نجفي يك هفتم طول عمر متوسط شهري تهران فرصت داشت تا شاكله آنچه در برنامه طرح كرده را به تصوير بكشد. اول شهريورماه سالجاري هنگامي كه محمد علي نجفي در برابر شوراي شهر تهران از برنامهاش براي اداره شهر دفاع ميكرد، بيش از هر چيز به نگاه «انسان محور» در شهر تهران پرداخت. «در باور من شهر براي انسانها ساخته ميشود و از روابط انساني و ساختار اجتماعي، هويت ميپذيرد.
بنابراين تمامي برنامهها و فعاليتها بايد در جهت ارتقاي كيفيت زندگي شهروندان و آرامش و آسايش انسانها تنظيم شود و به اجرا درآيد.» در طول اين 100 روز فعاليتهاي معمول شهرداري تهران به اجرا درآمد. گاه بحرانهاي بزرگ ملي مانند زلزله كرمانشاه رخ داد، كه شهرداري خدمات رساني به اين محدوده را آغاز كرد و گاه حل مشكلات به جا مانده از قبل مانند تعيين تكليف پلاسكو. در طول اين 100روز، شهرداري تهران رويكردهاي تازهاي پيش روي شهر گذاشته است كه در 4سال آينده به بار خواهد نشست.
- گام اول: مبارزه با فساد
هنوز كمتر از يكماه از حضور محمد علي نجفي در شهرداري تهران نميگذشت كه وي در 28شهريورماه، نخستين بخشنامه ضدفساد در شهرداري را صادر كرد؛ بخشنامهاي كه به «ممنوعيت هولوگرام» معروف شد. براساس اين بخشنامه «صدور هرگونه هولوگرام جديد تا اطلاع ثانوي ممنوع اعلام شد» و هولوگرامهاي صادره قبل نيز در كميتهاي مورد بازبيني قرار گرفت. 10روز بعد دومين بخشنامه ضدفساد شهردار تهران صادر شد. براساس اين بخشنامه هرگونه توافق مالي و فني غيرسيستمي خارج از سامانه شهرسازي ممنوع اعلام شد. كمي بعدتر شهردار تهران رئيس گروه اخلاق شهروندي تهران را معرفي كرد و در نامهاي از وي خواست تا «منشور اخلاق زيست مدارانه شهر» را تدوين كند.
- گام دوم: گفتوگوي شهري
در سومين روز كاري، شهردار تهران به محله هرندي در جنوب تهران رفت. 2هفته بعد نجفي ميزبان وزير كار و تأمين اجتماعي در دفتر كارش بود. اين نخستين حركت نجفي براي شكل دهي به گفتوگوي شهري بود. پس از آن نجفي بعد از 14سال به جلسه هيأت دولت رفت و از مشكلات تهران گفت. نشست با اعضاي كميسيون شوراها و امور داخلي مجلس، نشست با كميسيون عمران مجلس شوراي اسلامي، نشست مشترك شهرداران كلانشهرهاي كشور در مشهد مقدس، نشست با شورايعالي سياستگذاري اصلاحطلبان، نشست مشترك با فرماندهان نيروي انتظامي و نشست با هنرمندان و اصحاب رسانه بهانهاي بود براي شكلگيري گفتوگوي شهري. حالا و بعد از گذشت 100روز از آغاز بهكار شهردار تهران، بسياري از احزاب در قالب گفتوگوي شهري مباحث گوناگون و مشكلات مختلف شهري را مورد توجه قرار دادهاند و هر هفته جلسات شهري برگزار ميكنند. احزابي چون ندا، نداي ايرانيان و كارگزاران ازجمله اين احزاب هستند كه به جرگه اين گفتوگوها پيوستهاند.
