علي لاريجاني با انتقاد از روند ورود دانش‌آموزان به دانشگاه از طريق كنكور گفت: دانشگاه‌ها بايد خود بتوانند شخصيت‌هاي برتر علمي را انتخاب كنند و اين روند كنكور است كه به دانشگاه‌ها آسيب مي‌زند. رئيس مجلس اشاره‌اي هم به قانون حذف كنكور مصوب سال86كرد:« زماني ما در مجلس تصويب كرديم كه كنكور برداشته شود منتها سازوكار آن در وزارتخانه‌ها سامان پيدا نكرد. اما شايد اگر آقاي نهاونديان باني شوند و سازمان سنجش را منحل كنند، مشكل حل شود چرا كه تا آنها هستند مشكل حل نخواهد شد.» نظر چند نفر از صاحب‌نظران و نمايندگان مجلس را درباره روند كنوني كنكور و ديدگاه رئيس مجلس جويا شديم. البته روزنامه همشهري تلاش كرد تا در تماس تلفني با مسئولان سازمان سنجش آموزش كشور در خصوص مسائل مطرح شده از سوي رئيس مجلس شوراي اسلامي مبني بر انحلال سازمان سنجش آموزش كشور براي حل مشكل كنكور، نظرات آنها را هم در گزارش انعكاس دهد كه اعلام كردند در اين باره گفت وگو نمي‌كنند.
- سيدحمايت ميرزاده، سخنگوي كميسيون آموزش مجلس:
با سخنان رئيس مجلس درباره سازمان سنجش آموزش كشور و كنكور كاملا موافق هستم، شرايط كشور در اين زمينه بسيار نگران‌كننده است و فشارهاي گوناگون روحي و رواني از اين طريق به دانش‌آموزان و خانواده‌ها وارد مي‌شود. افزون بر آن عوامل مختلفي موجب شده تا نظام تعليم و تربيت از مسير اصلي خود منحرف شود، اينها در سخنان آقاي لاريجاني آمده است. نكته ديگر اينكه قانون حذف كنكور به قوت خود باقي است و ما اين قانون را در كميسيون آموزش و تحقيقات پيگيري مي‌كنيم. براي حذف كنكور و اجراي قانون سنجش و پذيرش دانشجو سازمان سنجش و پذيرش دانشجو بايد پيشقدم شود. متأسفانه سازمان سنجش آموزش كشور به اشكال مستقيم و غيرمستقيم منافعي در ادامه كنكور دارد و هرگز تمايلي به حذف شدن كنكور ندارد. در واقع منافع بسياري در سازمان سنجش و خارج از آن ايجاب مي‌كند كه كنكور به روش كنوني ادامه پيدا كند. اكنون چيزهايي به نام خلاقيت، تفكر، ايده، هنر و مسائل علمي در مدارس تحت‌الشعاع كنكور قرار گرفته‌اند. ادامه چنين روندي درخصوص پذيرش دانشجو براي آينده كشور خطرناك است. يكي از موانع اصلي اجرا نشدن قانون سنجش و پذيرش دانشجو و حذف نشدن كنكور، سازمان سنجش است. جمع كثيري از نمايندگان مجلس با سخنان رئيس مجلس هم‌رأي و نظر هستند و يقينا اين موضوع تا حصول به نتيجه نهايي در دستور كار كميسيون آموزش مجلس و يا فراكسيون فرهنگيان قرار خواهد گرفت.
- جبار كوچكي‌نژاد، عضو كميسيون آموزش مجلس:
با توجه به مشكلات موجود درخصوص نحوه سنجش و پذيرش دانشجو، نمايندگان مجلس به‌دنبال طرحي هستند كه براساس آن بحث سنجش و پذيرش دانشجو در كل كشور اعم از وزارتخانه‌هاي علوم و بهداشت، آموزش و پرورش و دانشگاه آزاد يكپارچه شود. براي اين كار نياز به ايجاد يك سازمان تخصصي فرادستگاهي ملي داريم. تاكنون 2نشست كميسيون آموزش مجلس به اين موضوع اختصاص پيدا كرده‌است.
