به گزارش همشهري، هم‌انديشي راه‌هاي افزايش سهم منابع پايدار در درآمدهاي شهرداري تهران توسط كميته اقتصادي شوراي شهر تهران برگزار شد. در اين جلسه محمود ميرلوحي با بيان اينكه مدت‌هاست زنگ خطر بيدارباش و هشدار درخصوص منابع پايدار شهر تهران زده شده، گفت:
اما تاكنون اعتنايي به اين موضوع نشده و شاهديم در شهر تهران منابع و درآمدها بيشتر براساس منابع ناپايدار است و ۳۰هزار ميليارد تومان بدهي ايجاد شده و در سال ۶هزار ميليارد تومان بهره اين بدهي را مي‌دهيم كه امكان ادامه اين وضعيت وجود ندارد. ميرلوحي از تمامي نهادها و سازمان‌هايي كه مي‌توانند به حل اين مشكل كمك كنند دعوت كرد تا كميته اقتصادي شورا را در اين موضوع همراهي كنند.
- به يك اتاق فكر نياز است
محمدرضا قنبري، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبايي معتقد است كه هم‌اكنون بهترين تصميم براي شهرداري تهران در مديريت هزينه‌ها و درآمدها ايجاد يك‌اتاق فكر متشكل از مديران شهري، استادان و نخبگان حوزه‌هاي مرتبط با شهر ازجمله اقتصاددانان، شهرسازان، معماران و... است.
به‌گفته وي، كارشناسان و استادان استخوان خردكرده اين حوزه‌ها مي‌توانند مدتي در جلسات اتاق فكر به بررسي پيشنهادها بپردازند و سپس با بازديدهاي شهري، پژوهش‌هاي ميداني و بررسي‌هاي عملي بهترين راهكارها را در افزايش درآمدهاي پايدار ارائه كنند. قنبري بر اين نظر است كه در بازه زماني بسيار كوتاه (بين 3تا 6ماه) صاحب‌نظران مي‌توانند پيشنهادهايي را براي شهردار تهران داشته باشند كه كمترين كسي شايد به آنها فكر مي‌كرده است.
اين استاد كارآفرين دانشگاه همچنين اعتقاد دارد كه نبايد به‌سوي تأمين درآمدها از منابع سنتي رفت و شهرداري با ارائه خدمات نوين به شهروندان مي‌تواند درآمدهاي جديدي را كسب كند. قنبري البته اولويت را در راه افزايش درآمدهاي پايدار، كاهش هزينه دانست. وي گفت: «با توجه به تبعات اجتماعي تصميماتي براي افزايش عوارض، ابتدا بايد شهرداري كاهش هزينه‌ها را در دستور كار قرار دهد.
بنابراين ضمن پيشنهاد ايجاد اتاق فكر، 3راهكار ديگر به‌نظرم ضروري است؛ اول انتخاب نيروي كارآمد براي انجام كارها، سپس آموزش‌هاي اقتصادي و مديريتي به آنها و سرانجام نظارت بر كارها براي افزايش بهره‌وري و كارايي.» وي نظارت براي واگذاري مناقصه‌ها و مزايده‌ها را يكي از مهم‌ترين اقدامات در راستاي كاهش هزينه عنوان كرد و همچنين اظهار داشت كه شهر ديگر ظرفيت ساخت‌وساز جديد را ندارد بنابراين شهرداري بايد طي يك‌برنامه جامع، چشم‌اندازي روشن از اداره شهر را مشخص كند.
- دريافت عوارض عادلانه
اينطور كه بررسي‌ها نشان مي‌دهد هم‌اكنون نزديك به 79درصد درآمدهاي شهر تهران ناپايدار و تنها 21درصد پايدار است. در اين ميان بزرگ‌ترين منبع درآمدي پايدار از محل عوارض ساخت‌وساز و پسماند تأمين مي‌شود. از سوي ديگر به‌طور متوسط هر خانوار تهراني سالانه ۹۸ هزارتومان عوارض نوسازي پرداخت مي‌كند كه اين ميزان در برابر هزينه‌اي كه براي دريافت عوارض مي‌شود و هزينه‌هاي شهر بسيار ناچيز است.
به‌طوري كه هم‌اكنون شهرداري براي هرفرد تهراني بالغ بر 2ميليون تومان هزينه مي‌كند و اين به معني كمبود بودجه است. از طرف ديگر نبايد از ياد برد كه طبق گفته‌هاي سميع‌الله حسيني‌مكارم، معاون مالي و اقتصادي شهرداري تهران به‌خاطر مصوبه سال گذشته مجلس، درآمد شهرداري از ماليات بر ارزش افزوده به نصف كاهش پيدا كرده است؛
يعني نزديك به 2500ميليارد تومان كاهش درآمد كه مبلغ بسيار چشمگيري است. به همين‌خاطر طبق نظر كارشناسان كشف راه‌هاي جديد براي اداره هرچه بهتر شهر بايد در دستور كار قرار بگيرد كه يكي از آنها تعيين عوارض نوسازي برحسب وسعت و موقعيت ملك است. به‌عبارت ديگر چنانچه فردي داراي ملك با ارزشي در شمال تهران باشد به تناسب بايد عوارض بيشتري نسبت به كسي بپردازد كه در پايين شهر ساكن است.
