گرد آمدن هیأت نمایندگی سه کشور متفق در تهران و رفتوآمد مدام آنها در سفارتخانههای انگلیس و روس و شرکت در ضیافتها و مراسم اهدای شمشیر استالینگراد به استالین و مراسم شصت و نهمین سال تولد چرچیل، محیط گرم و صمیمانهای را فراهم آورده بود تا نمایندگان دول متفق برای اداره دنیای بعد از جنگ به توافق برسند.
رفتارها، گفتوگوها و نشست و برخاستها همگی توأم با صمیمیت فراوان بود. در این گفتوگوها و رفتوآمدها تنها موردی که موجب نگرانی شدید شد سخنان نا بهنگام ژنرال آلن بروک (رئیس ستاد کل ارتش انگلستان)، در جشن تولد چرچیل بود که بیمقدمه از مدعوین اجازه صحبت خواست. ژنرال از جا بلند شد و چنین گفت: حضار محترم باید دید کدام یک از متفقین در این جنگ بیشتر از سایر دولتها زیان دیده است؟
و خود پاسخ داد که بیشترین خسارات را انگلستان متحمل شده است. او در ادامه سخنان خود چنین گفت؛ در این جنگ خانمانسوز تلفات انگلیسیها از ملل دیگر بیشتر بوده و انگلستان بیشتر از سایر دول در این جنگ مبارزه کرده و برای بهدست آوردن پیروزی زحمت کشیده است. با ایراد این سخنان رئیس ستاد کل ارتش انگلیس، سکوت سنگینی سالن کنفرانس را فرا گرفت. اکثر حاضران، سخنرانی گستاخانه ژنرال بروک را شنیدند. همه میدانستند که فشار اصلی نیروهای آلمان متوجه جبهه شوروی بوده و ارتش سرخ با تحمل تلفات غیرقابل تصوری قدم به قدم نیروهای آلمان نازی را عقب رانده است.به همین خاطر این نگرانی بهوجود آمد که ممکن است استالین عکسالعمل تندی نشان دهد.
استالین با شنیدن سخنان رئیس ستاد کل ارتش انگلیس نگاههای نگران یک یک حاضران را ورانداز کرد. درحالی که همه در انتظار آن بودند که استالین سخنان تندی بر زبان بیاورد و طوفانی برخیزد ولی او خونسردی خود را حفظ کرد. استالین بعد از چند لحظه سکوت چنین گفت: میخواهم این نکته را خاطرنشان سازم که برای پیروزی در جنگ، پرزیدنت روزولت و ایالات متحده آمریکا هم خیلی زحمت کشیدهاند. در این جنگ بزرگ نقش اصلی را جنگافزارها بازی میکنند.
ایالت متحده نشان داده که میتواند 8 تا 10 هزار هواپیما در ماه تولید کند. انگلستان ماهانه سه هزار هواپیما که اکثر آنها بمبافکن است تولید میکند.بدین ترتیب ایالات متحده یک کشور بزرگ تولید کننده ابزار جنگی است. این ماشینها و ابزارهای جنگنده هستند که به ما کمک میکنند در این جنگ پیروز شویم.البته من در این جنگ ارزش زیادی برای ارتش سرخ قائل هستم.نیروهای شوروی نهتنها تجهیزات آمریکایی و انگلیسی بلکه وسایل فنی بسیار خوب روسی را هم بهکار بردهاند. در این لحظه که ما روز تولد نخستوزیر بریتانیا را جشن میگیریم، ارتش سرخ مشغول عقب راندن و تحت فشار قرار دادن ارتش نیرومند نازی است و سلاحهای روسی در این ماجرا نقش آفرین بوده است.
- زندگینامه محسن میرزایی