- احمد حج‌فروش، پژوهشگر حوزه تعليم و تربيت:
عوامل مختلفي دست به‌دست هم داده‌اند تا قانون اجرا نشود. از ابتداي تصويب قانون حذف كنكور در سال 86تاكنون10سال مي‌گذرد و طي اين مدت و در 2دوره پنج‌ساله كنكور بايد حذف مي‌شد. حالا ما معتقد به حذف كنكور نيستيم چون آقايان اين بهانه را دارند كه تفكيك نمرات سابقه تحصيلي بدون كنكور نمي‌شود، ولي با 5درصد هم مي‌شود. درحالي‌كه براساس مفاد قانون بايد سهم سوابق تحصيلي در كنكور به‌صورت ضريب 25درصد افزايش پيدا مي‌كرد ضريب افزايش سهم سابقه تحصيلي را تغيير ندادند، رئيس سازمان سنجش به اين موضوع استناد كرد كه الان 85درصد داوطلبان مي‌توانند بدون كنكور وارد دانشگاه شوند. نكته اينجاست كه سازمان سنجش كاري نكرده و ظرفيت پذيرش دانشگاه‌ها بيش از تعداد داوطلبان است. اين ظرفيت در آموزش عالي به‌علت افزايش بي‌رويه در سال‌هاي90و91اتفاق افتاد. واقعيت اين است كه هيچ تغييري در كنكور ايجاد نشده و همه براي رفتن به رشته‌هاي خاص مبارزه مي‌كنند، الان ضريب كنكور به صددرصد افزايش پيدا كرده، زيرا تأثير سابقه تحصيلي ناقص مانده است. همه هدف سازمان سنجش تقويت كنكور است تا كنكور تعيين‌كننده باشد، درحالي‌كه اگر تأثير كنكور 5درصد هم باشد براي تفكيك كفايت مي‌كند.
يكي از مهم‌ترين عواملي كه موجب شده تا سازمان سنجش اراده‌اي براي حذف كنكور نداشته باشد منافع مالي اين سازمان از محل برگزاري كنكور است. آنها مي‌پندارند كه اگر كنكور ورودي دانشگاه‌ها حذف شود به‌تدريج شرايط براي حذف نقش سازمان سنجش در كنكور ارشد، دكتري و آزمون‌هاي استخدامي واگذار شده به سازمان سنجش مهيا مي‌شود. در واقع سازمان سنجش نگران هويت و موجوديت خودش است؛ در نتيجه به جد تلاش مي‌كند تا تنور كنكور داغ‌تر باشد. چون داوطلبان مي‌دانند ضريب كنكور70درصد است؛ پس دنبال افزايش معدل نمي‌روند و سراغ كنكور و ترفند‌هاي آن مي‌روند و خب دانش‌آموزان خانواده‌هاي متمول از شانس بيشتري برخوردار مي‌شوند. برخي آموزشگاه‌ها راه‌هايي ارائه مي‌كنند كه نياز نيست داوطلب سؤالات را بخواند بلكه با استفاده از ترفند، گزينه صحيح را انتخاب مي‌كند. به همين دليل افرادي با معدل پايين وارد دانشگاه‌هاي پرطرفدار مي‌شوند، پس نسلي كه وارد دانشگاه مي‌شوند كم‌سواد هستند، دانشگاهيان مي‌گويند دانشجويان ورودي هر سال نسبت به سال قبل كم‌سوادترند و فقط تست‌زني بلد هستند.
- ابراهيم سحرخيز، معاون سابق آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش:
موافق حذف سازمان سنجش آموزش كشور هستم، معتقدم سخنان آقاي لاريحاني كاملا منطقي و بجاست و رئيس مجلس در اجلاس روساي مناطق آموزش و پرورش در دوره وزارت آقاي فاني به نكته ظريفي اشاره كرد و گفت تا وقتي كه كنكور حاكم است ما به لحاظ جايگاه علمي و ارتقاي دانش‌آموزان راه به جايي نخواهيم برد. طي 10سال اخير 2بار قانون درباره كنكور وضع شده، هدف از تصويب اين قوانين افزايش سهم سوابق تحصيلي در ورود به دانشگاه بوده و اينكه از سايه سنگين كنكور بر آموزش و پرورش كاسته شود. متأسفانه به‌نظر مي‌رسد مقاومت‌هايي در سازمان سنجش است كه موجب شده قانون اجرا نشود و حتي توپ را به زمين آموزش و پرورش بيندازند، البته من نمي‌گويم آموزش و پرورش مقصر نيست. وزارت علوم هم به موضوع، نگاه از بالا به پايين دارد و هدفش قرباني شدن همه‌‌چيز به پاي كنكور است. گردش مالي هنگفت چند هزار ميليارد توماني كنكور هرگز اجازه حذف آن را نمي‌دهد. كافي است نگاهي به تيراژ كتاب‌هاي كنكور و فعاليت صدها مؤسسه تحت عناوين مختلف درباره كنكور بيندازيم تا متوجه شويم عمق فاجعه تا چه حدي است.
