درکنار صحبت‌هایی که مسئولان ارشد کشور، در چند وقت اخیر درباره «استارتاپ‌های روستایی» به میان آورده‌اند می‌توان از تازه‌ترین واکنش محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات که از 2 استارتاپ ایرانی نام برد و نمونه‌هایی شبیه آنها را نشان‌دهنده این نکته دانست که «با فناوری و مزیت‌های منطقه‌ای می‌توان بر محرومیت‌ها غلبه کرد.»
وزیر از 2نمونه مطرح در جشنواره وب و موبایل ایران سخن گفته بود اما همزمان با پست توییتری او مسابقه بزرگ دیگری در حوزه استارتاپ‌ها به نام کارزار در جریان بود که 2برنده بزرگ داشت. یکی از این استارتاپ‌ها که در زمینه فروش زعفران فعالیت می‌کند، در این 2برنامه به‌طور مشترک مورد توجه قرار گرفت. به‌جز این، 2 استارتاپ دیگر در حوزه‌های اینترنت اشیا و فروش ماهی آنلاین نیز مورد توجه بودند. این گزارش، 3 استارتاپ مورد توجه در این روزها را بررسی کرده است؛ اینکه چه ایده‌ای را پیاده می‌کنند و چطور برای دشواری‌های رایج بازار راه‌حل پیدا کرده‌اند؟
- اطلاع‌رسانی با IoT
یک اپلیکیشن را درنظر بگیرید که روی تلفن همراه‌تان نصب شده و وقتی به یک محل خاص مثل موزه وارد می‌شوید، می‌تواند بنا به محل حضور و نیازتان اپلیکیشن‌های ویژه‌ای را برای شما اجرا کند. این همان کاری است که استارتاپ «بیدینگ» ایده‌اش را از حدود یک‌سال‌ونیم پیش اجرا کرده است. نشاط کریوند، مؤسس این استارتاپ به همشهری می‌گوید:
«در سیستم ما، در مکان‌های مختلف یکسری حسگر نصب می‌شود. این حسگرها می‌توانند با بلوتوث و پروتکل‌هایی که اپل و گوگل ارائه داده‌اند، با اپلیکیشن ما ارتباط برقرار کنند. اپ می‌تواند تشخیص بدهد چه اپلیکیشنی را اجرا کند.» برای جذب سرمایه چه مشکلاتی وجود داشت؟ کریوند می‌گوید:
«سن من در اکثر مواقع نصف سرمایه‌گذاران بود. برای همین در نگاه اول مرا جدی نمی‌گرفتند. ضمنا ایده‌ام به‌نظرشان بیش از اندازه بلندپروازانه بود و به درد سرمایه‌گذاری نمی‌خورد. راه‌هایی را امتحان کردم تا این مشکل را برطرف کنم. حسگرها و اپلیکیشن را نصب می‌کردم، چند روز بعد برمی‌گشتم و از مدیران شرکت می‌خواستم خودشان نتیجه را بررسی کنند. وقتی کارم خوب بود، کسی به سنم فکر نمی‌کرد.
- فروش آنلاین زعفران
استارتاپ روستایی کشمون، برگ برنده‌اش این است که سراغ کشاورزهای کوچک و کم‌مشتری اما با کیفیت آمده و محصول زعفران آنها را در داخل کشور عرضه می‌کند. محمد قائم‌پناه، مؤسس این استارتاپ به همشهری می‌گوید: «ایده کشمون از حوالی سال96 به ذهنم رسید.» این استارتاپ در آغاز کار چند چالش مهم داشت: «نمی‌دانستیم مردم حاضر می‌شوند به‌جای یک برند بزرگ، زعفران‌شان را از ما بخرند. از طرف دیگر، ما زعفران را از کشاورز نمی‌خریدیم.
فقط ارتباط او را با مشتری حفظ می‌کردیم. نمی‌دانستیم او حاضر است با این روش تجارت کند یا نه؟» او برای رفع این چالش‌ها چند راهکار در پیش گرفت. یکی اینکه، برای افزایش تعداد مشتری‌ها و ساده‌تر کردن نظارت بر محصول و کشاورز، با یک روستا صحبت کرد، نه با تک تک کشاورزها. از طرف دیگر، مشوق‌های ویژه‌ای را برای آنها درنظر گرفت که در کسب و کار سنتی وجود نداشت. او به همشهری می‌گوید: «هر محصولی که اصول ارگانیک را بهتر رعایت کند، قیمت محصولش بیشتر است. ضمن اینکه صرفه‌جویی در مصرف آب هم جزو مواردی است که بابت آن به کشاورز امتیاز ویژه‌ای تعلق می‌گیرد.»
- فروش محصولات دریایی
فروش ماهی‌های جنوب به مردم شهرهای دیگر، ایده‌ای بود که از سال92 در ذهن رامین چمنی، مؤسس «بندر ماهی» شکل گرفت. او خودش یکی از صیادهای بندر بود و اهالی این دیار را می‌شناخت. برای آغاز کار، یک شرکت با نام تجاری بندرماهی ثبت کرد، با شرکت‌های هواپیمایی درباره کارش رایزنی و توافق آنها را جلب کرد.
او برای پایین آوردن هزینه حمل‌ونقل و بالا بردن سرعت ارسال ماهی به شهرها، در جاهایی که مشتری و جمعیت بیشتری دارد، یکسری پیک موتوری به‌کار گرفته که از زمان نشستن پرواز در شهر مقصد اطلاع دارند و می‌توانند ماهی را بعد از رسیدن به مقصد، تحویل گرفته، به‌دست مشتری برسانند.
همه این فرایندها در کنار هم باعث شده، محصول در عرض 7ساعت به‌دست مشتری برسد. رامین چمنی به همشهری توضیح می‌دهد: «یکی از چالش‌ها ی این حوزه، شناختن ماهی خوب و توانایی ارتباط برقرار کردن با ماهیگیران است. ما چون خودمان صیاد بودیم، چنین مشکلی نداشتیم. در مواقع عادی، قیمت ماهی بنا به فصل صید متفاوت است ولی این استارتاپ توانسته با مدیریت هزینه‌ها قیمت‌ها را در حد متعادل نگه دارد.