مسيري كه از كشورهاي شمال اروپا، منطقه اسكانديناوي و روسيه به قلمرو ايران وارد مي‌شود و با استفاده از بنادر ايران در خليج‌فارس، تا حوزه اقيانوس هند و كشورهاي جنوب شرقي آسيا امتداد پيدا مي‌كند و با استفاده از آن بخش وسيعي از كشورهاي آسيايي و اروپايي مي‌توانند با تحمل هزينه و زمان كمتر به مبادله كالاهاي تجاري خود بپردازند.
كريدور شمال - جنوب، كه بخش مهمي از آن از خاك ايران مي‌گذرد به‌عنوان مهم‌ترين و مناسب‌ترين حلقه ترانزيت كالا بين آسيا و اروپا مطرح شده است. اهميت اين كريدور وقتي بيشتر به چشم مي‌آيد كه بدانيم تا پيش از شكل‌گيري اين مسير بين‌المللي، صاحبان كالا و بازرگانان حوزه خليج‌فارس و اقيانوس هند، براي ارسال كالاهاي خود به اروپاي مركزي، شمال اروپا و روسيه، عموما بايد از مسير دريا استفاده مي‌كردند و از طريق اقيانوس هند، درياي عمان، خليج عدن، درياي سرخ و كانال سوئز به درياي مديترانه مي‌رسيدند.
در اين حالت كالاهايي كه مقصد نهايي آنها جنوب روسيه و اوكراين بود از طريق درياي سياه به بندر اوديسا و كالاهايي كه مقصد آنها اروپاي شمالي و شمال روسيه بود، با گذر از تنگه جبل الطارق، اقيانوس اطلس، درياي مانش و درياي بالتيك به شمال اروپا، هلسينكي يا بندر سن پترزبورگ مي‌رسيدند.
فرايندي پرهزينه و زمان‌بر كه استفاده از مسير كريدور شمال - جنوب را بسيار به‌صرفه و ايده آل جلوه مي‌دهد چراكه با استفاده از كريدور شمال - جنوب، هزينه حمل كالاهاي ترانزيتي بين كشورهاي حوزه اقيانوس هند تا شمال اروپا حدود30درصد ارزان‌تر تمام مي‌شود و كشورها مي‌توانند با سرعتي حدود دوبرابر در مقايسه با مسير كانال سوئز به حمل كالا بپردازند. در كريدور شمال- جنوب حمل بار به ازاي هر 15 تن 2500 دلار صرفه‌جويي خواهد داشت و زمان 40 روزه مسير سنتي به 15 روز در اين كريدور كاهش مي‌يابد.
- 2 كريدور جهاني در قلب ايران
ايران در مركز كريدور شمال - جنوب قرار دارد؛ يك سر اين مسير ترانزيتي از بنادر جنوبي كشور به حوزه اقيانوس هند و بندر بمبئي و در شمال ايران، سر ديگر اين مسير از بنادر انزلي و اميرآباد و از طريق درياي خزر به بنادر آستاراخان و لاگان روسيه متصل مي‌شود. در اين ميان كالاهاي وارد شده به خاك ايران بايد به‌وسيله حمل‌ونقل جاده‌اي و ريلي به سوي ديگر كريدور منتقل شوند و به همين دليل توسعه زيرساخت‌هاي حمل‌ونقلي كشور به‌ويژه در حوزه ريلي مدنظر برنامه‌هاي توسعه‌اي قرار گرفته است.
در اين زمينه هادي حق‌شناس، معاون توسعه مديريت و برنامه‌ريزي سازمان بنادر و دريانوردي كشور به همشهري مي‌گويد: كل فضاي سرزميني ايران در مسير 2كريدور جهاني شمال - جنوب و غرب - شرق قرار گرفته كه يك مسير دو جانبه ريلي و جاده‌اي است و در شمال و جنوب كشور از طريق بنادر شهيد رجايي، امام خميني، چابهار، اميرآباد، انزلي و نوشهر به شبكه حمل‌ونقل دريايي متصل است. به گفته او، با تكميل پروژه خط راه‌آهن 365 كيلومتري قزوين - رشت - آستارا، امكان دسترسي جاده‌اي و ريلي به كشورهاي كريدور به منطقه قفقاز و روسيه نيز ميسر مي‌شود.
حق‌شناس مي‌افزايد: ايران، روسيه و آذربايجان، از بنيانگذاران اصلي اين كريدور بين‌المللي هستند كه كليه كشورهاي منطقه مي‌توانند از آن منتفع شوند اما در شرايط فعلي، به‌نظر مي‌رسد با توجه به مشكلاتي كه روسيه در برخي چالش‌هاي سياسي با كشورهاي اروپايي پيدا كرده، مسير ايران براي اين كشور مطلوبيت بالايي دارد و اين مي‌تواند روند توسعه اين كريدور را تسريع كند. به گفته او، گردهمايي 3بنيانگذار اين كريدور بين‌المللي در تهران، مزيت و اهميت بالاي اين مسير براي هر سه طرف را آشكار مي‌كند.
- ترانزيت گندم هند از خاك ايران به افغانستان كليد خورد
معاون توسعه مديريت و برنامه‌ريزي سازمان بنادر و دريانوردي با اشاره به امضاي موافقتنامه سه‌جانبه بين ايران، هند و افغانستان كه در سال گذشته به امضا رسيد، گفت: پس از گذشت يك سال از توافق 3كشور براي ترانزيت كالا از مسير ايران و كريدور شمال- جنوب، ديروز نخستين كشتي حامل گندم هند براي تزانزيت به افغانستان در چابهار پهلو گرفت تا با انتقال اين محموله از طريق كريدور شمال - جنوب به كشور افغانستان، رسما همكاري 3كشور در حوزه ترانزيت از طريق اين كريدور آغاز شود.
هادي حق شناس، در گفت‌وگو با همشهري افزود: هند سالانه حدود يك ميليون تن گندم به افغانستان صادر مي‌كند و افغانستان نيز مقادير زيادي مواداوليه براي صادرات به هند و ديگر كشورها دارد كه مي‌تواند از مسير ايران ترانزيت شود.