- جلسه دفاع از برجام
پيش از برگزاري اين نشست لوموند فرانسه در گزارشي از توطئه ترامپ براي برجام پرده برداشته و نوشته بود: جنبش اعتراضي مردمي كه از يك هفته پيش در ايران شروع شده، غربيها را در موضع سختي قرار داده است به اين معنا كه توافق هستهاي ميتواند يكي از قربانيان بزرگ اين ماجرا باشد. اين روزنامه نوشته بود كه ترامپ ترسي از تشديد آتش اعتراضها در داخل ايران ندارد و به دفعات مكرر، تظاهركنندگان ايراني را به آغاز جنبش تشويق كرده است. لوموند تلويحا اشاره كرده بود كه ترامپ اعتراضهاي ايران را ميخواهد به برجام پيوند بزند. با اين حال وندي شرمن، نماينده آمريكا در مذاكرات با آگاهي از اين تصميم ترامپ به او هشدار داده بود كه از طرف مردم ايران حرف نزند.
او نوشته بود: بدون ترديد رئيسجمهور و متحدانش اينطور فكر ميكنند كه اكنون زمان مناسبي براي از بين بردن توافق است و چنين كاري شايد به ايرانيهايي كه در اعتراض به حكومتشان به خيابانها رفتهاند، كمك خواهد كرد اما اين قرائت اساسا خوانش غلطي از وضعيت است. شرمن درست ميگفت؛ چون ترامپ و همراهانش فكر نميكردند كه در جلسه شوراي امنيت، جلسهاي كه با اصرار آمريكا قرار بود به جلسه بررسي ناآراميهاي داخلي ايران تبديل شود، به نشست دفاع از برجام تبديل شود. اينگونه بود كه آمريكا دوباره به سد برجام برخورد و دست خالي از نشست خارج شد.
- درنشست شوراي امنيت
فرانسوا دلاتره، نماينده فرانسه در نشست شوراي امنيت اظهارات خود را به حمايت كشورش از توافق هستهاي ايران و گروه5+1 اختصاص داد و اين توافق را يكي از محورهاي ثبات در خاورميانه خواند. او گفت: ما بايستي كاملا به تعهداتمان در اين توافق پايبند بمانيم. ماتيو رايكرافت، نماينده انگليس هم تعهد انگليس بر پايبندي به برجام را اعلام و از پايبندي ايران به اين توافق استقبال كرد. نماينده سوئد نيز تأكيد كرد: مسائل مربوط به حقوق بشر را بايد از اجراي توافق هستهاي برجام جدا كرد.
اما غلامعلي خوشرو، نماينده ايران هم اينگونه گفت كه اعتراضات تعدادي از شهروندان ما در ايران بهدليل برخي شكايات مشروع آنها بوده كه بعضا بهواسطه خودداري آمريكا از انجام تعهداتش تحت برجام تشديد شده است.
- پشت صحنه مخالفت شوراي امنيت
از قبل از برگزاري نشست شوراي امنيت پيشبيني ميشد كه آمريكا از اين نشست نتايج دلخواه خود را بهدست نخواهد آورد، مواضع معتدل فرانسه در اين نشست اين گمانه را تقويت كرد كه در جريان تماس تلفني سران ايران و فرانسه در رابطه با همسويي احتمالي اروپاييها با سياستهاي ترامپ هشدارهايي داده شده بود. رجب طيب اردوغان رئيسجمهور تركيه هم كه عازم فرانسه بود با حسن روحاني رئيسجمهور كشورمان گفتوگويي تلفني كرده و دخالتهاي بيگانه در امور داخلي كشورها را محكوم كرده بود. او پيش از سفرش به فرانسه موضع خود را دوباره تكرار كرد و پيام ايران را به مقامات آن كشور رساند. رايزنيهاي ديگري هم شايد شده بود كه سي ان ان 2 روز قبل گزارش داد 3 كشور فرانسه، انگليس و آلمان قصد صدور بيانيه درباره اعتراضهاي ايران را داشتند اما نهايتا بهخاطر اينكه نميخواستند به سياستهاي كاخ سفيد متصل شوند از صدور اين بيانيه انصراف دادهاند. علاوه بر اين بيانيه مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا نشان داد كه اروپاييها قصد نداشتهاند مسائل روابط اقتصادي شكل گرفته بعد از توافق هستهاي با ايران را فداي حاشيهسازيهاي كاخ سفيد كنند.