- گام سوم: خدمات رساني
شهر تهران طي اين 100روز شاهد اتفاقات متعددي بود. در كنار خدمات معمول به شهروندان تهراني، اين شهر در 100روز گذشته برنامههاي متعددي را به اجرا درآورد. برگزاري مراسم اربعين حسيني و خدمات رساني به زائران حسيني در داخل و خارج از مرزها، كاهش سرفاصله قطارهاي مترو، تعطيلي خط 7براي افزايش ايمني و خدمات، بهسازي پارك پرديسان تهران و مشاركت در مسقف كردن ورزشگاه آزادي بخشي از افزايش سطح خدمات شهرداري طي 100روز گذشته بود. اما نقطه مهم و محوري فعاليتهاي شهرداري در اين 100روز خدمات رساني و امدادرساني به زلزلهزدگان كرمانشاه بود. اين خدماترساني از نخستين ساعات وقوع زلزله شروع شد و تاكنون همچنان ادامه دارد. تعيين وضعيت پلاسكو گام مهم ديگر شهرداري تهران در راستاي افزايش خدمات رساني بود. پيش از آنكه سالروز حادثه پلاسكو برگزار شود، پلاسكو با توافق چندجانبه شهرداري تهران، وزارت راه و شهرسازي، بنياد مستضعفان و ميراث فرهنگي تعيين تكليف شد و قرار است همزمان با سالروز اين حادثه كلنگ احداث آن به زمين زده شود.
- گام چهارم: تغيير نگاه در فعاليت عمراني
«با تونل و بزرگراه مشكل حملونقل حل نميشود.» اين ديدگاه نجفي در مورد فعاليتهاي عمراني است. انتقاد به رويكرد مديريت سابق در فعاليتهاي عمراني باعث شد تا رويكرد انسان محور حتي در پروژههاي فني شهري شكل بگيرد. از اينرو سياست شهرداري تهران در فعاليتهاي عمراني، صرفا نگاه سيويل و فني و مهندسي نيست بلكه تلاش بر اين است تا با اصل خلاقيت و جذابيت پروژههاي عمراني تازهاي تعريف شود تا همه شهروندان از آن بهرهمند شوند. پيروز حناچي، معاون فني و عمراني شهرداري تهران در اينباره گفت كه «فضاهاي تفرجگاهي بهعنوان بزرگترين ثروتهاي شهري است و با تأكيد بر اينكه پل طبيعت امروزه به يكي از مقاصد جذاب گردشگري در پايتخت تبديل شده است، افزود: تعريف، طراحي و اجراي اقداماتي از اين قبيل كه سبب افزايش شرايط زيست پذيري شهر تهران ميشود، در واقع نقشه راهي است كه بايد مورد توجه و پيگيري مديران شهري قرار گيرد.»
- گام پنجم: تغيير رويكرد به بافت فرسوده
بيش از3.5 ميليون نفر از جمعيت تهران در محدوده بافتهاي فرسوده زندگي ميكنند. نوسازي بافتفرسوده با حضور نجفي در شهرداري تهران، دچار تغيير رويكرد بنيادين شدهاست. طرح پيشگام، طرحي است كه توسط دولت و شهرداري در دست تهيه است. اين طرح يك طرح پايلوت است كه قرار است طي 5سال در 5منطقه تهران، 55هزار واحد مسكوني را نوسازي كند. مناطق 11، 12، 15، 16و 17در اين طرح قرار دارند. البته تنها قرار نيست اين محدوده به لحاظ ظاهري نوسازي شود بلكه ميرصادقي، مديرعامل سازمان نوسازي از تبديل پهنههاي بافت فرسوده به مراكز مدني پايدار سخن ميگويد. ايجاد مراكز اجتماعي پايدار، افزايش و توجه ويژه به سرانهها و خدمات رساني مناسب به اين پهنهها تنها بخشي از اقداماتي است كه در محدوده بافت فرسوده قرار است صورت گيرد.
- گام ششم: ديپلماسي شهر
25مهرماه نخستين گام شهردار تهران در ديپلماسي شهر برداشته شد. وي در سفري به كرهجنوبي بهمنظور شركت در 2 اجلاس بينالمللي و توسعه روابط دوجانبه به كرهجنوبي سفر كرد. در سومين نشست شهرداران قهرمان براي رشد فراگير تحت سازماندهي OEDC و در همايش شهرداران در مورد تغييرات اقليمي 2017در جمع شهرداران و مقامات شهري كشورهاي مختلف حاضر شد. اين سفر در دومينماه حضورش در شهرداري تهران نويدبخش ديپلماسي فعال شهري است. تفاهمنامه همكاري بين تهران و سئول ازجمله رهاوردهاي نجفي به كره بود. حضور در روز جهاني شهرها با حضور سفراي كشورهاي جهان در تهران و تبيين رويكردهاي جديد شهرداري تهران و همچنين ديدار با سفير سنگاپور در ايران نيز ازجمله ديدارهاي شهردار تهران در راستاي توسعه ديپلماسي شهري بودهاست.
