سال‌هاست كه قاچاق پرنده به معضلي بزرگ براي يگان‌هاي حفاظتي محيط زيست تبديل شده است. بعضي از باندها با شكار پرندگان شكاري در داخل كشور، آن‌ها را به خارج از مرزها و مخصوصا كشورهاي حاشيه خليج فارس قاچاق كرده و به‌فروش مي‌رسانند و برخي ديگر از قاچاقچيان نيز كاملا برعكس عمل مي‌كنند.
اين دسته از قاچاقچيان پرنده‌هاي زينتي را از كشورهاي همسايه وارد ايران كرده و با انتقال به كلانشهرها آن‌ها را به چند برابر قيمت به مشتريانشان مي‌فروشند و پول هنگفتي به جيب مي‌زنند.
در اين ميان هم‌مرز بودن ايران با دو كشور افغانستان و پاكستان، به اين موضوع بيش از پيش دامن زده و قاچاق گونه‌هاي مختلف پرندگان زينتي بيشتر از اين دو مرز انجام مي‌شود.
قاچاقچيان براي اين‌كه بتوانند به راحتي و دور از چشم مأموران پليس و يگان حفاظت محيط زيست به هدف‌شان برسند از شگردهاي مختلف براي قاچاق پرندگان زينتي به داخل استفاده مي‌كنند.
شگردهايي كه بيشتر اوقات توسط مأموران لو مي‌رود و به اين ترتيب محموله‌هاي باارزش پرنده‌ها پيش از رسيدن به مقصد متوقف و ضبط مي‌شوند.
اما اين شگردها چه هستند و قاچاقچيان بيشتر از چه مسيرهايي براي انتقال محموله‌هاي زنده‌ي خود استفاده مي‌كنند؟تازه‌ترين محموله پرنده‌هاي زينتي قاچاق كه توسط مأموران كشف شد به اواسط آبان‌ماه برمي‌گردد.
اعضاي يك باند قاچاق قصد داشتند بيش از 250 قطعه پرنده‌ي زينتي را از پاكستان به شهرهاي مركزي و پرجمعيت ايران قاچاق كنند كه در اجراي نقشه‌ي خود ناكام ماندند.
آن‌ها براي اين كار از شگردي استفاده كرده بودند كه متاسفانه باعث شد تعداد زيادي از پرنده‌ها در طول مسير جانشان را از دست بدهند و هرگز به مقصد نرسند. اما اين اتفاق چطور رقم خورد؟
اواسط آبان‌ماه مأموران يگان اجرايي اداره‌ي حفاظت محيط زيست شهرستان سراوان باخبر شدند كه عده‌اي قاچاقچي قصد انتقال يك محموله‌ي پرندگان زينتي از نقطه‌ي صفر مرزي به داخل كشور را دارند.
تيمي از مأموران با همكاري سپاه پاسداران مستقر در نقطه‌ي صفر مرزي روتك، به كمين قاچاقچيان نشستند و كمي بعد موفق به شناسايي خودروي قاچاقچيان شدند.
با شروع عمليات دستگيري، قاچاقچيان كه خود را در خطر مي‌ديدند خودرو را در محل رها كرده و با پاي پياده به آن‌سوي مرز گريختند.
در بازرسي داخل خودرو 253 قطعه پرنده‌ي زينتي شامل عروس هلندي، كوتوله، مينا و كاسكو كشف شد كه همگي به طور غير قانوني و غيرمجاز وارد كشور شده بودند.
اين اما همه‌ي ماجرا نبود. چرا كه پرندگان به دليل اين‌كه در شرايطي نامناسب و در داخل ماشين جاسازي شده بودند بي‌حال شده و پيش از اين‌كه در اختيار محيط زيست قرار بگيرند نيمي از آن‌ها تلف شدند.
به گفته‌ي اسلام نعيمي، معاون دامپزشكي شهرستان سراوان، گاهي اوقات تغييرات آب و هوايي علت مرگ و مير اين پرندگان بوده و گاهي نيز بيماري‌هاي آن‌ها مثل آنفلوانزا و نيوكاسل منجر به مرگ‌شان مي‌شود.
اين بيماري‌ها از طريق هوا و مدفوع به پرنده منتقل و باعث تلف شدن‌شان مي‌شود. با اين حال تمامي پرندگان تحت معاينه و آزمايش قرار گرفته‌اند تا علت مرگ آن‌ها مشخص شود.»
