یک نمونه‌ی شکست‌خورده‌اش در سال ۲۰۰۵ میلادی رخ داد، زمانی که مغولستان یک اسب نجیب مغولی را برای نخست‌وزیر هندوستان یعنی نارندرا مودی فرستاد
ديپلماسي جانوري از آن واژه‌هايي است كه مدت كوتاهي است وارد فرهنگ لغات سياستمداران غربي واروپايي شده است.
همه‌چيز به هدايايي مربوط مي‌شود كه روساي اين كشورها به هم هديه مي‌كنند. اين رسم قديمي حالا حرف‌هاي تازه‌اي براي گفتن دارد.
بحث اين نوع جديد از گپ و گفت بين اين سياستمداران آن‌قدر باب شده كه برخي از آنان تصميم گرفته‌اند حرف‌ها و پيام‌هايشان را بدون ذره‌اي مشكل فقط با يك پيشكش جاندار، اعلام كنند.
واقعيت اين است كه جانوران و حيوانات خانگي سال‌هاي زيادي است كه وارد دنياي سياست شده‌اند و در اين محيط تاثير مي‌گذارند.
سال‌ها قبل رمان‌هايي با استفاده از شخصيت‌هاي جانوري ماجرايي را روايت كرده و حكومت وقت را به چالش مي‌كشيد يا مورد انتقاد قرار مي‌داد. رابين‌هود يك نمونه‌ي آشنا از چنين داستان‌هايي است.
اين نوع خاص از انتقاد را بيشتر مردم عادي به كار مي‌بردند كه راه ديگري براي ابراز حرف‌هايشان نداشتند اما چند سالي است كه سياستمدارها تصميم گرفته‌اند براي اين‌كه حرفي را بر زبان بياورند، از جانوران اهلي و حتي وحشي كمك بگيرند.
- ايده از كجا آمد؟
وقتي دانشمندان غربي ثابت كردند كه وجود جانوران اهلي در يك خانه يا محل زندگي مي‌تواند باعث آرامش صاحبش شود، ايده‌ي هديه‌هايي جانوري هم به ميان آمد.
اولين ايده به پرنده‌ها و جانوران كوچك منحصر بود اما وقتي ماجرا جدي شد و پاي مذاكره با كشورهاي ديگر به ميان آمد، اين ايده مطرح شد كه از جانوران استفاده‌هاي مفيد ديگري هم بشود. همين موضوع باعث شد تا ايده‌ي جانوران ديپلمات مطرح شود.
- اولين ايده‌ي ديپلماتيك
اولين كشوري كه در اين ماجرا پيش‌قدم شد، چين است. «ديپلماسي پاندا» يك ايده‌ي چيني بود كه بعدها به كشورهاي ديگر هم كشيده شد.
در زمان‌هاي قديم پاندا يك تحفه‌ي بسيار ارزشمند بود اما بعدها سياستمداران اين كشور با اهداي اين جانور كه در خطر جدي انقراض قرار داشت، كاري كردند كه نگاه‌ها به آن سو كشيده شود.
انگار دستگاه سياسي مملكت سه قرن به عقب برگشته بود، يعني زماني كه امپراتور چين به جز ظروف چيني و نفيس، به فرمانرواي كشور دوست، پاندا هديه مي‌داد.
اولين‌بار امپراتور چين؛ عاليجناب «وو زتيان» يك جفت پاندا را به امپراتور ژاپن هديه داد.
اين ماجرا سال‌ها بعد، دوباره از سر گرفته شد. از زمان پايان جنگ جهاني دوم در سال 1945 ميلادي (1324 خورشيدي) تا اوايل دهه‌ي 1980 ميلادي (1360 خورشيدي) 23 پاندا از طرف دولت چين به 9 رئيس كشور اهدا شد.
اما مهم‌تر از همه، يك جفت پاندا بودند كه در سال 2014 ميلادي از چين به مالزي فرستاده شدند.
اين جزو نخستين دفعاتي بود كه يك جفت جانور براي ابراز همدردي به كشور ديگري فرستاده مي‌شد. تا پيش از آن بيشتر جانورها پيام‌هاي خاص ديگري كه عمدتا به روابط سياسي بين افراد و سازمان‌ها مربوط مي‌شد را منتقل مي‌كردند اما اين‌بار يك پيام انساني منتقل شده بود كه ارتباط چنداني به ماجراهاي بي‌سرانجام سياسيون نداشت.
اين دو جانور كه با نام «خانم فنگ يي» و «آقاي فو وا»شناخته مي‌شدند، در يك سفر ويژه‌ي ديپلماتيك راهي كشور ميزبان شدند تا بر دوستي بين دو كشور تاكيد كرده و حادثه‌ي سقوط هواپيماي خطوط هواپيمايي مالزي را تسليت بگويند.
همه‌ي اين‌ها در حالي اتفاق افتاد كه كشورهاي زيادي در آن روزها پيام تسليت براي مالزي فرستاده و حتي سفيران‌شان را براي ابراز همدردي به حضور مقامات ارشد كشورها فرستاده بودند اما مهم‌ترين پيامي كه به ياد همه مانده، هماني است كه از زبان اين دو خرس مهربان بازگو شد.
