایران را دستخوش تغییرات ساخته است، وجوه مختلف زندگی ما را از بعد فردی تا ساختارهای جمعیتی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در بر گرفته است.
نجفی درباره اینکه جامعه ایران طی 4 دهه از جامعه‌ای با جمعیت روستایی به جامعه‌ای با جمعیت شهری تبدیل شده است، گفت: تهران مهمترین شهر و کانون تپنده این تغییرات است، چراکه فرهنگ‌های گوناگون و اصیل جامعه ایرانی برای رسیدن به فصل مشترکی از مفهوم ملیت، در این شهر سکونت دارند. از همه دعوت می‌کنم، مدیران شهری را برای شناخت بهتر شهر تهران و ساختن شهری زیست پذیرتر یاری کنند.
وی با بیان اینکه تهران در عین زیبایی‌های منحصر به فرد و ظرفیت‌های ارزشمند با چالش‌های مهمی نیز مواجه است، افزود: نابرابری اجتماعی مهمترین چالشی است که پیش روی شهر تهران قرار دارد. نابرابری اجتماعی اثری گسیخته ساز دارد چراکه انسجام اجتماعی را تهدید می‌کند. جلوه‌های این نابرابری را می‌توان در سطوح مخالف مشاهده کرد. یکی از اصلی‌ترین جلوه‌ها جمعیت ساکن در بافت‌های نابسامان و سکونت‌گاه‌های غیررسمی است. این سکونت‌گاه‌ها در حاشیه نظام‌های اقتصادی و اجتماعی قرار دارند که با ساز و کارهای مختلف طرد و از فرصت زندگی کنار گذاشته می‌شوند. به خدمات شهری دسترسی محدودی دارند و در نهایت می توان گفت که نیازهای آنان برآورده نمی‌شود.
- ساکنان شهر تهران باید در تامین هزینه‌ها مشارکت داشته باشند
وی با بیان اینکه تمرکز نابرابری شهری در فضاهای شهری و آسیب‌های اجتماعی زندگی بخشی از جمعیت شهر تهران را تهدید می‌کند، ادامه داد: از دید مردم فاصله طبقاتی بین فقرا و ثروتمندان در حال افزایش است و این می‌تواند بر کاهش حس تعلق اجتماعی موثر باشد. در این فرایند زنان و کودکان و سالمندان بیش از گروه‌های دیگر در معرض آسیب قرار دارند. وظیفه مدیران شهری و متخصصان برنامه‌ریزی شهری است که در هر اقدام به موضوع نابرابری حساس باشند. این موضوع با آموزه‌های دینی ما مخالف است و انسجام اجتماعی ما را نیز تهدید می‌کند.
شهردار تهران دومین چالش تهران را خطراتی دانست که زندگی ساکنان را تهدید می‌کند، تصریح کرد: آلودگی هوا به صورت تدریجی سلامت جسمی و روانی ساکنان را کاهش می‌دهد. در کنار آن خطرات طبیعی همانند زلزله و حوادثی همچون آتش سوزی جان ساکنان را مورد تهدید قرار داده است. به همین منظور برای اداره پایتخت موضوع مهم مشارکت مردمی را محور برنامه‌ها و تلاش‌ها قرار دادیم.
وی با اشاره به اینکه ساکنان شهر تهران باید در تامین هزینه‌ها مشارکت داشته باشند، اذعان کرد: این موضوع مستلزم آن است که سازمان مدیریت شهری کارآمد و پاسخگو باشد و در عین حال نیز بهره وری افزایش پیدا کند. مهم تر از همه این است که با جدیت و قاطعیت با فساد شهری مقابله کرده و شفافیت محقق شود. مقابله با فساد تنها در اداره مدیران شهری نیست، بلکه اراده فراگیر می‌خواهد و مشارکت همگان را می طلبد.
