حالا با گذشت 10روز از زلزله ويرانگر، باران، سرما و بيماري دست به‌دست يكديگر داده و مردم اين منطقه را با مشكلات زيادي روبه‌رو كرده‌اند. گزارش‌ها حاكي از آن است كه مهم‌ترين نگراني شيوع بيماري‌هاي عفوني در مناطق زلزله‌زده است و تاكنون يك نوزاد نيز به‌دليل اسهال خوني در دالاهو جان باخته است.
- در انتظار كانكس
10روز پس از زلزله در استان كرمانشاه رفت‌وآمدها به مناطق زلزله‌زده كم شده است. سيل كمك‌ها براي مناطق آسيب‌ديده فرونشسته و حالا زلزله‌زدگان مانده‌اند و آواري از مصيبت. يكي از آنها به‌نام عزيز آزادي از اهالي روستاي كوئيك حسن است. او كه پاسدار بازنشسته است در جريان زلزله مرگبار 17نفر از اقوامش را از دست داده و خانه خودش هم به تلي از خاك بدل شده است. او مي‌گويد: «ما روزها و شب‌هاي سختي را مي‌گذرانيم به‌خصوص اين روزها كه باران هم مي‌بارد. با وجود اينكه به ما چادر داده‌اند اما در اين شرايط نمي‌شود زندگي كرد.
باد شديد مدام چادرها را جا به جا مي‌كند و همين وسايل ناچيزي كه داريم را هم با خود مي‌برد.» شب‌هاي مناطق زلزله‌زده سرد است آنچنان كه سرما به مغز استخوان نفوذ مي‌كند. بايد آنجا بود و با تمام وجود حس كرد كه زلزله‌زدگان چطور اين سرما را تاب مي‌آورند. وي مي‌گويد: «داخل چادرها سرد است و نمي‌شود چراغ يا آتش روشن كرد چرا كه هم خطر آتش‌سوزي وجود دارد و هم خطر گازگرفتگي.
شنيده‌ام كه تا حالا چند نفر در چادرها به‌خاطر روشن كردن آتش دچار گازگرفتگي شده و جان خود را از دست داده‌اند. من خودم 8سال در جبهه بودم و مي‌توانم در شرايط سخت زندگي كنم اما زن و بچه‌ها نمي‌توانند.»
دغدغه ديگر بازماندگان بهداشت است و درصورتي كه فكري به حال آن نشود ممكن است اين بار به جاي زلزله، سونامي بيماري‌هاي عفوني جان ساكنان را بگيرد. عزيز مي‌گويد: «وضعيت بهداشت ما خيلي بد است. آب آنقدر كم است كه حتي براي نماز خواندن هم تيمم مي‌كنيم. تعدادي از گوسفندان موقع زايمان‌شان است و اگر سرما بزند تلف مي‌شوند.
خود من حدود 40گوسفند در زلزله از دست دادم و حدود 10گوسفند ديگرم زنده مانده بودند اما چون امكانات نگهداري‌شان را نداشتم آنها را به امدادگران دادم تا قرباني كنند و به زلزله‌زدگان بدهند. برخلاف آنچه گفتند كه به ما كانكس داده‌اند اما هيچ كانكسي در كوئيك‌حسن نصب نشده و مهم‌ترين نياز ما كانكس است.»
- زندگي در گِل و لاي
هر كدام از مناطق زلزله‌زده شرايط خاص خود را دارد. با وجود اينكه در كوئيك حسن هيچ كانكسي نصب نشده اما در روستاي تپاني برخي خانواده‌ها در كانكس‌ها پناه گرفته‌اند. اين را فرهاد صفري، پدر آرين 3ماهه مي‌گويد و مي‌افزايد: «به خواست خدا و مرحمت مردم حال‌مان خوب است. پسرم در يكي از كانكس‌ها نگهداري مي‌شود. بارش باران از دوشنبه آغاز شده و همه روستا را گِل گرفته است. چند كانكس در روستاي ما مستقر شده اما بيشتر مردم در گل و لاي زندگي مي‌كنند. مسئولان قول داده‌اند 15كانكس ديگر هم برايمان بياورند.»
دغدغه مهم اهالي روستاي تپاني هم بهداشت است. فرهاد مي‌گويد: «با اينكه همه تلاش‌شان را مي‌كنند تا ما زندگي بهتري داشته باشيم اما هنوز دستشويي و حمام نداريم و اهالي چندين روستا مجبور‌ند به دستشويي دبستاني كه هنوز سالم مانده، بروند. براي حمام كردن هم مردم جايي بهتر از داخل چادرها پيدا نمي‌كنند. آب لوله كشي وصل شده اما گفته‌اند از آن نخوريم و فقط براي شست‌وشو استفاده كنيم. همه خانواده‌ها چادر براي اسكان دارند. به آنها پلاستيك هم داده شده اما اين وضعيت مگر چقدر مي‌تواند ادامه داشته باشد؟ شما نمي‌دانيد زمستان اينجا چقدر سرد است.»
- تهديد بيماري عفوني
اين روزها به‌تدريج از شمار پس‌لرزه‌ها كم شده اما مسئولان بهداشت نگران شيوع بيماري‌هاي عفوني هستند. يكي از پزشكان عمومي مستقر در بيمارستان صحرايي سرپل ذهاب مي‌گويد طي روزهاي اخير دست‌كم 2نفر به بيماري وبا مبتلا شده‌اند. دكتر كيكاووس دارابي مي‌گويد: «طي روزهاي اخير 2نفر به بيمارستان صحرايي مراجعه كردند كه به بيماري وبا مبتلا شده بودند. »
وي ادامه مي‌دهد:
«علت شيوع وبا در سرپل ذهاب مصرف آب و غذاي آلوده است. به نظر مي‌رسد آب لوله‌كشي اين مناطق هنوز براي شرب مناسب نيست.» وبا تنها بيماري‌اي نيست كه احتمال شيوع آن در ميان زلزله‌زدگان وجود دارد و چندين مورد اسهال خوني نيز گزارش شده است؛ آنچنان كه يك كودك چندماهه بر اثر اسهال جان‌باخته است. دكتر دارابي مي‌گويد: «اين كودك در منطقه دالاهو جان خودش را از دست داد. مناطق زلزله‌زده شرايط بهداشتي بدي دارند. زباله در شهر بيداد مي‌كند و زباله‌ها جمع‌آوري و دفع نمي‌شوند، سرويس بهداشتي و حمام به اندازه كافي وجود ندارد.»
آنطور كه اين پزشك مي‌گويد يكي از دلايل شيوع اين بيماري‌ها آواربرداري و وزش باد است: «آواربرداري از يك‌سو و باد شديد از سوي ديگر باعث ايجاد گرد و خاك و انتشار سريع‌تر بيماري‌ها مي‌شود. به‌دليل اينكه بيشتر زلزله‌زدگان زخمي هستند خاك آلوده مي‌تواند باعث شيوع بيماري كزاز شود. با اين حال بارش باران از آلودگي كم مي‌كند اما موجب ايجاد گل‌ولاي مي‌شود و زندگي مردم را سخت مي‌كند.»
از سوي ديگر رئيس سازمان امداد و نجات جمعيت هلال احمر به زلزله‌زدگان هشدار داده كه از سيم‌كشي غيراستاندارد برق خودداري كنند، چرا كه ممكن است برق‌گرفتگي جانشان را تهديد كند.