البته وقوع صدها پس‌لرزه كوچك و بزرگ كه آخرين آنها 2روز پيش با قدرت 6دهم ريشتر رخ داد، نوعي احساس ترس و نگراني در بين مردم ايجاد كرده است. برخي مدارس بر اثر زلزله به‌طور كامل تخريب شده و بسياري هم آسيب جدي ديده‌اند. در اين ميان دانشآموزان مناطقي كه كانون زمين‌لرزه بوده است از شنبه اين هفته دوباره به سركلاس‌هاي درس بازگشته‌اند ولي به گفته معلمانشان در گفت‌وگو با همشهري روحيه مناسب و تمركز لازم براي حضور در كلاس‌ها را ندارند.
باوجود تلاش‌هاي مسئولان و كمك‌هاي چشمگير هموطنان، وضعيت مردم مناطقي همچون سرپل‌ذهاب هنوز چندان مناسب نيست و با توجه به ادامه پس‌لرزه‌ها دانشآموزان، خانواده‌ها و معلمان از اينكه زير «سقف» ساختمان باشند ترس دارند و كانكس را به ساختمان ترجيح مي‌دهند. مسئولان آموزش و پرورش، مديران و معلمان مناطق زلزله‌زده سرپل‌ذهاب در گفت‌وگو با همشهري از وضعيت دانشآموزان و اين روزهاي تحصيل گفتند.
روح‌ا... عباسيان، مدير آموزش و پرورش شهرستان سرپل ذهاب: پيش از زلزله اخير حدود 17هزار دانش‌آموز در 221فضاي آموزشي(در قالب 738كلاس درس)، تحصيل مي‌كردند. 89مدرسه در منطقه سرپل‌ذهاب بر اثر زلزله به‌طور كامل تخريب شده، مابقي مدارس هم بين20تا60درصد آسيب ديده‌اند و نياز به مرمت دارند. متأسفانه 78دانش‌آموز، 2همكار فرهنگي هم بر اثر زلزله فوت كرده‌اند و يكهزار و450دانش‌آموز و330همكار فرهنگي هم مصدوم شدند. چندين روز پس از زلزله كلاس‌هاي درس در كانكس‌ها، چادرها و برخي مدارس كه سالم مانده بوده‌اند داير شد. مدارسي كه سالم هستند سه شيفته(8تا 11، 11تا 14و 14تا 17) شده‌اند.
از 18آذر‌ماه حتي در روستاهاي شهرستان سرپل‌ذهاب نيز كلاس‌هاي درس تشكيل شده است، البته دانشآموزان مدارس تخريبي به مدرسه ديگري كه يقينا با محل سكونت آنها فاصله بيشتري دارد منتقل شده‌اند. دانشآموزان به لحاظ روحيه در وضعيت خوبي نيستند، چند لحظه پيش كه در حال گفت‌وگو با شما بودم يك پس‌لرزه رخ داد كه حتما موجب مي‌شود فردا تعداد كمتري از دانشآموزان به مدرسه بيايند. البته گروه‌هاي مشاوره در منطقه حضور دارند ولي عمق فاجعه به حدي است كه مشاوره كارساز نيست. خانه‌ها تخريب شده، امكانات مناسب وجود ندارد، سرما و بارندگي هم به مشكلات اضافه مي‌كند. از 17هزار دانش‌آموز منطقه سرپل ذهاب حدود 2هزار نفر به ساير شهرها منتقل شده‌اند، بخش عمده‌اي از دانشآموزان هم مي‌ترسند زير سقف بمانند كه به مدرسه نمي‌‌آيند. بين65تا70درصد دانشآموزان سر كلاس درس حاضر مي‌شوند، ولي چه درس و مشقي، همه تحت‌الشعاع ترس و دلهره است.