پيش از آغاز جلسه علني شوراي امنيت، به درخواست روسيه جلسهاي پشت درهاي بسته برگزار شد و نماينده روسيه در جريان يك موضعگيري تند واشنگتن را به «دخالت بيشرمانه در امور داخلي ايران» متهم كرد. در نشست علني شوراي امنيت، واسيلي نبنزيا، نماينده روسيه، با انتقاد شديد از نيكي هيلي، سفير آمريكا در سازمان ملل، آمريكا را به سوءاستفاده از قدرتش براي طرح اين موضوع در شوراي امنيت متهم و آن را بهانه ديگري از سوي واشنگتن براي تضعيف برجام ارزيابي كرد. نبنزيا در سخنان نسبتا مفصل خود موضوع ناآراميهاي ايران را مسئله داخلي اين كشور خواند و با اشاره به تظاهرات و ناآراميهاي اخير در داخل آمريكا و برخورد پليس با معترضان گفت نبايد چنين مسائلي به شوراي امنيت آورده شود.
فرانسوا دولاتر، نماينده فرانسه در سازمان ملل هم تأكيد كرد كه مسائل داخلي كنوني در ايران تهديدي براي امنيت بينالملل نيست و برگزاري اين جلسه در صلاحيت شوراي امنيت نيست. او در مورد اعتراضات ايران، كه به درخواست آمريكا برگزار شد، گفت: هر تغييري در ايران بايد از طرف خود مردم ايران و از داخل ايران رخ بدهد. محمدجواد ظريف، وزير خارجه در واكنش به نتايج نشست شوراي امنيت سازمان ملل در توييتي گفت: شوراي امنيت تلاش عريان آمريكا براي انحراف شورا را رد كرد. وزير امور خارجه كشورمان در ادامه نوشت: بيشتر اعضاي اين شورا بر ضرورت اجراي كامل برجام و عدممداخله در امور داخلي ديگر كشورها تأكيد كردند؛يك افتضاح ديگر براي سياست خارجي دولت ترامپ.
- عقبنشيني ترامپ از تغيير برجام به تغيير قوانين داخلي آمريكا
تقريباً 2هفته ديگر موعد اعلام نظر ترامپ درباره تحريمهاي هستهاي ايران فرا ميرسد؛ اگر ترامپ تعليق تحريمهاي ايران را تمديد نكند، بهمعناي خروج آمريكا از توافق خواهد بود. با اين حال دولت ترامپ در تلاش است مسئوليت حضور در توافق يا بر هم زدن آن را به دوش كنگره بيندازد.
ركس تيلرسون، وزير امور خارجه آمريكا در گفتوگو با خبرگزاري آسوشيتدپرس، با اشاره به اينكه اگر كنگره توافق هستهاي را اصلاح كند، آمريكا از آن خارج نميشود، گفت: تغييرات در قوانين آمريكا پيرامون عضويت واشنگتن در توافق هستهاي ايران و گروه 1+5ممكن است درهفته جاري يا روزهاي پس از آن انجام گيرد.
تيلرسون اشارهاي بهمنظور خود درباره قوانين داخلي آمريكا نكرده اما بهنظر ميرسد ترامپ از اينكه هر 3ماه يكبار مجبور شود به دنيا پايبندي ايران به توافق هستهاي را اعلام كند، در رنج است و قصد دارد مجلس آمريكا را وادار به طرحي كند كه نيازي به اعلام نظر او بهعنوان رئيسجمهور آمريكا نباشد. يك احتمال ديگر اين است كه قانون داخلي آمريكا درباره توافق هستهاي بهنحوي است كه بازه زماني گزارشدهي ترامپ طولانيتر شود.
ترامپ بايد در روز 22دي تحريمهاي قانون «دفاع ملي۲۰۱۲»، 2روز بعد قانون «آزادي ايران و مقابله با تكثير۲۰۱۲»، 27دي قانون «كاهش خطر ايران و حقوق بشر سوريه» و در قانون «تحريمهاي ايران مصوب۱۹۹۶» را تعيين تكليف كند.