هاست. اگر با ذرات معلق آشنا نيستيد بايد بدانيد كه اين ذره‌هاي كمتر از 2.5ميكروني آلاينده، بلاي جان تهراني‌ها هستند و با هر بار تنفس به عمق ريه مي‌روند و در آنجا آنقدر رسوب مي‌كنند تا دست‌كم بيماري‌هاي قلبي و ريوي براي ما شهروندان پايتخت ايجاد كنند.
در سال‌هاي دهه 90، تحقيقات گسترده‌اي براي چگونگي رفع معضل ذرات معلق ديزلي‌ها صورت گرفته و همه راه‌حل‌ها به «لزوم نصب فيلتر دوده» منتهي شده است. آنگونه كه در مجلد سياهه انتشار آلودگي هواي تهران آمده، 32درصد ذرات معلق تهران را كاميون‌ها توليد مي‌كنند. 26درصد هم حاصل تردد سرويس ادارات است و 18درصد آن را اتوبوس‌هاي شهري در شهر منتشر مي‌كنند. بدين‌ترتيب 76درصد ذرات معلق هواي تهران را اين 3گروه توليد مي‌كنند و براي رهايي از شر آلودگي آنها، فيلتر دوده تنها راه‌حل ممكن و موجود است.
- فيلتر دوده، نياز فوري تهران
نصب فيلتر دوده روي اتوبوس‌ها توسط شهرداري تهران يكي از تكاليف مهم براي كاهش آلودگي هواست كه طي سال‌هاي گذشته، مديريت شهري عزم خود را براي نصب آن جزم كرد اما به‌دليل برخي مشكلات نتوانست بيش از 50اتوبوس را به اين فيلترها مجهز كند. پيمان سنندجي مديرعامل شركت اتوبوسراني تهران در اين‌باره به همشهري مي‌گويد: هم‌اكنون در كلانشهر تهران روزانه بيش از 2ميليون خودرو در حالت تردد هستند، كه عمدتاً خودروهاي تك‌سرنشين بوده و هر ساله بر تعداد اين خودروها نيز افزوده مي‌شود.
در چنيني شرايطي بيشترين سهم توليد آلايندگي نيز به‌خودروها اختصاص داده مي‌شود. اين در حالي است كه در كلانشهر تهران به‌منظور جابه‌جايي بيش از ۴ميليون مسافر در روز بيش از 6200دستگاه اتوبوس در حال خدمات‌رساني هستند كه برابر آمارهاي موجود ميزان آلودگي ايجاد شده توسط اتوبوسراني كمتر از يك‌درصد است كه اين شركت براي كاهش آن يك‌درصد نيز برنامه‌هايي نظير تجهيز اتوبوس‌هاي خود به فيلتر جذب دوده و بهبود وضعيت سوخت و انجام سرويس‌هاي دوره‌اي را در دستور كار قرار داده است.
به گفته وي از محل قرارداد خريد ۱۵۰ فيلتر جاذب دوده تاكنون بودجه خريد ۵۰عدد آن تأمين كه تاكنون ۷عدد از آنها روي اتوبوس‌هاي ۴۵۷نصب شده‌اند، ضمن اينكه در طول دوره ارزيابي و تعيين مشخصات فني فيلتر مناسب جهت ناوگان نيز ۹عدد فيلتر روي اتوبوس‌هاي كينگ‌لانگ نصب شده است.
- 120ميليارد تومان بودجه نياز است
قيمت بالاي اين فيلترها كه هر عدد رقمي حدود 40ميليون تومان هزينه دربر دارند، سدي در راه اجراي مصوبه‌هاي قانوني است. در ناوگان اتوبوسراني نصب فيلتر دوده روي ۳۰۰۰ دستگاه اتوبوس يك نياز فوري است. در اين زمينه طي هفته اخير مقرر شده كه شهرداري تهران نصب فيلتر دوده اتوبوس‌ها را انجام دهد و گزارش آن را به استاندار تهران ارائه كند. در عين حال قانون تكليف كرده كه با اختصاص ۲۰ درصد از عوارض آلايندگي كه توسط شهرداري‌ها دريافت مي‌شود، شهرداري‌ها بايد در كوتاه‌ترين زمان كار نصب فيلتر دوده را انجام دهند. حال با توجه به قيمت و تعداد مورد نياز، مشخص مي‌شود كه 120ميليارد تومان بودجه براي تجهيز ناوگان به فيلتر دوده نياز است.
- آيا با 3هزار فيلتر كار تمام مي‌شود؟
تهران هم‌اكنون 3هزار اتوبوس در نوبت نصب فيلتر دوده دارد اما بدون تجهيز ساير ناوگان ديزلي به فيلتر دوده، كار آلودگي هواي تهران، تمام نمي‌شود. هم‌اكنون حدود 5هزار دستگاه سرويس ادارات ديزلي و 100هزار كاميون در تهران تردد دارند كه نسبت عددي آنها با تعداد اتوبوس‌هاي حمل ونقل عمومي شهري قابل قياس نيست. وسايل نقليه مذكور، عاملي مهم در آلوده كردن هوا هستند و از اگزوز آنها بيش از 200نوع ماده سمي خارج مي‌شود.
بدترين نوع و فراگيرترين ماده خروجي آنها، كربن سياه است كه طي تحقيقات بيمارستان مسيح دانشوري، عامل اصلي بيماري سياه‌ششي است. براساس مطالعات شركت كنترل كيفيت هواي تهران، آلودگي هواي توليدي روزانه اتوبوس سرويس ادارات 340تن و آلودگي هواي كاميون‌ها 140تن است كه اين عدد در سال براي همه آنها به 175هزار تن مي‌رسد.