خانم حيدري، مدير يكي از مدارس سرپل ذهاب: كلاس‌هاي درس مدرسه ما از 18آذر‌ماه تشكيل شده، ما 187نفر دانش‌آموز داشتيم كه متأسفانه دو نفر از آنها بر اثر زلزله جانشان را از دست دادند. روحيه دانشآموزان خوب است، مشكل اساسي ما روحيه اوليا دانشآموزان است كه روحيه فرزندان‌شان را تخريب مي‌كند. همين كه بچه‌ها از زير چادرها خارج و در مدرسه همديگر را مي‌بينند تأثير مثبتي در روحيه آنها دارد. مشكل ديگر ما اين است كه چون مدرسه ما تخريب شده، سه مدرسه را در كانون فرهنگي هنري اسكان داده‌اند كه سقف و ديوار آن ترك‌هاي ريزي دارد كه موجب ترس و دلهره دانشآموزان شده‌است. پس از هر پس‌لرزه از تعداد دانش‌آموزاني كه به مدرسه مي‌آيند كاسته مي‌شود. دانشآموزان بدون استثنا از اينكه زير سقف درس مي‌خوانند نگران هستند و احساس مي‌كنند هر لحظه امكان ريزش سقف وجود دارد و توجهي به درس ندارند، يك مشاور هم با دانشآموزان صحبت كرد ولي بازهم احساس ناامني مي‌كنند.
تعدادي از خانواده‌ها در حياط مدارس چادر زده‌اند تا در كنار بچه‌هايشان باشند. بچه‌ها نيازمند كتاب درسي و لباس هستند. واقعيت اين است كه معلمان هم روحيه مناسبي ندارند، برخي همكاران بر اثر زلزله آسيب ديده‌اند، خانه آنها فرو ريخته و دچار خسارت زيادي شده‌اند. برخي همكاران مكاني براي اسكان ندارند و بايد هر روز چند كيلومتر راه تا محل برگزاري كلاس را بپيمايند. اگر براي كلاس‌ها كانكس يا چادر تدارك مي‌ديدند و همكاران ما و خانواده دانشآموزان هم در همان محل در چادرها يا كانكس‌ها اسكان داده مي‌شدند به‌مراتب بهتر از وضعيت كنوني بود. حدود 50درصد دانشآموزان مدرسه ما سركلاس حاضر مي‌شوند و براساس پيگيري‌ها10درصد از دانشآموزان هم به شهرهاي ديگر منتقل شده‌اند. خانواده برخي دانشآموزان هم به ما مراجعه مي‌كنند و مي‌گويند ما جا و مكان مناسبي براي زندگي نداريم، خودمان به فرزندن‌مان درس مي‌دهيم و براي امتحان او را به مدرسه مي‌آوريم. هر روز چند پس‌لرزه كوچك و بزرگ رخ مي‌دهد و موجب نگراني مي‌شود. از لحاظ شيوع بيماري‌هايي مانند شپش سر و ساير موارد هنوز بررسي دقيقي انجام نشده‌است، مدرسه ما از بسياري جهات در وضعيت مناسبي قرار دارد و در نقطه خوبي واقع شده و وضع خانواده‌ها نيز مناسب است. همه مدارس منطقه سه شيفته شده‌اند كه منجر به اعتراض همكاران شده و آنها زمان كافي براي تدريس ندارند چه برسد به بررسي وضعيت بهداشتي دانشآموزان. مشاور براي دانشآموزان مراجعه كرده و لي براي اوليا دانشآموزان جايي براي برگزاري كلاس مشاوره نداشتيم.
مشاور هر چه مي‌گويد با يك پس‌لرزه از بين مي‌رود، دخترم كه در زلزله از ناحيه پا مصدوم شده هر وقت از خانه خارج مي‌شود، از لحظه خروجش تا وقت برگشت فقط ذكر و صلوات مي‌گويم تاخداي ناكرده پس‌لرزه‌اي رخ ندهد و دخترم سالم به خانه برگردد. آوار برداري بايد هر چه سريع‌تر آغاز شود كه در روحيه همه تأثير مثبت خواهد داشت، مردم اگر ببينند كه چند مدرسه و خانه در حال ساخت است دلگرمي‌يشان هم بيشتر مي‌شود، هنوز نسبت به آواربرداري اقدامي نشده، ما در آستانه فسردگي هستيم.
خانم باباخاني، معلم پايه ششم دبستان در سرپل‌ذهاب: روحيه دانشآموزان خوب نيست، مشكل زير سقف ماندن دانشآموزان است، آنها از اينكه زير سقف درس مي‌خوانند مضطرب هستند و احساس ناامني مي‌كنند. برخي از آنها مي‌گويند هنوز از كابوس ريزش آجرهاي سقف بر سرشان را فراموش نكرده‌اند، به نوعي مي‌توان گفت ترس از سقف و ديوار دارند. برخي از آنها چند ساعت زير آوار بوده‌اند و اصلا تمايلي به حضور در فضاي بسته ندارند و از تمركز لازم براي درس خواندن برخوردار نيستند. هنوز از مشاوراني كه آموزش و پرورش از اعزام آنها خبر داد كسي به كلاس ما نيامده‌است. سردر كلاس ما يك ترك كوچك داشت كه بر اثر پس‌لرزه 6ريشتري روز دوشنبه، شكاف برداشته و همين امر موجب ترس بيشتر دانشآموزان شده‌است. امروز تعداد كمتري از دانشآموزان به مدرسه آمدند، علت آن هم پس‌لرزه پريروز است.
