طي 16روز گذشته از آبان، هوا 15روز آلوده بوده و برآوردها حاكي از انباشت 28هزار تن آلودگي هوا در اتمسفر تهران است. از هر 1500تهراني، هرسال يك نفر بر اثر آلودگي هوا مي‌ميرد. آلودگي هواي شهر تهران سالانه منجر به فوت بيش از 6 هزار نفر در پايتخت مي‌شود. همچنين بيماري‌هايي نظير آلزايمر، پاركينسون، ام اس، سرطان گوارش، آب مرواريد، صرع و مرگ مستقيم در انتظار مخاطبان آلودگي هواست.
هوا غير از تهران در كلانشهرهاي كرج، قم، اصفهان، اهواز و مشهد نيز ناسالم و آلوده است و اين شرايط امروز و فردا پايدار خواهد بود. براساس آخرين قانون مربوط به اين زمينه كه تيرماه سال‌جاري به تصويب مجلس رسيده 15نهاد، مسئول رسيدگي به وضعيت آلودگي هوا هستند. در راس 15نهاد متولي آلودگي هوا مي‌توان به سازمان حفاظت محيط‌زيست اشاره كرد كه بايد بر اجراي مصوبات و اقدامات صورت گرفته نظارت كند. از سوي ديگر پليس راهور و وزارت كشور بايد بر اجراي درست و دقيق طرح كاهش و جلوگيري از تردد خودروهاي فرسوده و نيز نوسازي ناوگان فرسوده حمل‌ونقل عمومي همت بگمارند.
اين در حالي است كه وزارت صنعت، خودروسازان و نيز سازمان استاندارد بايد ساخت خودروي با كيفيت و نظارت بر كيفيت قطعات يدكي خودروها و نيز استاندارد خودروها را در دستور كارهاي خود داشته باشند. تأمين سوخت با كيفيت نيز بر عهده وزارت نفت است. همچنين شهرداري بايد نسبت به توسعه حمل‌ونقل عمومي اقدام كند.
- هشدارها به صدا درآمد
اداره كل حفاظت محيط‌زيست استان تهران ديروز طي اطلاعيه‌اي اعلام كرده: «با توجه به اطلاعات دريافتي از سازمان هواشناسي و سكون نسبي هوا و وارونگي دما پيش‌بيني مي‌شود تا روز چهارشنبه شرايط براي انباشت آلاينده‌ها فراهم باشد. از اين‌رو توصيه مي‌شود افراد مبتلا به بيماري‌هاي قلبي و ريوي، كودكان و سالمندان از تردد غيرضروري در فضاي باز خودداري كنند و ساير افراد نيز فعاليت‌هاي طولاني‌مدت را در فضاي باز كاهش دهند و از انجام فعاليت‌هاي ورزشي خودداري كنند.»
- اجراي قوانين، راهكار اصلي كاهش
اجراي قوانين كاهش آلودگي يك ضرورت براي همه كلانشهرهاي كشور است. همچنين در مسير كاهش آلودگي هوا، منع شماره‌گذاري موتورهاي كاربراتوري و نصب فيلتر دوده روي خودروهاي ديزلي از اهميت فراواني برخوردار است. حسين شهبازي مدير واحد مدل‌سازي و پيش‌بيني شركت كنترل كيفيت هواي تهران در اين‌باره به همشهري مي‌گويد:
هر سال از‌ماه مهر تا اسفند ميزان سفر‌هاي درون شهري افزايش مي‌يابد و بالطبع، مصرف سوخت سير صعودي مي‌گيرد. در اين شرايط پديده وارونگي دما نيز مزيد برعلت مي‌شود تا آلاينده‌هاي جوي درآسمان انباشته شوند.
همچنين قانون منع پلاك‌گذاري موتورسيكلت‌هاي كاربراتوري كه از مهرماه۹۵ لازم‌الاجراست هنوز روي زمين مانده است. موتورسيكلت‌هاي كاربراتوري در درازمدت بر كاهش آلودگي هوا تأثير جدي خواهد داشت، همانطور كه منع توليد خودروهاي كاربراتوري در گذشته به مرور منجر به كاهش غلظت منواكسيد‌كربن كه سال‌ها معضل اصلي آلودگي هواي شهر تهران بود، به زير حد استاندارد در پايتخت رسيد.
