آتش که از صبح دوشنبه در طبقه منفی4 این ساختمان و قسمت بایگانی شروع شده بود هرچند پس از چند ساعت تلاش تصور می‌شد مهار شده است اما همانند ماجرای پلاسکو، دوباره شعله‌ور شد و آتش‌نشانان را راهی عملیاتی سخت و نفسگیر کرد.
تا شامگاه دیروز و لحظه تنظیم این گزارش، تلاش آتش‌نشانان برای اطفای حریق ادامه داشت و این در حالی بود که احتمال فرو ریختن ساختمان، عملیات آتش‌نشانان را با خطرات زیادی روبه‌رو کرده بود. اما این حادثه چطور رخ داد و آتش‌نشانان چه تاکتیکی برای مهار این حریق نفسگیر در پیش گرفتند.
- صبح سه‌شنبه، میدان ولیعصر
بوی دود تا صدها متر آنطرف‌تر از محل حادثه را پر کرده است. محل آتش‌سوزی ساختمان برق حرارتی وزارت نیرو، در کوچه ملایی است. سر این کوچه و کوچه بعدی نوار زرد رنگی کشیده شده و پر است از ماشین‌های آتش‌نشانی و اورژانس. جمعیت زیادی هم پشت نوار زردرنگ جمع شده‌اند و مأموران نیروی انتظامی اجازه نمی‌دهند فردی وارد کوچه شود. دود زیادی از ساختمان قدیمی به هوا بلند شده و یکی از مأموران فریاد می‌زند: «جلوتر نروید خطر دارد. ممکن است انفجار رخ بدهد و یا ساختمان بریزد.»
آتش‌سوزی در ساختمان قدیمی 13طبقه (8طبقه اداری و 5طبقه زیرزمین) با قدمت 51ساله از صبح دوشنبه شروع شده است. به‌دلیل احتمال ریزش، 5ساختمان مجاور به دستور معاون دادستان و به‌صورت اضطراری تخلیه شده‌اند و روی در برخی از ساختمان‌ها اخطاریه شهرداری برای تخلیه ساختمان به چشم می‌خورد.
3ساختمان از ساختمان‌های تخلیه‌شده مسکونی هستند. یکی از آنها خوابگاه و دیگری هتل است که ساکنان آن به هتل دیگری منتقل شده‌اند. یکی از ساکنان خوابگاه دانشجویی می‌گوید: ساعت 10:30تا 11شب دوشنبه بود که مأموران پلیس زنگ خانه ما را زدند و اعلام کردند به‌دلیل خطر ریزش ساختمان قدیمی، خانه‌های خود را تخلیه کنید. ما هم شبانه خانه‌مان را تخلیه کردیم اما حالا نمی‌دانیم شب را باید در کجا سپری کنیم.
- درس‌های پلاسکو
نکته مثبت این حادثه عدم‌وجود ازدحام در محل حادثه است. طوری که به‌نظر می‌رسد شهروندان از حوادث قبلی به‌خصوص پلاسکو آموخته‌اند که نباید در محل وقوع حوادث تجمع کنند. شهروندان تلاش می‌کنند راه را برای رسیدن نیروهای امداد و نجات به محل حادثه باز کنند، طوری که به گفته جانشین رئیس پلیس راهنمایی رانندگی تهران بزرگ، پلیس هیچ محدودیت ترافیکی در محل حادثه و خیابان‌های اطراف ایجاد نکرد.
سرهنگ حسن عابدی به ایسنا گفت: در معابر اصلی ساختمان حرارتی وزارت نیرو محدودیت تردد اعمال نشده است ولی درصورت نیاز محدودیت اعمال و اطلاع‌رسانی خواهد شد. وی ادامه داد: با توجه به اینکه محل حادثه معبری فرعی است، همکاران ما در تمام معابر منتهی به این محل ازجمله میدان ولیعصر، تقاطع کریم‌خان و خیابان حافظ مستقر هستند.
- آتش‌سوزی دنباله‌دار
آتش‌نشانان زیادی برای عملیات اطفای حریق در محل حادثه حضور دارند و در میان آنها سیدجلال ملکی، سخنگوی آتش‌نشانی تهران نیز حضور دارد. او در گفت‌وگو با همشهری می‌گوید: ساعت 10صبح دوشنبه گزارش حریق در این ساختمان قدیمی به ما اعلام شد. تیم‌های آتش‌نشانی در کمتر از 2دقیقه در محل حاضر شدند. آتش در طبقه منفی 4 که حدود 400متر مساحت دارد رخ داده است.