به گفته‌ي نعيمي، برخي از اين پرندگان ناقل بيماري‌هاي مشترك بين انسان و طيور هستند و بهتر است مردم براي جلوگيري از اين بيماري‌ها پرندگان زينتي را از مراكز زير نظر دامپزشكي تهيه كنند و از سلامت آن‌ها مطمئن شوند.
هر چند در اين پرونده قاچاقچيان موفق به فرار شدند اما طبق قانون آن‌ها به جرم قاچاق پرندگان حمايت شده مثل مينا بايد 200 هزار تومان در ازاي هر پرنده جريمه بپردازند.
- قاچاق نافرجام
مسيري كه قاچاقچيان پرندگان زينتي انتخاب مي‌كنند معمولا از مرزهاي افغانستان و پاكستان تا كلانشهرها از جمله تهران است.
آن‌ها پرندگان را با قيمت پاييني در اين كشورها خريداري كرده و با انتقال به مقصد به قيمت هنگفتي مي‌فروشند و پول زيادي به جيب مي‌زنند.
با اين حال هميشه هم مبدأ آن‌ها افغانستان و پاكستان نيست و گاهي ممكن است آن‌ها به مرزهاي غربي كشور نيز روي بياورند.
يكي از محموله‌هاي پرنده‌هاي زينتي در شانزدهم آبان ماه امسال و در استان همدان كشف شد.
آن روز، گروهي از مأموران پليس ستاد فرماندهي استان همدان براي بازديد از يگان‌هاي انتظامي در مسير تردد زائران كربلا، راهي مرزهاي غرب كشور بودند كه هنگام عبور از يكي از شهرها به يك وانت مزدا مشكوك شدند.
به نظر مي‌رسيد كه اين خودرو در حال حمل محموله‌اي غيرمجاز است و به همين دليل مأموران به راننده، دستور توقف دادند.
وقتي خودرو كنار جاده متوقف شد مأموران پليس اقدام به بازرسي آن كرده و در كمال تعجب با 15 قطعه پرنده زينتي و نادر و يك قلاده سگ نادر مواجه شدند.
به نظر مي‌رسيد اين حيوانات از مرزهاي غربي كشور و به طور غيرقانوني وارد ايران شده بودند. به همين دليل مأموران پليس براي اطمينان از اين موضوع از كارشناس منابع طبيعي استان درخواست كردند تا براي ارزيابي گونه‌ي پرندگان كشف شده در محل حاضر شود.
با حضور كارشناس محيط زيست، او شروع به ارزيابي گونه‌ي پرندگان كرد و مشخص شد آن‌ها «سهره و توسكا» از پرندگان نادر بوده كه رانندگان خودرو با قاچاق اين پرندگان، قصد انتقال آن‌ها را به شهري ديگر داشتند.
با مشخص شدن اين موضوع راننده‌ي وانت و همدست وي دستگير شدند و براي تكميل تحقيقات و سير مراحل قانوني تحويل مراجع قضايي شدند.
- كاسكو، كوتوله، عروس هلندي
در سال‌هاي گذشته نيز بارها شاهد كشف محموله‌هاي قاچاق پرندگان زينتي در نقاط مختلف كشور بوده ايم. يكي از اين محموله‌ها در شهريورماه سال 94 و در خراسان جنوبي كشف شد.
نيروهاي يگان محيط زيست خراسان جنوبي در حوزه‌ي نهبندان در حال گشتزني در منطقه بودند كه آن‌ها هنگام گشت به يك خودروي سواري در محور نهبندان-بيرجند مشكوك شدند.
آن‌ها خودروي مشكوك را متوقف و اقدام به بازرسي از آن كردند. آن‌ها در جريان بازرسي از اين خودرو دو كاسكو، 15 كوتوله هندي و 25 عروس هلندي را كشف كردند.
در ادامه مأموران پليس در بازجويي از مرد قاچاقچي متوجه شدند كه او اين محموله را از استان سيستان و بلوچستان وارد كشور كرده و از طريق استان خراسان جنوبي قصد حمل پرندگان زينتي به مشهد و شهرهاي ديگر را داشته است.
پس از اعترافات متهم وي با قرار قانوني راهي زندان و پرونده‌اش براي رسيدگي به مراجع قضايي ارسال شد. از طرفي پرندگان كشف شده كه قابل رهاسازي در طبيعت نبودند، براي ادامه‌ي زندگي به مراكز مجاز نگهداري پرندگان واگذار شدند.