در همين خصوص محمود ميرلوحي در نشست هم‌انديشي افزايش سهم منابع پايدار گفت: «در برخي از واحدهاي مسكوني در تهران شهروندان سالانه ۵ تا ۶ميليون تومان شارژ مي‌دهند و اين تناسبي با عوارض ۹۸ هزارتوماني شهرداري ندارد. به همين دليل شهروندان بايد متناسب با خدماتي كه دريافت مي‌كنند عوارض پرداخت كنند. از سوي ديگر سهم خودروها در ايجاد ترافيك و آلودگي هوا ۶۰درصد است، اما سهم ۳درصدي در عوارض شهري دارند كه اين دو تناسبي با هم ندارند.»
- پيشنهادهايي براي تامين درآمد شهر
در جلسه مذكور، مجيد فراهاني ديگر عضو كميسيون برنامه و بودجه شورا نيز درمورد نقش اقتصاد دانش‌بنيان، استارتاپ‌ها و شركت‌هاي كارآفرين در افزايش سهم درآمدهاي پايدار مطالبي را بيان كرد. به عقيده وي از فضاهاي زيرسطحي شهر كه در اختيار شهرداري است، مي‌توان با بازارچه‌هاي زيرزميني براي افزايش سطح درآمدهاي شهري استفاده كرد. در ادامه جلسه سيدحسن رسولي، عضو ديگر شوراي شهر تهران درخصوص حاشيه‌هاي احتمالي براي تصميم‌هاي مرتبط با افزايش درآمدها صحبت كرد.
وي گفت: «با اجراي اين تصميم‌ها ممكن است گفته شود اين پارلمان، پارلماني گرانفروش و گران‌ساز است و مديريت شهري بعدي همانطور پوپوليستي اداره شود اما در درازمدت امكان ادامه اين رويه وجود ندارد.» وي پيشنهاد افزايش نرخ سوخت و دريافت عوارض بر سوخت را مطرح كرد و گفت:
«بايد در اين 4سال كاري اساسي در اين حوزه انجام شود.» در اين جلسه مرتضي حاجي، مديرعامل مؤسسه همشهري نيز با تأكيد بر اينكه چرا به جاي گران كردن عوارض براي كسب درآمدهاي پايدار به‌دنبال ارزان كردن برخي از حوزه‌ها ازجمله مترو نيستيم، گفت: «بايد به موازات افزايش نرخ پاركينگ، مترو ارزان‌تر و وسايل حمل‌ونقل عمومي گسترده‌تر شود. حتما براي كسي كه فشردگي مترو را تحمل مي‌كند افزايش ۵۰۰توماني بليت مترو رقم قابل توجهي است.»
وي با اشاره به سفري كه به خارج از كشور داشته، گفت: «راننده تاكسي از من مي‌پرسيد دوست دارم از داخل شهر به مقصد برسم يا از اتوبان و براي آنكه از اتوبان استفاده كند، كرايه بيشتري از مسافر دريافت مي‌كرد زيرا خود نيز براي استفاده از اتوبان عوارض پرداخت مي‌كند.»
در ادامه جلسه هم‌انديشي راه‌هاي افزايش سهم منابع پايدار در درآمدهاي شهرداري تهران، حسيني مكارم، معاون مالي و اداري شوراي شهر تهران با بيان اينكه بايد همه جوانب را در بررسي شيوه‌هاي افزايش درآمد پايدار درنظر بگيريم، گفت: «ممكن است تغيير در عوارض با شكايت يك شهروند به ديوان عدالت اداري ملغي شود. در اين رابطه جلساتي با ديوان عدالت اداري برگزار كرديم تا مسائل منطقي‌تر و قانوني‌تر پيش رود.»
بهاره آروين، عضو كميسيون برنامه و بودجه شوراي شهر تهران نيز بر ضرورت شفاف‌سازي درآمد و بودجه شهرداري تأكيد كرد و اعتقاد داشت كه بايد براي شهروندان مشخص شود كه هزينه‌هاي اخذ شده در كدام بخش مصرف مي‌شود. در پايان اين نشست رئيس كميته اقتصادي شورا اصلاح نظام درآمدي شهرداري را مستلزم جراحي دانست و اظهار داشت: «براي انجام چنين كار بزرگي محافظه‌كاري معنايي ندارد.» ميرلوحي ادامه داد:
«متأسفانه بايد گفت كه شهرداري تهران در گذشته از محل بدهي‌‌هاي آينده خرج كرده و اين موضوع سبب شده كه ما سالانه مجبور به پرداخت 6هزار ميليارد تومان بدهي باشيم.» وي از ملزم كردن سازمان‌ها و شركت‌هاي شهرداري براي جذب فاينانس خارجي و داخلي سخن گفت و اظهار داشت: «سيستم بودجه شهرداري بايد شفاف شده و اثر‌بخشي سيستم حسابرسي آن ارتقا يابد.» مرتضي الويري، رئيس كميسيون برنامه و بودجه شوراي شهر تهران هم با بيان اينكه عبور از اين مرحله بحراني نيازمند برنامه‌ريزي است به كميته اقتصادي ماموريت داد تا به جمع‌بندي اين موضوع بپردازد.»