این طبقه محل بایگانی شرکت و پر از پرونده و کاغذ است. آتش‌نشانان پس از حضور در محل، عملیات نجات و اطفای حریق را شروع کردند. عده زیادی از کارمندان و ارباب رجوع در طبقات زیرین ساختمان گرفتار شده بودند که همه آنها را از ساختمان خارج کردیم. همزمان عملیات اطفای حریق نیز شروع شد و آتش‌نشانان موفق شدند آتش را مهار کنند. پس از آن شروع کردیم به خارج کردن دود از ساختمان.
از آنجا که آتش‌سوزی در بایگانی رخ داده بود، دود بسیار زیادی در ساختمان وجود داشت و دقایقی بعد متوجه شدیم که دود تمام نمی‌شود. بنابراین احتمال وقوع آتش در جای دیگر از ساختمان مطرح شد و پس از بررسی‌ها متوجه شدیم که در طبقه منفی4 کند سوزی ادامه دارد. وجود مقدار زیادی کاغذ در این طبقه و از طرفی باریک و سخت‌بودن مسیر رسیدن به بایگانی و دود وحشتناکی که در آنجا جمع شده بود، همه دست به‌دست هم داده بودند تا حریق کاملا مهار نشده و کندسوزی آغاز شود. ملکی می‌گوید: دود و دمای زیاد ناشی از کندسوزی مانع دسترسی آتش‌نشانان به طبقه منفی4 شده بود.
آتش‌نشانان باید تاکتیک‌های دیگری را در پیش می‌گرفتند تا هر طور شده آتش را مهار کنند. این‌بارهمکاران من به سختی در میان دود وارد ساختمان شدند و از کف طبقه منفی3 و سقف منفی4 حدود 10تا12سوراخ ایجاد کردند تا از داخل آنها لوله‌های آتش‌نشانی را به محل آتش‌سوزی برسانند. یک سر لوله‌ها به مخزن آب متصل است و با آبرسانی توانستند هرچه زودتر درجه حرارت را پایین آورند.
ملکی افزود: پس از نصب این لوله‌ها، آتش‌نشانان از ساختمان خارج شدند چون دیگر نیازی نبود که داخل باشند. با وجود این هر نیم ساعت یک‌بار گروه 3نفره آتش‌نشان وارد ساختمان شده و موقعیت را بررسی می‌کنند. به‌کار گرفتن این روش و غرق‌آب شدن محل آتش‌سوزی براساس نظر مهندسان و به‌خاطر چاهی که در آنجا وجود دارد هیچ آسیبی به ساختمان نمی‌رساند.
- شایعه آتش‌سوزی عمدی
از همان لحظه وقوع آتش‌سوزی شایعاتی مطرح شد درخصوص اینکه آتش‌سوزی عمدی بوده است اما سخنگوی سازمان آتش‌نشانی این موضوع را رد کرد و گفت: براساس برآوردهای اولیه ما نقص در سیستم‌های موجود ساختمان مانند سیستم‌های برقی یا ایمنی باعث بروز آتش‌سوزی شده و هیچ عمدی در کار نبوده است.
- علت حادثه به‌زودی اعلام می‌شود
روز گذشته مسئول تاسیسات شرکت برق حرارتی وزارت نیرو درخصوص علت حادثه گفت که کپسول اطفای حریق در طبقه منفی این ساختمان خودبه‌خود فعال شده و با پرتاب پودر اطفای حریق که با حرارت همراه بوده روی اسناد و کاغذها، باعث مشتعل‌شدن این کاغذها شده است اما جلال ملکی این موضوع را تأیید نکرد و گفت: وقتی آتش در ساختمانی رخ می‌دهد باید صبر کرد تا آتش کاملا مهار و دود خارج شود، پس از آن کارشناسان در محل حاضر شده و به بررسی بپردازند تا علت حادثه را مشخص کنند.
- احتمال ریزش ساختمان
خاموش نشدن حریق در ساختمان قدیمی میدان ولیعصر خاطره تلخ پلاسکو را دوباره زنده کرد؛ تا جایی که خبر خطر ریزش ساختمان با توجه به اسکلت فلزی آن درست مثل پلاسکو، دست به‌دست در شبکه‌های مجازی می‌چرخید. سخنگوی سازمان آتش‌نشانی در این خصوص گفت:
با توجه به اینکه آتش به‌طور کامل مهار نشده و کندسوزی ادامه دارد احتمال ریزش ساختمان هم وجود دارد. با توجه به اینکه سازه قدیمی و فلزی است این خطر تشدید شده است اما همکاران من تمام تلاش خود را کرده‌اند تا هر طور شده میزان درجه حرارت را پایین بیاورند و از ریزش آن جلوگیری کنند. آخرین درجه‌ای که درخصوص میزان حرارت اعلام شد، 180درجه بود اما باز هم نیاز به بررسی دارد چرا‌که ممکن است میزان این حرارت بالاتر رفته باشد. ما تلاشمان این است که میزان حرارت را پایین بیاوریم تا شاهد ریزش ساختمانی دیگر نباشیم. به گفته وی، نمی‌توان به‌طور قطعی اعلام کرد که چه زمان آتش به‌طور کامل مهار و خطر رفع خواهد شد.
