برگ تازه عربستان براي زورآزمايي و رويارويي منطقهاي. برخي از شروع تنشي تازه در منطقه با هدف پيشبرد سياستخارجي 6سال گذشته سعوديها نوشتند، برخي ديگر از هماهنگي گستردهتر عربستان با دولتهايي در منطقه، مانند اسرائيل و در جهان، مانند دولت ترامپ براي مهار ايران نوشتند. اعلام استعفاي نخستوزير لبنان از رياض، بيش از آنكه در چارچوب تحولات داخل لبنان تحليل شود، بخشي از تحركات سياست خارجي عربستان تلقي شد.
فقط چند ساعت، لبنان و نگراني از آينده و بازگشت بيثباتي و حتي جنگ، سرخط اخبار و تحليلها بود. در ساعات اوليه شنبه شب، ابتدا خبر پرتاب موشك يمنيها به سمت فرودگاه بينالمللي ملك خالد در حومه رياض، عربستان را در صدر اخبار قرار داد و بعد، موج گسترده بركناريها و دستگيريها كه در اين كشور بيسابقه بودهاست. با اين خبرها، نگراني درباره آينده حكومت سعوديها جاي تحليلها درباره وضعيت بيثبات لبنان را گرفت.
تصاوير شاهزادههايي كه يك به يك خبر دستگيرياشان منتشر ميشد، تا صبح يكشنبه با ناباوري و همراه با اظهارنظرهاي تحليلگران غربي در شبكههاي اجتماعي مانند توييتر دستبهدست ميشد. شيوه پوشش خبري اين وقايع در رسانههايي چون سيانان، مورد نقد ناظران قرار گرفت و خيلي زود عنوان اعلام شده توسط مقامات سعودي براي اين عمليات كمسابقه زير سؤال رفت.
موضوع بركناري و دستگيري دهها شاهزاده و مقام مسئول، «مقابله با فساد مالي» نيست بلكه ادامه زمينهچيني براي به قدرت رساندن محمد بنسلمان به جاي پدرش است. اين بركناريها و دستگيريها كه برخي عنوان كودتاي خاموش را برايش بهكار بردهاند، حلقهاي ديگر از زنجيره اقداماتي است كه اصلاحات فرمايشي درباره حقوق زنان عربستان را هم شامل ميشود.
درباره تبعات اين تغييرات ضربتي، گمانهزنيهاي بسياري وجود دارد. شمار تحليلگراني كه با يادآوري وقايع تاريخي مشابه در ديگر كشورهاي منطقه و جهان، شانسي براي موفقيت اين روند پرشتاب نميبينند، بيشتر از كساني است كه ميگويند حكومت سعودي با اين «اصلاحات» جان به در ميبرد.
اما آنچه روشن بهنظر ميرسد اين است كه با وجود تحركات تنشزاي سالهاي اخير سعوديها در منطقه كه به تأكيد خودشان، با هدف مهار قدرت ايران صورت ميگيرد، اين صحنه سياسي، اقتصادي و اجتماعي داخل عربستان است كه خط مقدم حادثه به شمار ميرود.
سوريه، عراق، يمن و حالا لبنان، با مداخله مستقيم و غيرمستقيم عربستان به صحنه زورآزمايي براي پاسخ دادن به اين سؤال تبديل شده كه در خاورميانه قدرت دست چهكسي است؟ سعوديها براي روشن كردن پاسخ اين سؤال، به ايجاد بيثباتي در كشورهاي منطقه از طريق ارسال سلاح به بعضي و تحريك به استعفا و خروج از دولت در بعضي ديگر، اقدام كردهاند. اما تلاطم سياسي در داخل عربستان كم از آنچه براي لبنان و قطر تدارك ديدهاند، نيست.