- محموله‌ي بزرگ ميرجاوه
يكي از بزرگ‌ترين محموله‌هاي پرندگان قاچاق كه قرار بود از پاكستان به پايتخت منتقل شود، در مرزهاي ميرجاوه كشف شد.
ماجرا از اين قرار بود كه مأموران يگان حفاظت محيط‌زيست سيستان و بلوچستان پس از ساعت‌ها ديده‌باني و گشتزني در مناطقي كه احتمال حضور قاچاقچيان پرنده در آن‌جا وجود داشت موفق به شناسايي يك باند قاچاق شدند كه 300 قطعه پرنده‌ي زينتي را داخل خودرويشان جاسازي كرده بودند.
با گزارش ماجرا به پليس، تيمي از مأموران نيروي انتظامي نيز به كمك آن‌ها رفتند و با ديدن قاچاقچيان وارد عمل شده و موفق شدند اين محموله را متوقف و 300 قطعه انواع پرنده شامل 100 قطعه مينا و 150 قطعه كبوتر چيني و 50 قطعه طوطي كوتوله را كشف كنند.
پس از دستگيري قاچاقچيان در دو عمليات مختلف و كشف محموله‌هاي ياد شده، متهمان در اختيار مرجع قضايي قرار گرفتند و پرنده‌هاي كشف شده نيز به قرنطينه‌ي محيط‌زيست منتقل شدند.
- قصه‌اي كه سر دراز دارد
قصه‌ي قاچاق پرندگان زينتي سر دراز دارد.
با وجود همه‌ي سختگيري‌هاي يگان‌هاي حفاظت محيط زيست سراسر كشور و حساسيت‌هاي مأموران پليس همچنان قاچاقچيان بي‌توجه به ارزش گونه‌هاي پرندگان اقدام به قاچاق آن‌ها مي‌كنند و هدف‌شان فقط پر كردن جيب‌شان است.
يكي ديگر از محموله‌هاي قاچاق پرندگان مردادماه امسال و از سوي يگان حفاظت محيط زيست شهرستان كاشان كشف شد.
ماجرا از اين قرار بود كه با گزارش‌هاي مردمي، مأموران محيط زيست در جريان مورد مشكوكي در شهرستان كاشان قرار گرفتند.
متهم قصد داشت 18 قطعه پرنده‌ي زينتي از گونه‌ي فنچ گلدين را به مشتريانش در شهري ديگر بفروشد اما پيش از اين كار دستگير شده و محموله‌ي پرندگان نيز كشف شد و به دست مأموران يگان حفاظت محيط زيست افتاد.
در جريان بازجويي از متهم، مشخص شد كه اين پرندگان كه در كشورهاي هند و پاكستان پراكنده هستند، از طريق مرز پاكستان به سيستان و بلوچستان قاچاق شده بودند و متهم قصد فروش آن‌ها را داشت كه خيلي زود دستگير شد.
- كشف 500 قطعه پرنده
كشف 500قطعه پرنده‌ي قاچاق در شهرستان سراوان شايد ركورددار محموله‌هاي كشف توسط پليس و مأموران محيط زيست به شمار آيد.
اين ماجرا به آذرماه 95 برمي‌گردد و در جريان آن مأموران محيط زيست با همكاري مرزداران سپاه شهرستان سراوان و اين بار هم در مرز روتك موفق شدند اين محموله‌ي بزرگ را كشف كنند.
قاچاقچيان قصد داشتند اين پرندگان را كه داخل قفس‌هايي تنگ و قسمت بار خودرويشان جاسازي كرده بودند از مرز روتك وارد سراوان و از آن‌جا به شهرهاي ديگر منتقل كنند كه با لو رفتن اين محموله از سوي مأموران، آن‌ها پا به فرار گذاشتند.
قاچاقچيان از ترس پليس محموله‌ي قاچاق را رها كرده و از محل متواري شدند.
محموله‌ي كشف شده شامل طوطي آرا، طوطي آكادو، كاسكو، عروس هلندي، فنچ و ياكريم بود. پس از آن اين پرندگان به قرنطينه‌ي اداره‌ي حفاظت محيط زيست تحويل داده شدند تا جهت اطمينان از سلامت پرندگان اقدامات لازم صورت بگيرد.
پرونده‌‌ي اين قاچاق نيز، جهت سير مراحل قانوني به مقامات قضايي ارجاع داده شد.
منبع:همشهري سرنخ