- 3مقصر اصلي آسمان خاكستري
براساس اندازه‌گيري‌هايي كه با همكاري دانشگاه‌هاي كشور انجام شده، ۸۵درصد آلودگي هوا در كلانشهر تهران ناشي از منابع متحرك شامل خودروها، موتورسيكلت‌ها و كاميون‌هاست. درخصوص كنترل آلودگي هواي خودروها طرح كاهش از آبان گذشته به اجرا درآمده و جريمه ۵۰هزار توماني، يك ضمانت اجرا براي آن است تا موضوع معاينه فني جدي گرفته شود. البته حذف خودروهاي كاربراتوري نيز كه در گام‌هاي ديگر طرح كاهش درنظر گرفته شده، مي‌تواند در كاهش آلودگي هوا مؤثر باشد.
- امان از اين ذرات!
مهم‌ترين معضل تهران در بحث آلودگي هوا، ذرات معلقي است كه كمتر از 2.5ميكرون قطر دارند و با هر تنفس وارد خون شهروندان مي‌شوند و در درازمدت، خطرناك‌ترين بيماري‌هاي قلبي، عروقي و ريوي را براي فرد باقي مي‌گذارند. اتوبوس‌هاي سرويس ادارات، اتوبوس شركت واحد و كاميون‌ها در توليد ذرات معلق يد طولايي دارند و عامل اصلي محسوب مي‌شوند.
مهم‌ترين راهكاري كه طي قانون 19خرداد95 مصوب شده، قانون نصب فيلتر دوده روي وسايل نقليه ديزلي است كه تا حد قابل توجهي اثرگذار است چراكه سهم عمده ذرات معلق در تهران ناشي از ميني‌بوس‌هاي فرسوده، اتوبوس‌هاي ناوگان شركت واحد و ساير اتوبوس‌ها و كاميون‌هاست كه در زمره وسايل ديزلي قرار مي‌گيرند.
- استاندار: تهران با اين آلايندگي، قابل زندگي نيست
جلسه كارگروه هماهنگي شرايط ويژه آلودگي هوا روز گذشته در استان تهران تشكيل شد. طي اين جلسه محمدحسين مقيمي، استاندار تهران اعلام كرد: قصد ما از برگزاري جلسات كارگروه، وضعيت آلودگي هواي استان تهران است و تا زماني كه به شاخص‌هاي مورد نظر نرسيم هر هفته جلسات كارگروه در سطح مديران استان برگزار مي‌شود.
وي افزود: استان تهران با اين وضعيت شاخص‌هاي آلايندگي، قابل زندگي نيست و لازم است بر مبناي اقدامات مطالعاتي روش‌هايي علمي براي كنترل و كاهش آلودگي هواي تهران اتخاذ شود. استاندار تهران با بيان اينكه لازم است در حوزه افزايش حمل‌ونقل عمومي سرمايه‌گذاري شود، گفت: مردم تنها گروهي هستند كه در ايجاد آلودگي هواي تهران مقصر نيستند.
حال جاي اين پرسش است كه آيا 3ميليون خودروي شخصي و يك ميليون موتورسيكلت را كسي جز مردم به معابر عمومي مي‌آورند و آيا با عدم‌همراهي شهروندان مي‌توان آلودگي هوا را رفع كرد يا خير؟
- طرح ضربتي برخورد با آلاينده‌هاي زيست‌محيطي ارائه شود
سخنگوي فراكسيون محيط‌زيست مجلس شوراي اسلامي خواستار ارائه طرح جامع براي برخورد ضربتي با آلاينده‌هاي زيست‌محيطي شد. سيدكاظم دلخوش با تأكيد بر ضرورت ريشه‌يابي آلودگي هوا در پايتخت و شهرهاي بزرگ به ايسنا گفت: در سال‌هاي گذشته در مرزهاي بين ايران و كشورهاي همسايه مالچ‌پاشي صورت مي‌گرفت و بعضا پوشش گياهان مانع بلند شدن گردوخاك مي‌شد.
علاوه بر اين تا ۱۰سال پيش در كشور 6 تا 7ميليون خودرو داشتيم اما اكنون بيش از ۱۶ميليون خودرو داريم كه باعث آلودگي هوا مي‌شود و از رده خارج كردن خودروهاي فرسوده هم به طول مي‌انجامد و همين‌ها از عوامل آلودگي هوا به‌حساب مي‌آيد. دلخوش در پايان از نبود برنامه‌ريزي مدون براي جلوگيري از آلودگي هوا در سطوح مختلف و هماهنگي دستگاه‌هاي مربوطه در اين حوزه انتقاد كرد.