وزیر ارتباطات عصر روز گذشته گفت: این شبکههای مجازی با دستور کمیسیون امنیت ملی قطع شدهاند اما مقطعی است. همچنین اسماعیل جبارزاده، معاون سیاسی وزیر کشوردر نشست خبری که روز یکشنبه در وزارت کشور برگزار شد، گفت: «دولت بنای تعطیلی شبکههای اجتماعی را ندارد، اما وقتی اختلالی در نظم عمومی ایجاد شود طبیعی است که به شکل مقطعی، دست به محدودیت بزنیم.» با وجود اینکه مسئولان تنها از قطعی موقت تلگرام و اینستاگرام خبر دادهاند،
اما همزمان با مسدود شدن این دو شبکه اجتماعی اختلالات اینترنتی در سراسر کشور آغاز شده است. گزارشهای مردمی حاکی است که اختلال و قطعی اینترنت هماکنون گریبانگیر بسیاری از مردم شده و این موضوع مشکلات زیادی در زندگی روزمره و کسب و کارشان ایجاد کرده است. درحالیکه سرمنشأ اختلال اینترنت هنوز معلوم نیست، برخی از شهروندان تهرانی دیروز در گفتوگو با همشهری از موانع و مشکلاتی که با قطعی اینترنت و مسدود شدن برخی شبکههای اجتماعی برایشان پیش آمده، میگویند.
اختلال در اینترنت بیشتر به کسب و کارهای اینترنتی در فضای مجازی و استارتآپها ضرر رسانده و همچنین بسیاری از شرکتهای اینترنتی هم فعالیتشان مختل شده است. این روزها یکی از استارتآپهایی که مردم بیشتر با آن سروکار دارند، خدماتی است که از طریق تاکسیهای آنلاین دریافت میکنند. با قطعی اینترنت مسافران بسیاری سرگردان شدهاند:
«کارم بهگونهای است که در طول روز باید مرتب به نقاط مختلف شهر سفر کنم. استفاده از خدمات تاکسیهای آنلاین ضمن اینکه برایم به لحاظ هزینه بهصرفه است، از اتلاف وقت نیز جلوگیری میکند. اما امروز واقعا برای انجام امور روزانهام با مشکل جدی روبهرو شدم. در واقع میتوانم بگویم امروز از کارو زندگی افتادم.»
قطع شدن ارتباطات اینترنتی باعث طولانیشدن صف مراجعان به شعب بانکها شد. معاون یکی از شعب بانکها واقع در خیابان ولیعصر پایتخت با اشاره به این موضوع به همشهری میگوید:
«در شعب با توجه به اینکه بانکها از طریق سیستم داخلی اینترانت فعالیت میکنند، اختلالی بهخاطر قطعی اینترنت احساس نشد. اما مشتریان و مردم واقعا با مشکل جدی روبهرو شدند و به دردسر افتادند. در حالحاضر بخش مهمی از سیستمهای بانکی به بانکداری اینترنتی وابسته است و برای بهبود خدمات بانکی اغلب مشتریان از طریق اینترنت خدمات بانکی دریافت میکنند. اما از صبح امروز که اینترنت دچار مشکل شده، مردم مجبور شدهاند برای انجام امور بانکی به شعب بانکها مراجعه کنند.»
مشتریان بانک نیز بابت این موضوع گلایهمند هستند. عدهای از آنها به همشهری میگویند:« بهخاطر قطعی و کندی اینترنت برای انتقال مبلغ اندکی از سپردهام مجبور شدم به شعبه مراجعه کنم. الان نزدیک به 40دقیقه است که در صف بانک معطل شدهام. قبلا این کار را با تلفن همراه ظرف 2دقیقه انجام میدادم.»
حتی سالخوردهها هم از قطعی اینترنت ابراز نگرانی میکنند. زوج سالخوردهای در اینباره میگویند: «شب گذشته در رودهن زلزله آمد، اینترنت قطع بود. فردایش از دهان همسایهمان شنیدم. ما بیشتر اخبار را از طریق اینترنت و کانالهای خبری دریافت میکنیم، اینترنت دیگر جزئی از زندگی مردم شده است. هنوز نمیدانم این خبر درست است یا خیر؟ آیا واقعا در رودهن زلزله آمده!؟»
قطعی اینترنت کاسبان و مغازهداران را هم روز گذشته با مشکلاتی مواجه کرد. چند کاسب از قطعی و کندی اینترنت ابراز نارضایتی کردند.« مشکل اصلی ما اختلال کلافهکننده است که در دستگاههای سیار خودپرداز ایجاد شده. این روزها مگر چند نفر با پول نقد وارد فروشگاهها و مغازهها میشوند!؟ همه کارتهای بانکی در دست دارند.
