تاریخ انتشار: ۲۲ آبان ۱۳۹۶ - ۰۶:۲۷

پوریا آسترکی: رشد زبان فارسی در وب شاخصی از رشد کل اکوسیستم وب‌فارسی است.

گستره اين اكوسيستم آنچنان وسيع است كه نمي‌توان يك اقدام خاص را به‌عنوان عاملي واقعا تأثيرگذار برشمرد. درواقع اين رشد حاصل عوامل مختلفي است كه در كنار هم ارزش‌هاي گوناگون فرهنگي و اقتصادي ايجاد مي‌كنند؛ از مهم‌ترين عوامل، افزايش دسترسي مردم به اينترنت است.

افزايش سرعت اينترنت، سياستگذاري دولت براي تقويت خدمات و تجارت الكترونيك، افزايش آموزش و تسري يافتن آزادي بيان همه ازجمله عوامل مؤثر در بهبود شرايط زبان فارسي است. اما 2موضوع همواره به زيان اكوسيستم وب‌فارسي بوده است و نياز به توجه ويژه دارد؛ نكته اول فيلترينگ است. فيلترينگ سرويس‌هاي وبلاگ و شبكه‌هاي اجتماعي بدون شك به گسترش فارسي لطمه مي‌زند. وبلاگ به‌عنوان ابزاري راحت و مردمي براي توليد محتوا و شبكه‌هاي اجتماعي به‌عنوان محل تأثيرگذاري و تعامل با محتواي توليد شده نقش زيادي در تقويت اكوسيستم وب‌فارسي دارند؛ از اين‌رو رفع ‌فيلتر شبكه‌هايي چون توييتر و فيس‌بوك مي‌تواند به تقويت موقعيت سايت‌هاي فارسي كمك شاياني كند.

نكته بازدارنده دوم فناتحريم يا تحريم‌هاي فناوري است. فناتحريم توليد نرم‌افزار و استفاده از امكانات نوين وب را تا حد زيادي دشوار كرده است. مقابله با فيلترينگ و فناتحريم به‌طور قطع نقش سازنده‌اي در تقويت وب‌فارسي خواهد داشت اما آيا موفقيت و جهش زبان فارسي تنها براي ايران است؟

بايد توجه داشت چيزي حدود ۱۱۰ ميليون نفر فارسي صحبت مي‌كنند كه مي‌شود حدود پانزده‌صدم درصد از جمعيت جهان و تنها نيم‌درصد از كاربران اينترنت در دنيا. اين تعداد كم فارسي‌زبان توانسته‌اند ۱.۷ درصد از محتواي وب را به‌دست بياورند كه دستاورد قابل توجهي است. اين رشد تنها متعلق به ايران نيست. بعضي از سايت‌هاي پربيننده فارسي ايراني نيستند اما توجه كنيم كه در افغانستان حدود ۶۲ درصد از مردم بيسواد هستند كه در عمل نقشي در توليد يا مصرف محتواي وب ندارند و تاجيكستان نيز با وجود تكلم به زبان فارسي هنوز از خط فارسي استفاده نمي‌كند. سوال مهم اين است كه آيا مي‌توان اين موفقيت را ادامه داد؟


دلايل زيادي وجود دارد كه اميدوار باشيم در كمتر از 3سال، فارسي يكي از 10زبان برتر شود. فعلا نزديك‌ترين رقيب ما لهستان است كه در رتبه 10قرار دارد. سبقت گرفتن از لهستان كار سختي نيست. لهستان سريع‌تر از ايران به توسعه اينترنت دست زد و درنتيجه سريع‌تر به اوج رسيد اما بعيد است بتواند از اين بيشتر رشد كند؛ درحالي‌كه اينترنت در ايران هنوز جاي رشد فراواني دارد و با برنامه‌هاي دولت و انرژي فراوان در بخش خصوصي مي‌توان اميد زيادي به بهتر شدن موقعيت زبان فارسي داشت.