نجفی با بیان اینکه فساد نابرابری را هم تشدید می‌کند، اضافه کرد: کسانی که منافع بیشتری از شهر می برند، باید سهم بیشتری در تامین هزینه ها داشته باشند. این گرایش و خواست عمومی در توافق بین گروه های مختلف وجود دارد. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد، اکثریت مردم با شهرفروشی مخالف هستند اما گروه های برخوردارتر حاضرند، سهم بیشتری داشته باشند. این فرصتی پیش روی مدیریت شهری است و امیدوارم از این فرصت برای سامان دادن به منابع مالی استفاده کرد و این در حالیست که مشارکت تنها در تامین منابع مالی خلاصه نمی شود.
- دخالت شهروندان برای تعیین سرنوشت شهر
وی با اشاره به دخالت شهروندان برای تعیین سرنوشت شهر و تصمیم گیری در موضوعاتی که به زندگی شهری مربوط می شود، گفت: مردم در برابر سازمان‌های بزرگی مثل شهرداری که قدرت و منابع زیادی دارد و قادر است در امور مختلف زندگی آنان تصمیم گیری کند، نباید احساس ضعف کنند. وقتی درباره پروژه‌ای که در محله آنها اجرا می شود و رفت و آمد را مختل می‌کند، نقشی ندارند چگونه می‌توان انتظار داریم در امور محله مشارکت کنند.
شهردار تهران در خصوص اینکه شهرداری نقش مهمی در حیات شهری دارد، خاطر نشان کرد: اما باید مجالی فراهم کنیم تا سازمان‌های داوطلب و نهادهای مردمی در سرنوشت شهر نقش داشته باشند. حل مشلات از توان یک سازمان خارج است. همانند کارتن خوابی، اعتیاد، فقر، آلودگی ها، ترافیک و ... نیازمند مشارکت گسترده عموم شهروندان در حیات شهری است.
نجفی با اشاره به فرصت های پبش روی تهران گفت: آمادگی و تمایل مردم برای مشارکت فراهم است. وجدان جمعی شهر به سرنوشت شهر حساس شده و این یک فرصت مهم است که باید از آن استفاده کنیم. امروز به شهر خودآگاه شده‌ایم و به تدریج به بیماری‌هایش آگاه‌تر می‌شویم. در عین حال نیز به شهر خود علاقه مند‌تر شده‌ایم. حس تعلق به شهر، توجه به تاریخ شهر و نگرانی به سرنوشت شهر در آگاهی جامعه پر رنگ‌تر شده است. این حسی است که شهر را به پیش می‌برد.
شهر تهران تنوعی از فرهنگ‌های سرزمینمان را در خود جای داده است
بنابر اعلام شهر نوشت، وی درباره اینکه شهر تهران تنوعی از فرهنگ‌های نقاط مختلف سرزمین ما را درخود گرد آورده است، افزود: شهر تهران ایرانی کوچک است، چراکه همه گروه ها و فرهنگ‌های متنوع در تهران حضور دارند. تنوع فرهنگی نه تنها تپندگی و شور زندگی را بر می‌انگیزد بلکه عامل اقتصادی است که برای شهر فرصت‌های مختلفی ایجاد می‌کند. شهر تهران بیشترین و ماهرترین نیروهای تحصیل کرده را در خود جای داده است. بسیاری از این موارد امید به بهتر شدن تهران را نوید می دهد. امیدوارانه چشم به آینده تهرانی دوخته‌ایم که در آن فرصت های زندگی عادلانه تر، محیط آن ایمن تر و فضای اجتماعی آن اخلاقی تر است.
شهردار تهران با بیان اینکه برنامه‌ها و طرح‌های مختلفی برای توسعه شهر تهران در مدیریت جدید در دست بررسی و تنظیم است که می‌تواند جاذبه‌های فراوانی برای سرمایه گذاری بخشی خصوصی داخلی و خارجی ایجاد کند، تصریح کرد: این نکته را بیان می‌کنم که ضمن اعلام آمادگی شهرداری تهران برای ایجاد تسهیلات در جذب سرمایه انتظار داریم، نمایندگان کشورهای دوست در ایران سرمایه گذران کشور خود را برای مشارکت در اجرای این پروژه‌ها راهنمای و تشویق کنند.