خیلی از دستگاههای پوزی که در فروشگاهها میبینید با اینترنت کار میکند. وقتی اینترنت قطع شود کلا این دستگاه از کار میافتد. امروز خیلی از مشتریان بهخاطر این مشکل از ما خرید نکردند. این در حالی است که مقابل دستگاههای خودپرداز بانکها، (دستگاه ایتیام) مردم برای برداشت پول نقد صف کشیده بودند.»
مسدود شدن کانالهای خبری و اختلال در اینترنت باعث سرگردانی افرادی شده که قصد مسافرتهای داخلی دارند. مرد میانسالی که از جراحان داخلی است به همشهری میگوید:« شب گذشته بهصورت اورژانسی باید خودم را برای انجام یک عمل جراحی به یکی از شهرستانهای جنوب کشور میرساندم. بهعلت اختلال در اینترنت موفق به خرید بلیت هواپیما نشدم. با آژانسهای مسافرتی شبانهروزی تماس گرفتم متأسفانه آنقدر خرید بلیت زمان برد که فرصت از دست رفت و من به آن عمل جراحی نرسیدم.
خوشبختانه به خیر گذشت و یکی از همکارانم در شهرستان عمل را انجام داد و حال عمومی بیمار هماکنون رو به بهبودی است. مدیران و مسئولان باید بدانند که اختلال در اینترنت گاهی ممکن است زندگی فردی را به خطر بیندازد.» با توجه به اشاره پزشک جراح به ارتباط اینترنت با خدمات درمانی در کشور باید گفت هماکنون نوبتدهی در برخی از بیمارستانها و مراکز درمانی سطح کشور هم که بخشی از آن بهصورت اینترنتی انجام میشود با اختلال روبهرو شده است.
- ارتباطم با فرزندانم قطع شد
بررسیهای میدانی نشان میدهد خیلی از شهروندان در واکنش به قطعی اینترنت و مسدود شدن شبکههای مجازی علاوه بر اینکه بابت اختلال در ارتباطات اینترنتی با مشکل مواجه شدهاند، همزمان با این اتفاق احساسات مختلفی مثل نگرانی، ترس و... را تجربه کردهاند. بهعلت همخوانی بسیاری از تجربیات مصاحبهشوندگان با یکدیگر، تنها چند نقل قول شهروندان را مرور میکنیم. یک کارمند بانک میگوید:«زندگی اغلب آدمهای امروزی با اینترنت گره خورده است.
وقتی اینترنت مسدود و برخی ارتباطات قطع شد، احساس تنهایی کردم.» یک زن خانهدار میگوید:«این واقعیت است که بخش مهمی از زندگی آدمها را اینترنت و فضای مجازی پر میکند. وقتی یکباره این ارتباطلات قطع شود مثل این است که بخش مهمی از زندگی ناپدید شده است. از موقعی که اینترنت قطع شده احساس میکنم یک چیز مهمی را گم کردهام و دیروز کاملا کلافه بودم.» یک راننده تاکسی هم میگوید:
«احساس میکنم ارتباطم با همه آدمهای روی کره زمین قطع شده است. هرچند که با اینترنت با همه آدمهای دنیا در ارتباط نبودم، اما وقتی اینترنت تلفن همراهم در دسترس است خودم را عضوی از یک اجتماع بزرگ میبینم و احساس امنیت به من دست میدهد.» خانم مسنی که به شیرینیفروشی آمده، میگوید: «دو تا از فرزندان من در خارج از کشور زندگی میکنند و هر شب از طریق اینترنت با آنها ارتباط میگیرم ولی دیشب که اینترنت قطع بود، نتوانستم، تا اینکه پسرم از خارج خودش زنگ زد و گفت که نگرانم شده است.»