به گزارش ایرنا، شناسایی اختلاس حدود 100 میلیارد تومانی در مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت، بار دیگر نگاه‌ها را به فساد در دستگاه‌های دولتی و حاکمیتی جلب کرد.
اگرچه ممکن است این تخلفات توسط یک فرد و یا شبکه‌ای از افراد رخ دهد، اما وقوع آنها، باعث گسترش بی‌اعتمادی در کشور و دلسرد شدن مردم و گروه‌های اجتماعی خواهد شد.
با وجود این که شنیدن اخبار این تخلفات و سوء استفاده‌ها، دردآور و نگران کننده است، اما بررسی آنها می‌تواند به جلوگیری از وقوع تخلفات مشابه کمک کند.
- تغییر در فرایندهای اداری و مالی، عامل کشف اختلاس
اختلاس حدود 100 میلیارد تومانی در شرکت اکتشاف نفت، زمانی کشف شد که سیدصالح هندی، مدیر جدید این شرکت برای کارآمد کردن ساختار شرکت، اقدام به نوسازی و تغییر در ساختارها و فرایندهای مالی و اداری کرد.
پس از اعمال این اصلاحات در فرایندها و روش‌های حسابداری شرکت نیز تغییراتی اعمال شد، که این اقدامات، زمینه شناسایی تخلف را فراهم کرد.
- ماجرای فرار متخلف
یک منبع آگاه در گفت‌وگو با ایرنا با تشریح فرار خزانه دار مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت گفت: در نتیجه تغییر فرایندهای مالی و بررسی‌های انجام شده، وقوع تخلف مالی در شرکت احراز شد، اما هنوز مشخص نشده بود که این تخلفات توسط چه کسی رخ داده است.
وی افزود: قرار بود جلسه‌ای در روز 13 دی 96 (روز چهارشنبه) برای بررسی این موضوع تشکیل شود و بر این اساس به خزانه‌دار شرکت (فرد متخلف) نیز اطلاع داده می‌شود تا در جلسه حضور یابد، اما وی که متوجه شده بود در این جلسه، تخلفش آشکار خواهد شد، به بهانه بستری بودن همسرش در بیمارستان و وخامت حال وی، از شرکت در این جلسه عذرخواهی می‌کند و به سرعت به بهانه حضور در بیمارستان از ساختمان شرکت اکتشاف خارج می‌شود.
وی یادآور شد: پس از تشکیل این جلسه که بدون حضور خزانه دار مدیریت اکتشاف (فرد متخلف) برگزار شده، آشکار می‌شود که تخلف از طرف وی رخ داده که این موضوع بلافاصله به حراست وزارت نفت و نهادهای نظارتی و امنیتی اطلاع داده می‌شود.
در بررسی‌های بعدی مشخص می‌شود که فرد متخلف، تلاش کرده است از کشور خارج شود.
- شناسایی 100 میلیارد تومان اختلاس از سال 88 تاکنون
این مقام آگاه درباره میزان تخلف کشف شده نیز گفت: در نتیجه بررسی‌های انجام شده از سال 88 تاکنون حدود 100 میلیارد تومان تخلف کشف شده است، اما هنوز بررسی‌ها ادامه دارد.
وی خاطر نشان کرد: با توجه به این که بررسی پرونده‌های مالی پیش از سال 88 نیز آغاز شده است، احتمال دارد مبلغ تخلف بیشتر شود، که البته هنوز به طور قطعی نمی‌توان این مساله را تایید کرد.
- درس‌های کشف اختلاس 100 میلیارد تومانی
نکته قابل توجه در این ماجرا این است که بر خلاف سایر تخلفات که نهادهای نظارتی اقدام به شناسایی تخلف و اطلاع رسانی آن می‌کردند، این تخلف توسط خود شرکت اکتشاف، شناسایی و اعلام شده است.
نکته دیگر این است که این تخلف پس از تصمیم به نوسازی ساختار اداری و مالی و اعمال تغییرات فرایندی در بخش مالی و اداری شرکت، شناسایی شد، بنابراین اگر فعالیت‌ها در این شرکت همچنان به شیوه سنتی انجام می‌شد، این تخلف همچنان ادامه می‌یافت و شاید نیز هیچ گاه کشف نمی‌شد.