- مخزن 3هزار لیتری گازوئیل
روز گذشته اعلام شد که یک مخزن ۳هزار لیتری گازوئیل در زیرزمین باقی مانده که احتمال دارد منفجر شود. با این حال مدیرعامل آتش‌نشانی تهران در این خصوص گفت: اطلاعاتی که از طبقه منفی5 داریم این است که آنجا موتورخانه است و منبع سوخت گازوئیلی در آن وجود ندارد. آنطور که به ما اطلاع داده‌اند منبع آب ۲۰هزار لیتری در طبقه منفی5 وجود دارد.
در همین حال یکی از کارکنان ساختمان که دیروز در محل حادثه حضور داشت به همشهری گفت: «طبقه منفی4 بایگانی بود که پرونده‌ها در آنجا نگهداری می‌شد و هرازگاهی اگر نیاز به پرونده‌های قدیمی داشتند به آنجا رفت‌وآمد می‌شد. این طبقه قفسه‌بندی ریلی شده و پرونده‌ها و نامه‌های بایگانی شده در این قفسه‌ها بودند. طبقه منفی3 و منفی2 هم پارکینگ و طبقه منفی یک سالن غذاخوری و سالن ورزش بود، اما در طبقه منفی5 موتور خانه است و 2انبار کالاهای اسقاطی هم در آنجا وجود دارد. 3ژنراتور برق هم در موتورخانه وجود دارد که پر است از گازوئیل و اگر حرارت به آنها برسد احتمال انفجار وجود دارد.
- حضور مسئولان شهری در محل حادثه
ابعاد حادثه آتش‌سوزی در ساختمان وزارت نیرو آنچنان گسترده بود که روز گذشته تنی چند از مسئولان نیز خود را به محل حادثه رساندند. نخستین نفر، محمدعلی نجفی شهردار پایتخت بود که ساعت7:30 با حضور در محل حادثه آخرین وضعیت عملیات آتش‌نشانان را از نزدیک بررسی کرد. علاوه بر وی وزیرنیرو، محسن هاشمی رئیس شورای شهر، نمایندگان مجلس و رئیس پلیس تهران نیز دیروز راهی محل حادثه شدند.
بر اساس این گزارش، همچنان تلاش‌ها برای اطفای کامل حریق ادامه داشت و هنوز آتش به‌طور کامل مهار نشده بود. هرچند هنوز اطلاعات دقیقی درباره بنای ساختمان وزارت نیرو منتشر نشده اما شنیده‌ها حاکی از آن است که بنای آن در سال1345، یعنی 51سال قبل ساخته شده است؛ آن هم توسط همان گروهی که ساختمان پلاسکو را ساخته بودند. شاید انتشار همین خبر موجب شد حادثه تلخی که سال گذشته برای ساختمان پلاسکو رخ داد بار دیگر در اذهان تداعی شود.
- همه ما یاد پلاسکو افتادیم
«من در محل کارم در طبقه سوم بودم که ناگهان متوجه دودی شدم که از آسانسور بیرون می‌آمد» این گفته یکی دیگر از کارکنان ساختمان برق حرارتی وزارت نیروست. وی به همشهری می‌گوید: وقتی دود را دیدم به همکارانم اطلاع دادم و همان لحظه اعلام حریق شد و از همه کارکنان خواستند تا به سرعت ساختمان را ترک کنند.
حدود 500نفر از کارکنان ساختمان بلافاصله ساختمان را ترک کردیم. حتی بسیاری از همکارانم وسایل شخصی خود مانند موبایل، کیف و لوازم ضروری دیگرشان را در ساختمان جا گذاشتند اما دیگر به آنها اجازه ندادند به ساختمان برگردند و وسایلشان را بردارند. می‌گفتند خطر دارد و ممکن است انفجار رخ بدهد یا ساختمان ریزش کند. راستش همه یاد پلاسکو افتادیم، چون ساختمان قدیمی است ترسیدیم که ریزش کند.