- گام هفتم: شفافسازي
در نخستين گام شفافسازي مالي، شهردار تهران در 11مهرماه و تنها بعد از گذشت 40روز از فعاليتش در شهرداري تهران گزارشي از درآمد و هزينه 6ماه نخست شهرداري تهران در سال 96 را به شوراي شهر ارائه كرد و همزمان اين گزارش را در اختيار مردم قرار داد. نجفي در 2آذر هم اظهار اميدواري كرد كه «تا پايان آذرماه هر قرارداد بالاي يك ميليارد تومان» در شهرداري تهران را در سامانه شهرداري و در دسترس همگان قرار دهد.
- گام هشتم: اصلاح ساختار سازماني
بدهيهاي شهرداري تهران، تعداد زياد نيروي انساني و همپوشاني فعاليت سازمانهاي شهرداري موضوعاتي بود كه نجفي پيش از شهردار شدن بارها به آن اشاره كرده بود. وي در همان روز جلسه دفاع از برنامههايش به اين مشكلات اشاره كرده بود. 30آبانماه شهردار تهران طي نامهاي از معاون برنامهريزي و توسعه خود خواست تا برنامه «اصلاح ساختار سازماني شهردار تهران» را آماده كند. بر اين اساس معاونت برنامهريزي فرصت كوتاهي دارد تا در 2مرحله به «اقدامات اصلاحي براي رفع تعارضات در بخشهاي داراي اولويت و فوريت بيشتر» و «تهيه مدل مطلوب و نهايي ساختار سازماني» بپردازد.
- گام نهم: دعوت از نهادهاي مردمي و هنرمندان
«شهرداري بدون مردم و نهادهاي مردمي هيچ كاري نميتواند بكند.» اين ديدگاه نجفي است. او با دعوت از سازمانهاي مردم نهاد قصد واسپاري امور شهري به آنان را دارد. در همين راستا هم طيماه آينده نخستين گردهمايي بزرگ سازمانهاي مردم نهاد با حضور سمنهاي زيستمحيطي در شهر تهران برگزار ميشود.
اين يك روي سكه دعوت شهردار تهران است و روي ديگر آن هم اتفاقي بود كه 2هفته گذشته رخ داد؛ گردهمايي اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه با شهردار تهران. در اين نشست هنرمندان به ارائه ديدگاه خود پرداختند و از حضور نجفي بهعنوان شهردار و صالحي اميري بهعنوان معاون اجتماعي و فرهنگي شهرداري تهران ابراز رضايت و شادماني كردند. شهردار تهران در اين جمع نيز از همه هنرمندان خواست تا براي اداره بهتر شهر، فعاليت جدي را آغاز كنند. به همين منظور كارگروهي با حضور هنرمندان براي مشاركت بيشتر و فعالتر اين قشر آغاز بهكار كرد.
- گام دهم: انتصابات
انتصابات شهرداري تهران يك پيام قابل توجه دارد؛ «كوچ پاستورنشينان به بهشت». نجفي همكاران خود را از دولتمرداني انتخاب كرد كه سابقه درخشاني در حوزههاي مختلف داشتند. محمد مهدي حجت مشاور معماري رهبرانقلاب اسلامي و قائممقام ميراث فرهنگي و گردشگري كشور، پيروز حناچي معاون شهرسازي وزارت راه و شهرسازي و صالحي اميري وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي. وي به تعهد خود مبني بر انتخاب 30درصد از مديران شهري از ميان جوانان و زنان در همان روزهاي نخست انتصاب عمل كرد. انتخاب 2شهردار زن در 28شهريور و انتخاب يك معاون جوان در معاونت منابع انساني رويكرد تازه شهردار تهران طي 100روز گذشته بود. شهردار تهران در مورد انتصابات در شهرداري تهران معتقد است كه در شهرداري تهران مبناي انتخاب مديران سياسي نيست.