براي رفع احساس ناامني ابتدا بايد دانشآموزان از زير سقف خارج شوند و در كانكس مستقر شوند و سپس به آنها مشاوره داده شود. من فوق ليسانس علوم تربيتي هستم و هنگامي كه شش سالم بوده جانباز شيميايي شده‌ام و با وجود گذشت سال‌ها همچنان خاطرات تلخ آن را به ياد دارم و هر از چندي كابوس آن دوران را خواب مي‌بينم. دوبار در زندگي‌ام ترسيده‌ام، يكي زماني كه منطقه ما بمباران شيميايي شد و بار ديگر در زلزله اخير كرمانشاه. با تجربه‌اي كه دارم همه تلاشم اين است كه كمك كنم تا تأثيرات زلزله در زندگي روزمره دانشآموزان كمتر شود. اگر دانشآموزان در كانكس باشند و از سقف و زلزله نترسند معلمان بهتر از افراد ديگر مي‌توانند به آنها مشاوره بدهند. يكي از دانشآموزان كلاسم بر اثر زلزله فوت كرده كه اين هم در روحيه دانشآموزان ديگر تأثير منفي زيادي گذشته است.
- لزوم برگزاري كلاس‌ها در كانكس
خانم غلامي، معلم پايه دوم ابتدايي سرپل ذهاب: مدرسه ما بر اثر زلزله به‌طور كامل تخريب شده است. كلاس‌ها از شنبه همين هفته[18آذر] داير شده است، اين فضا در اختيار 3مدرسه (2 مدرسه پسرانه و يك مدرسه دخترانه) قرار گرفته، هر مدرسه در يك شيفت تشكيل مي‌شود. دانشآموزان 3زنگ يك ساعته دارند ولي متأسفانه 3كلاس دوم ابتدايي همزمان در يك كلاس درس تشكيل مي‌شود. دانشآموزان 3كلاس در يك سالن كنار هم مي‌نشينند و 3معلم دارند و اين نوع كلاس هرگز بازدهي لازم را نخواهد داشت. در هر زنگ يكي از همكاران به50تا60دانش‌آموز درس مي‌دهد. برخي معلمان به لحاظ درسي يكسان نيستند، يكي چند صفحه جلوتر است و يكي چند صفحه عقب‌تر و وقتي كلاس‌ها ادغام شده اينها نمي‌توانند به همه دانشآموزان يك درس مشترك را تدريس كنند.
افزون بر آن ترس و احساس ناامني دانشآموزان از زلزله تأثير منفي بر روند آموزشي گذاشته و از نظر روحي و رواني آمادگي ذهني براي حضور در كلاس درس را ندارند. دانش‌آموز به سقف يا ترك ديوار نگاه مي‌كند و مي‌پرسد، خانم ديوار يا سقف روي سر ما نمي‌ريزد و مدام ما بايد سركلاس پاسخگوي پرسش‌هاي اينچنيني باشيم. به‌نظرم با اين شرايط اگر كلاس‌ها در كانكس برگزار شود بازدهي بيشتري خواهد داشت و دانشآموزان بدون نگراني و اضطراب درس مي‌خوانند. براي مثال يكي از دانشآموزان من يك ساعت زير آوار بوده و الان ترس از ديوار دارد. برخي اوليا از شدت نگراني و ترس پشت در كلاس مي‌نشينند. معلمان هم بيم اين را دارند كه هنگام وقوع پس‌لرزه‌ها چگونه بچه‌ها و كلاس را اداره كنند. بچه‌هاي همكاران معلم نيز در همين وضعيت درس مي‌خوانند و بايد مسئولان ترتيبي اتخاذ كنند تا كلاس‌ها در كانكس برگزار شود و دانشآموزان احساس آرامش داشته باشند. روحيه دانشآموزان خوب نيست و نياز به مشاوره بيشتري دارند.