به گزارش شارا، اصطلاح اکوسیستم خلاق برای نخستین بار در سال 2000 در بیزینس ویک مطرح شد. اکوسیستم خلاق محیطی است که در آن فعالیتهای خلاقانه شکل می گیرند؛ اغلب شامل سه عنصر: افراد خلاق، پروژه خلاق، محیط خلاق و روابط کارکردی بین آنهاست.
اکوسیستم خلاق روابط عمومی به معنی مجموعه ای از افراد، سازمانها، روشها، قوانین، رویدادها و... در یک محدوده محیطی گفته می شود که بر فعالیتهای یک واحد یا کل روابط عمومی اثر می‌گذارد.
در یک اکوسیستم خلاق روابط عمومی همه چیز باید خلاقانه باشد؛ از ارزشهای خلاقانه و موقعیتهای خلاقانه گرفته تا روابط خلاقانه، محیط های خلاقانه، یادگیری خلاقانه، پژوهش خلاقانه، برنامه‌ریزی خلاقانه و آموزش خلاقانه که تعامل قانون مند بین آنها می تواند نوآوری ارزشمندی تولید کند.
در چنین سیستمی، روابط عمومی ها باید بطور مداوم بدنبال بهبود خدمات خود برای مخاطبان با استفاده از راه حلهای جدید و نوآورانه باشند. ما باید به شاغلان روابط عمومی با استعداد و با پتانسیل قابل توجه که می خواهند با تمرکز بر ایجاد نوآوری، خلاقیت و تمایز به انقلابی کردن الگوهای قدیمی بپردازند، تکیه کنیم.
اکوسیستم خلاق روابط عمومی دارای ارکان و مولفه هایی است که در اینجا به تعدادی از آنها اشاره می‌شود:
1. ضرورت خلاقیت
خلاقيت و نوآوري مزایای فراوانی برای روابط عمومی ها دارد. یک فایده آن این است که سبب متمایز شدن فعالیتها می شود و همین امر تاثیرگذاری پیامها را افزایش می دهد و موجبات رضایتمندی مخاطبان را فراهم می سازد. بالا رفتن بهره وری و افزايش ارزش افزوده از دیگر فواید خلاقیت است.
متاسفانه شناخت خلاقیت و روشهایی که شاغلان روابط عمومی بتوانند این خلاقیت را ارتقاء دهند هنوز که هنوز است به عنوان یکی از چالشهای بزرگ روابط عمومی ایران محسوب می شود.
در اغلب موارد روابط عمومی ها کمتر به امر خلاقيت و نوآوري دست مي زنند. ضروری است شاغلان روابط عمومی نوآوري را درک نموده و زمينه مساعد و بودجه لازم و پشتيباني کافي را براي اين امر تدارک ببيند در غير اينصورت محکوم به فنا هستند.
بعلاوه با توجه به مواجهه شدن روابط عمومی ها با سرعت فزآينده تغييرات و فناوریهای ارتباط مدار و مسائل متعدد ديگر، نيازمند خلاقيت هستند و این امر اجتناب ناپذير است.
2. ذهنیت خلاق
ذهنیت خلاق جزو اصلی همه تغییرات نوآورانه است. همچنین پژوهش، آموزش، حرفه گرایی و نیروی کار متخصص برای تحقق نوآوری بالقوه ضروری است و این موضوع باعث بالا رفتن رتبه شاخص نوآوری در روابط عمومی ها می شود.
3. فرهنگ نوآوری
فرهنگ نوآوری بواسطه همکاری سازمان، مدیران و شاغلان روابط عمومی ظهور پیدا می کند. "ایجاد فرهنگی که نوآوری را ترویج میدهد و افراد را تشویق میکند فراتر از اصول موجود حرکت کنند، در محیطی که توانایی نوآوری را توسعه میدهد ضروری است. موانع فرهنگی بر سر راه نوآوری- از جمله ترس از شکست و فرار از ریسک کردن - میتوانند مشکلاتی جدی در این زمینه ایجاد کنند". روابط عمومی‌ها باید روند از میان برداشتن این موانع را آغاز کنند.
4. همکاری مشترک
"همکاری مشترک" با افراد یا سازمانهایی که ارزشهای خود را به اشتراک می گذارند؛ روابط عمومی ها باید تصمیم بگیرند تا ایده ها و گفتگوهای خلاقانه را در میان همکاران خود گسترش داده و درها را به روی همه افراد با استعداد و خلاق باز کنند.
این رویکرد بطور مداوم ما را تحریک می کند و راه حلهای بالقوه جدیدی را ارائه می دهد که نیازهای مخاطبان را برآورده می سازد و به آنها خدمت میکند.
روابط عمومی ها باید فعالانه تلاش کنند نوآوری را از طریق اقدامات هدفمند در راستای توسعه فعالیتهای متمایز این اکوسیستم توسعه دهند و در عین حال زمینه های لازم را برای خلاقیت فراهم کنند.
شاغلان روابط عمومی در عمل باید نشان بدهند که چگونه اکتشاف فضای خلاقانه با استفاده از رویکرد اکوسیسیتمی می‌تواند منجر به فرصتهای بالفعل خلاقانه شود.
دکتر حسن ربیعی
عضو هیأت مدیره انجمن متخصصان روابط عمومی