به جز اين همدردي، ديپلماسي جانوري يك فايده‌ي ديگر هم داشت؛ باعث شد تا نگاه‌ها به سمت يكي از گونه‌هاي در حال انقراض و مهم دنيا بچرخد.
البته چين كشور بزرگي است و جانوران زيادي هم دارد اما چرا از بين تمام اين‌ها، پاي پاندا به ميان كشيده مي‌شود؟ پانداها جانوران مهربان و بي‌دردسري هستند.
هرچند نژادشان به خرس‌ها مي‌رسد اما معمولا از آن‌ها به عنوان جانوران صلح‌دوست ياد شده كه همه از ديدن‌شان حس خوبي پيدا مي‌كنند.
- هديه‌ي قرضي
همه‌ي پانداها يا جانورهاي خانگي هديه نبودند. آن‌ها محض عادي شدن روابط يا به خاطر اين‌كه روساي كشورها كمي بهتر با هم رفتار كنند، به كشوري قرض داده مي‌شد، بعد هم آن را پس مي‌گرفتند. اين اتفاق بيشتر از طرف چيني‌ها رخ مي‌دهد كه پانداها برايشان حيوان‌هاي مهمي هستند.
نمونه‌اش روزي كه چين تصميم گرفت دو پانداي چيني را براي 10 سال به كانادا قرض بدهد اين‌طوري دو طرف مي‌توانستند به بهانه‌ي كارهاي تحقيقاتي هرچند وقت يك بار سراغي از هم بگيرند.
- ديپلماسي خرس خوشحال
يكي ديگر از حيوانات سياستمدار، خرس كوالا است. نام اين جانور در سال 2014 ميلادي و همزمان با كنفرانس گروه «جي20» بر سر زبان‌ها افتاد.
يكي از خبرنگاراني كه ماجرا را زير نظر داشته گفته بود كه «بعد از ديدن كوالاها مسئولان كشورها ، بسيار بانشاط‌‌تر از قبل شدند به طوري كه رهبران و سياستمداران كشورها خندان‌تر از قبل با هم خوش‌وبش مي‌كردند و حتي يكديگر را در آغوش مي‌گرفتند.»
در حالي كه اصليت كوالا به كشور استراليا مي‌رسد، امااين جانور كاري كرده بود تا همه‌ي كشورها به آن واكنش نشان داده و بدون توجه به مليت و اصليت جانور او را متعلق به «كل دنيا» بدانند.
با همين نگاه بود كه يكي از حساب‌هاي مجازي كاخ سفيد ، عكسي از اين كوالا منتشر كرد و باعث شد دست‌كم 70 هزار نفر آن را بپسندند.
بعد از اين، با وجود اختلاف‌هاي جدي چين و آمريكا كه در چند روز برگزاري كنفرانس هم به وضوح ديده شده بود، روساي جمهور دو كشور رفتار مهربانانه‌تري را نسبت به همديگر نشان دادند.
در سوي ديگر،مطبوعات چين و آمريكا نيز كوالا را علم كردند و تمام‌شان نسبت به اين جانور، به چشم يك موجود زنده كه مليت خاصي ندارد، پرداختند.
آن زمان در بين رسانه‌هاي جهان، اين طعنه مطرح شده بود كه «روساي جمهور چين و آمريكا يا حتي رسانه‌هايشان بر سر تنها چيزي كه توافق دارند و يك حرف مشابه درباره‌اش مي‌زنند، كوالاست.»
- اولين مورد شكست‌خورده
ديپلماسي حيواني هميشه هم باعث جلب رضايت طرف مقابل نمي‌شود يك نمونه‌ي شكست‌خورده‌اش در سال 2005 ميلادي رخ داد، زماني كه مغولستان يك اسب نجيب مغولي را براي نخست‌وزير هندوستان يعني نارندرا مودي فرستاد. قرار بود اين اسب در هند ماندگار شده و به عنوان نشانه‌اي از حسن‌نيت مغولستان در دنيا به نمايش در بيايد.
سفر «كانتاكا»ساده و بي‌دردسر به نظر مي‌رسيد اما در مقصد دردسرهاي زيادي پيش آمد. بنا بر بخشي از قانون حفاظت منابع طبيعي و محيط زيست هند، ورود حيوانات از كشورهاي ديگر به داخل هند منع شده بود.
اين قانون شامل اسب بيچاره هم مي‌شد، در نتيجه، هديه‌ي تيزپا به كشور خودش برگشت.
- عجيب‌ترين هديه‌ي ديپلماتيك
اژدهاي كومودو، عجيب‌ترين جانور ديپلماتيك جهان تا امروز بوده است. اين مارمولك عجيب كه بومي اندونزي است، تحفه‌ي رئيس‌جمهور اندونزي به نخست‌وزير سنگاپور در دهه‌ي 1980 ميلادي بود.
اين كادو بعدها به جورج بوش پدر، رئيس‌جمهور آمريكا هم داده شد. فرقش اين بود كه سنگاپوري‌ها جانور را نگه داشتند و مثل يك مهمان عزيز از او پرستاري كردند اما جورج بي ادب، جانور را به يك باغ وحش داد!
منبع:همشهري سرنخ