مساله بعد، لزوم حاکم بودن ضوابط به جای روابط است، بررسی‌ها نشان می‌دهد فرد متخلف که سال‌ها در پست خزانه‌دار شرکت فعالیت می‌کرده، توانسته بود اعتماد مسئولان و کارمندان بخش‌های مختلف را جلب کند به طوری که سایرین با نظر مساعد و با کمترین سخت گیری به وی، اقداماتش را تایید می‌کردند.
از مشکلات دستگاه‌های اداری کشور، کنار گذاشتن سخت‌گیری‌ها و نظارت‌های مالی به دلیل اعتماد بیش از حد به یک فرد خاص است که این موضوع زمینه تخلف را فراهم می‌کند.
در بررسی تخلف رخ داده نیز مشخص می‌شود که فرد متخلف به دلیل روابط دوستانه‌ای که با کارمندان و مدیران بخش‌های مختلف برقرار کرده، توانسته بود بدون جلب توجه، به سوءاستفاده‌های خود ادامه دهد و تنها تغییرات در بخش فرایندهای مالی شرکت منجر به شناسایی وی شده است.
بنابراین، در این پرونده با افراد اهمال کار و کسانی که دچار قصور نیز شده‌اند، برخورد شده است، شاید این افراد در وقوع جرم، شریک وی نبوده‌اند، اما با بی‌دقتی و اعتماد بیش از حد به خزانه دار شرکت، موجب بروز تخلف شده‌اند.
- لزوم پرهیز از تخریب مهم‌ترین نهاد علمی و اجرایی کشور در بخش اکتشاف
باید توجه داشت شرکت اکتشاف، معتبر‌ترین مرکز علمی و اجرایی کشور در زمینه شناسایی مخازن نفت و گاز کشور است که در مقایسه با کشورهای همسایه با کمترین امکانات و در شرایط سخت تحریم، اقدام به شناسایی مخازن جدید انرژی در کشور کرده که این موضوع نقش مهمی در تقویت جایگاه کشور در بین دارندگان مخازن هیدروکربوری در کشور داشته است، بنابراین نباید به بهانه تخلف یک فرد (یا افراد) اقدام به تخریب این شرکت کرد که منجر به تضعیف علمی و عملیاتی کشور در بخش اکتشاف می‌شود.
- نظر زنگنه درباره تخلف 100 میلیارد تومانی
بیژن زنگنه، وزیر نفت نیز درباره این تخلف، گفت: این فرد یکی از کارمندان بخش اکتشاف بوده که تخلف کرده است و خود کارکنان بخش اکتشافات این تخلف را کشف کرده‌اند.
وی با اشاره به اینکه این فرد به مقامات قضایی معرفی شده است، افزود: مقامات قضایی با جدیت این موضوع را دنبال می‌کنند.
زنگنه افزود: این فرد در حال حاضر به خارج از کشور فرار کرده و مقامات قضایی از طریق پلیس اینترپل پیگیر هستند که این فرد را به کشور بازگردانند؛ علاوه بر این در حال بررسی هستند که اگر این فرد همدستی دارد با آن برخورد کنند.
وزیر نفت با بیان اینکه به دلیل قصور، چند نفر از مسئولان را در اکتشاف از پست‌هایشان برکنار کرده‌ام، گفت: بر این اساس تاکنون یک نفر به هیات تخلفات معرفی شده و ممکن است چند نفر دیگر به دلیل قصور و اهمال در انجام وظیفه به هیات تخلفات اداری وزارت نفت معرفی شوند. زنگنه ادامه داد: این اقدامات غیر از اقداماتی است که دستگاه قضا انجام می‌دهد.
- لزوم نوسازی ساختارها و فرایندهای مالی و اداری سایر شرکت‌ها و سازمان‌ها
باید سایر شرکت‌ها همانند مدیریت جدید مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت، جسارت نوسازی اداری و مالی و کنار گذاشتن روش‌های قدیمی و پوسیده را داشته باشند، تا ضمن بالا رفتن بهره وری، جلوی تخلفات نیز گرفته شود.
شاید در بیخ گوش مدیران شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف، بدون آنکه اطلاعی داشته باشند، تخلفاتی در حال وقوع است که تنها با نوسازی و در پیش گرفتن رویه‌های جدید اداری و مالی و روش‌های حسابداری قابل شناسایی خواهد بود.