حتي صدا و سيما هم به‌صورت گسترده در خدمت كنكور است و به‌راحتي روش‌هايي را تبليغ مي‌كند كه هدفش كسب سود بيشتر است. براساس قانون سنجش و پذيرش دانشجو كميته‌اي تشكيل شده كه قرار است روند امور را رصد و آموزش و پرورش را مكلف به استاندارد كردن سؤالات امتحانات كند و سهم سوابق تحصيلي را ورود به دانشگاه افزايش دهد كه زيرنظر سازمان سنجش آموزش كشور است و رئيس آن كميته، وزير علوم، دبير آن رئيس سازمان سنجش آموزش كشور و دبيرخانه آن در سازمان سنجش و اكثريت اعضا از آموزش عالي است. با اين شرايط شما توقع داريد سهم سوابق تحصيلي در كنكور افزايش پيدا كند؟ درصورت ادامه اين روند آموزش و پرورش بايد سند تحول بنيادين را كنار بگذارد، تربيت در مدارس تعطيل خواهدشد و بازار كلاس‌هاي خصوصي و كتاب‌هاي رنگارنگ كنكور رونق بيشتري پيدا مي‌كند و يك عده دانش‌آموز متمول وارد دانشگاه‌ها مي‌شوند. فلسفه وجود سازمان سنجش كنكور است.
- سرنوشت سازمان سنجش و كنكور به هم گره‌خورده است
حميدرضا حاجي‌بابايي، نماينده مجلس و وزير اسبق آموزش و پرورش گفت: به‌نظر مي‌رسد با توجه به وضعيت و ظرفيت دانشگاه‌ها و فضايي كه امروز در جامعه به‌وجود آمده، بايد هر چه زودتر كنكور به سرانجامي برسد. در اين صورت هم دانش‌آموزان و خانواده‌هاي آنان از فشار و استرس خارج مي‌شوند و هم از نوع بازاري كه متأسفانه در زمينه كلاس‌هاي گوناگون كنكور ايجاد شده و خانواده‌ها تحت فشار مالي هستند، رهايي پيدا مي‌كنند. از طرفي با اين همه صندلي خالي كه در دانشگاه‌ها وجود دارد و كاهش رقابت‌ها، ديگر برگزاري كنكور با اين همه گستردگي ضرورتي ندارد. لازمه حل اين مشكل اين است كه مسئولان وزارتخانه‌ها و سازمان‌هاي ذيربط با برگزاري نشست‌هايي، راهكار اساسي براي برون‌رفت از اين وضعيت ارائه كنند.
برخي رقابت‌ها در دانشگاه‌هاي پرطرفدار براي ورود به رشته‌هاي خاص كه توسط خود آن دانشگاه‌ها برگزار شود اشكالي ندارد، ولي اينكه ادامه آزمون عمومي با اين همه ظرفيت و يك سازمان عريض و طويل متولي اين كار باشد، امروز ضرورت ندارد. بحث كنكور و سنجش و پذيرش دانشجو از آن حالت فراگير تبديل به يك سري تصميماتي شده كه منافع خصوصي و شركتي در آنها لحاظ مي‌شود. مشكل كنكور بايد در دولت و مجلس واكاوي و حل شود و اگر اين كار در اختيار افراد يا شوراهاي خاص قرار بگيرد قطعا به نتيجه مطلوب نخواهيم رسيد. نمايندگان مجلس براي حل اين مشكل بسيار تلاش كردند ولي مقابله‌هايي ايجاد و كار تضعيف شد. شك نكنيد كه فلسفه وجودي سازمان سنجش آموزش كشور به بقاي كنكور بستگي دارد و به همين دليل است كه سازمان سنجش و كنكور هر دو حفظ مي‌شوند.