«باید حتما اپلیکیشن‌های خاصی برای بحران تهران طراحی کنیم. باید روی موبایل اپلیکیشن خاص بحران تهران داشته باشیم که وقتی چنین اتفاقی می‌افتد، اگر شهروندان از رادیو و تلویزیون فاصله می‌گیرند، از طریق موبایل راهنمایی شوند.» سامانه‌ای که محمدعلی‌نجفی درباره آن سخن به میان می‌آورد، چیست و چطور قرار است به امدادرسانان یا مردم کمک کند؟ چند نمونه از موفق‌ترین اپلیکیشن‌های معروف اما رایگانی که این روزها استفاده‌شان در جهان باب شده را در این گزارش بررسی کرده‌ایم.
Plert نرم‌افزار پلرت (Plert) که مخفف عبارت Personal Alert یا پیام هشدارخصوصی است، یک نرم‌افزار رایگان برای تلفن همراه‌های آیفون است. بعد از اجرای این برنامه، کاربری که در خطر قرار گرفته می‌تواند دکمه SOS را که به‌معنای درخواست کمک است، فشار دهد. بعد از این، با استفاده از داده‌های GPS محل شخص مشخص می‌شود و به‌طور خودکار، هر 8تا 10ثانیه یک‌بار محل او را به‌صورت پیامک (یا هر اپلیکیشنی که تعیین کنید) به فهرست نزدیکانش می‌فرستد.
این اپلیکیشن یک بخش «ویدئو کنفرانس اختصاصی» هم دارد که با استفاده از آن، فرد آسیب‌دیده می‌تواند با افرادی که از قبل تعیین کرده تماس ویدئویی بگیرد یا صدایش را برای دیگران بفرستد. با توجه به اینکه آسیب‌دیده‌ها به‌خاطر شوک حادثه ممکن است شماره تلفن‌های ضروری را فراموش کرده باشند، این اپ به‌طور خودکار با نیروهای امداد تماس گرفته و داده‌هایی مثل مکان او را برای آنها می‌فرستد.
- اپ هشدار طوفان Storm Eye
طوفان‌های فصلی آمریکا یکی از بزرگ‌ترین مشکلات این کشور هستند. اپلیکیشن «استورم‌‌آی» یک نقشه از کل آمریکای شمالی به کاربر ارائه می‌کند. در این نقشه کانون اصلی فاجعه، مقصد بعدی طوفان و سرعت رسیدن آن به محل بعدی را نشان می‌دهد. حداکثر گستردگی دایره طوفان هم جزو داده‌هایی است که می‌تواند با انتخاب کاربر نمایش داده شود.
- Color Flash به جز سوت نجات، یکی از کاربردی‌ترین وسایل چراغ‌قوه و به‌خصوص چراغ‌های خطر است. اپلیکیشن Color Flash می‌تواند با استفاده از صفحه گوشی تلفن همراه نورهای مختلفی که هرکدام پیام خاصی از نظر امدادگران دارند، بفرستد. یک امکان جداگانه هم وجود دارد که کاربر می‌تواند پیام شخصی را روی تلفن بنویسد تا اپلیکیشن آن را شبیه‌سازی کند.
- Future Without Borders اولین‌بار که ایده ساخت اپلیکیشن «آینده بدون مرز» مطرح شد، سازندگانش که عمدتا دانشمندانی از کشورهای در حال توسعه بودند، می‌خواستند به مردم جنگزده در مناطق تحت کنترل داعش کمک کنند. آنها اپلیکیشن ساده‌ای را طراحی کردند که برای راه‌اندازی به دانستن زبان خاصی نیاز نداشت و هدفش این بود که جنگزده‌ها را به افرادی که در کشورهای دیگر اروپایی و همسایه‌های سوریه زندگی می‌کردند، به هم متصل کنند.
هدف پروژه این بود که افراد در گروه اول بتوانند پناهگاه امنی را در یک کشور دیگر پیدا کنند. بعد از مدتی، این پروژه گسترده شد و توانست به‌عنوان یک اپلیکیشن کمکی برای هر فاجعه‌ای مورد استفاده قرار بگیرد. هرکسی در این سیستم ثبت‌نام می‌کند، زمانی که به‌دلیل یک فاجعه خاص دچار مشکل شد، نیازش را با بقیه کاربران مطرح می‌کند. پیدا کردن یک پناهگاه امن کاری است که این اپلیکیشن برگزیده توانسته انجام دهد.
- Police Scanner این اپلیکیشن در زمان رخ دادن فاجعه می‌تواند با استفاده از داده‌های تلفن همراه و GPS کاربر را به یکی از ایستگاه‌های رادیوی محلی - یا کانال‌های اطلاع‌رسانی رادیویی- متصل کند. کانال‌هایی که این اپلیکیشن دریافت می‌کند، از قبل فیلتر شده و صرفا شامل کانال‌های خبری و اضطراری است.
- !No Internet, but find me تجربه نشان داده که بعد از هر فاجعه‌ای راه‌های ارتباطی ازجمله اینترنت تقریبا بلافاصله قطع می‌شوند. این اپلیکیشن که بعد از سونامی ژاپن راه‌اندازی شده، روی تبلت و تلفن همراه نصب می‌شود و اعضای خانواده با ساده‌ترین راه‌های ارتباطی مثل بلوتوث می‌توانند بستگانشان را که در نزدیکی آنها از دید پنهان شده‌اند، پیدا کنند.
این اپلیکیشن می‌تواند روی گوشی همه اعضای خانواده نصب شود. وقتی کسی آن را فعال کند، دستگاه به‌طور خودکار دنبال شناسه یا ID افراد خانواده می‌گردد. داده‌های دقیق‌تر با کمک GPS می‌توانند محل افراد را مشخص کنند. برای مصرف کمتر داده در اپلیکیشن و مصرف کمتر باتری در شرایط بحرانی، تمام این اطلاعات به یک فضای ابری یا Cloud فرستاده شده و همانجا نگهداری می‌شوند. محاسبه‌های لازم برای پیدا کردن محل آسیب‌دیده‌ها هم در فضای دیگری انجام می‌شود.