- طرحي براي مشاركت شهروندان
معاون منابع انساني شهرداري تهران از اجراي طرحي براي افزايش درآمدهاي پايدار پايتخت خبر مي‌دهد كه براساس آن شهروندان نيز مي‌توانند پيشنهادهاي خلاقانه خود را ارائه كنند. ابراهيم شيخ با بيان اينكه اين طرح با نام «بذر پيشنهاد» اجرا خواهد شد، گفت: «طرح بذر پيشنهاد با تدبير شهردار تهران و به‌منظور دريافت ايده‌ها، نظرات و پيشنهادهاي تحول آفرين و خلاقانه كه مي‌توانند در رفع چالش‌ها و حل مسائل و مشكلات شهرداري تهران مؤثر باشند، براي نخستين بار در مجموعه مديريت شهري اجرا مي‌شود.» وي با اشاره به اينكه يكي از راهبردهاي مهم مديريت شهري كه در اولويت قرار دارد، جلب مشاركت مؤثر كاركنان شهرداري تهران براي ارتقاي كيفي و كمي خدمات ارائه شده و تأمين منابع پايدار براي اداره و توسعه شهر است، اظهار كرد:
«با توجه به اهميت ويژه اين موضوع، تصميم داريم اجراي «طرح بذر پيشنهاد» را در گام اول با موضوع تأمين منابع پايدار براي اداره و توسعه شهر آغاز كنيم.» شيخ با بيان اينكه به اين منظور از همكاران شهرداري تهران دعوت مي‌كنيم تا پيشنهادهاي خود را در حوزه مأموريتي خويش تا پايان دي‌ماه سال‌جاري از طريق سامانه نظام پيشنهادهاي شهرداري ارائه كنند، تصريح كرد: «شهروندان علاقه‌مند نيز مي‌توانند نظرات خود را از طريق سامانه نظارت همگاني شهرداري تهران با شماره تماس ١٨٨٨ يا دبيرخانه نظام پيشنهادهاي شهرداري تهران، مستقر در اداره‌كل برنامه‌ريزي و آموزش، به مديريت شهري اعلام كنند.»
به گفته معاون شهردار تهران به‌منظور بررسي و رسيدگي به پيشنهادهاي ارسالي، كارگروه ويژه‌اي در معاونت منابع انساني تشكيل شده كه نظرات دريافتي را از مناظر مختلف ازجمله از منظر ميزان و قابليت اجرا و پياده‌سازي، به‌صورت تخصصي مورد بررسي قرار خواهد داد. گفتني است از ارائه دهندگان 110ايده برتر كه از جانب شهروندان و كاركنان شهرداري تهران به اين كارگروه ارائه مي‌شود، از سوي معاونت توسعه منابع انساني شهرداري تهران تقدير به عمل خواهد آمد.
- رشد 106درصدي درآمدهاي پايدار در 100روز
مديركل تشخيص و وصول درآمدهاي شهرداري تهران در جلسه هم‌انديشي، خواستار پيگيري‌هايي از سوي اعضاي شورا براي افزايش درآمدهاي پايدار شد. مهدي رزمي گفت كه مبحث ماليات بر ارزش افزوده در كميسيون اقتصادي مجلس در حال پيگيري است و به ورود شورا براي احياي حق از دست رفته شهرداري نياز دارد. به گفته وي، هم‌اكنون كل درآمد شهرداري از نوسازي حدود 250ميليارد تومان است كه مي‌توان با اتخاذ راهكارهاي لازم آن را به 5هزار ميليارد تومان نزديك كرد.
مديركل تشخيص و وصول درآمد شهرداري تهران همچنين اعلام كرده كه طي 100روز گذشته (از ابتداي به روي كار آمدن شهردار جديد پايتخت) درآمدهاي پايدار شهر 106درصد رشد داشته است. به گفته رزمي، در اين مدت علاوه بر اينكه هيچ‌گونه وامي براي مسائل مختلف شهرداري در سيستم درآمدي شهرداري اخذ نشده، با وجود تصريح در قانون بودجه سال ۹۶ از فروش يا واگذاري دارايي‌هاي سرمايه‌اي شهرداري نيز خودداري شده است. وي در عين حال شرايط اقتصادي حاكم بر كشور و ركود بخش مسكن را از دلايل كاهش درآمد شهرداري عنوان كرد و افزود: «يكي از موضوعاتي كه باعث رشد درآمد پايدار شهرداري شده، اطلاع‌رساني پيامكي براي پرداخت عوارض خودرو بود كه قيمت‌ها به نسبت قيمت خودروها توسط سازمان مالياتي تعيين شد.»