بانک مرکزی همزمان با رونمایی از سامانه نظام یکپارچه معاملات ارزی موسوم به «نیما»، از ابلاغ قریب‌الوقوع آیین‌نامه اجرای معاملات آتی ارز خبرداد تا گام نخست برای تاسیس بورس مبادلات آنلاین ارز برداشته شود.
به گزارش همشهری، 2سال پیش شورای بورس به ریاست وزیر اقتصاد و درحضور رئیس‌کل بانک مرکزی سازوکار تاسیس بورس ارز را در قالب بازار مبادلات مشتقه ارزی تصویب کرده بود. با وجود اعلام آمادگی چند باره بورس کالا برای تاسیس بازار مشتقه ارز، بانک مرکزی همواره به بهانه‌های مختلف تاسیس این بازار را به تعویق انداخته است.
- نحوه انجام معاملات آنلاین ارز
آنطور که بانک مرکزی اعلام کرده، خریداران و فروشندگان ارز با استفاده از سامانه آنلاین نیما، می‌توانند به خرید و فروش ارز بپردازند. قرار است در فاز نخست، واردکنندگان برای تأمین ارز کالاهای وارداتی، به‌عنوان متقاضی خرید ارز و تمام صرافی‌ها به‌عنوان فروشنده ارز، وارد این سامانه شوند، بازرگانان هم می‌توانند ثبت سفارش‌های غیربانکی خود را در سامانه جامع تجارت درج کنند.
بانک مرکزی در هماهنگی با وزارت صنعت، به بازرگانان اجازه خواهد داد با مراجعه به سامانه جامع تجارت، درخواست خود را برای تأمین ارز در قالب ثبت سفارش غیربانکی ارائه دهند. این اطلاعات به‌صورت سیستمی و آنلاین به سامانه نیما منتقل می‌شود، در ادامه بازرگانان پیشنهادها و پاسخ‌های صرافی‌ها را در سیستم خود مشاهده و درصورت تمایل به خرید ارز اقدام می‌کنند. طبق امکانات درنظر گرفته شده در سامانه معاملات آنلاین ارز، صرافی‌ها هم به‌صورت آنلاین درخواست‌های خرید را مشاهده خواهند کرد. البته فعلا در فاز نخست، ثبت درخواست‌ها برای ارزهای یورو و یوآن امکان پذیر شده است. گفته شده در گام‌های بعدی امکان ارائه درخواست خرید برای سایر ارزها نیز در سامانه نیما فراهم می‌شود. مسئولان بانک مرکزی بر این باورند که با هدایت مبادلات ارز به این سامانه، از امکان مدیریت نوسان قیمت و شفاف‌تر کردن فعالیت بازیگران بازار ارز برخوردار خواهند شد. براساس اطلاعیه رسمی بانک مرکزی، سامانه نیما با هدف تسهیل تأمین ارز به شکل آنلاین و الکترونیک فعالیت خواهد کرد.
- فعلا هر دو روش پابرجاست
مهدی کسرایی‌پور، مدیرکل سیاست‌ها و مقررات ارزی بانک مرکزی با ارائه توضیحات دقیق‌تر درباره نحوه کار سامانه معاملات آنلاین ارزی، گفت: صرافی‌ها پیشنهاد ارز را در سامانه با مشخصاتی چون نرخ ارز، کارمزد، حداکثر زمان صدور حواله و مهلت اعتبار پیشنهاد ثبت می‌کنند و متقاضیان براساس این پیشنهادها می‌توانند به خرید بپردازند. او درباره دلایل تاسیس این سامانه در این مقطع از سال توضیح داد: بیشترین تقاضا برای واردات در فصل بهار اتفاق می‌افتد. با آماری که از ثبت سفارش‌ها داریم اکنون زمان مناسبی برای گشایش سامانه مبادلات آنلاین ارز است. او در عین حال تأکید کرد: تا زمانی که سامانه به ثبات برسد روش قبلی تأمین ارز نیز پابرجا خواهد بود و افراد مخیر هستند که از کدام روش استفاده کنند. کسرایی‌پور ادامه داد: در گام اول همکاری با صرافی‌های بانک‌ها انجام می‌شود و در گام بعدی صرافی‌های غیربانکی و همچنین صادرکنندگان به‌عنوان فروشنده وارد می‌شوند و ارتباط بین صرافی‌ها نیز برقرار می‌شود.او درباره امنیت اطلاعات موجود در سامانه نیز گفت: ارتباط بین سامانه‌ها از بستر امن صورت می‌گیرد و از طریق اینترنت نیست، در نتیجه ضریب امنیتی بالایی دارد.
- ورود نخستین ابزار معاملات ارزی به بازار
سید احمد عراقچی، معاون ارزی بانک مرکزی هم که در جمع مدیران بین‌الملل بانک‌ها سخن می‌گفت، اعلام کرد:گواهی سپرده مبتنی بر ارز نخستین ابزار مالی ارزی است که با این گستردگی، در بازارهای مالی ایران عرضه می‌شود. به گفته او گام‌های بعدی با تکمیل و طراحی ابزارهای جدید در آینده عملیاتی خواهد شد. عراقچی، مدیریت بازار ارز را هدف کوتاه‌مدت انتشار اوراق سپرده مبتنی بر ارز برشمرد و گفت: در میان و بلندمدت و با گسترش سایر اوراق ارزی متناسب با نیاز گروه‌های مختلف، به سمت تعمیق بازار ارز و تشکیل بازار متشکل ارزی حرکت خواهیم کرد.معاون ارزی بانک مرکزی، طراحی و انتشار این اوراق را ابزاری مناسب برای پوشش ریسک دارایی‌های مردم و سپرده‌گذاران در برابر ارز خارجی اعلام کرد.
- درگاه اینترنتی معاملات ارزی
صمد کریمی، مدیر اداره صادرات بانک مرکزی هم در همایش تأمین مالی صادرات، اعلام کرد:پروژه ایجاد درگاه اینترنتی معاملات ارزی نهایی شده است. با اجرایی شدن این روش، بانک‌های عضو بازار بین بانکی ارزی تهران، که ۲۷ بانک هستند، ارز حاصل از صادرات غیرنفتی را خریداری می‌کنند. کریمی افزود: معامله‌گران اتاق معاملات ارزی بانک‌ها از تاریخ ۱۸ آذرماه سال‌جاری اجازه یافته‌اند به‌صورت آنلاین ارز صادرکنندگان را به بانک‌های دیگر و همچنین به بانک مرکزی بفروشند، همچنین براساس تصمیم کمیته صادرات بانک مرکزی، بانک‌ها می‌توانند به نیابت از بانک مرکزی ارز صادرکنندگان را به نرخ روز بازار بخرند و بررسی‌ها نشان داده که نرخ خرید بانک‌ها از صرافی‌ها بالاتر است.
بانک مرکزی آیین‌نامه تاسیس بازار معاملات آتی ارز را تدوین کرده که پس از پایدار شدن شرایط بازار برای اجرا ابلاغ خواهد شد
- آیین‌نامه بازار معاملات آتی ارز تدوین شد
صمد کریمی، مدیر اداره صادرات بانک مرکزی گفت: آیین‌نامه تاسیس بازار معاملات آتی ارز تدوین شده و منتظر هستیم تا شرایط بازار به نقطه مطلوب برسد تا آن را ابلاغ کنیم. صمد کریمی با اشاره به ضرورت پوشش ریسک نوسان نرخ ارز گفت: با توجه به اینکه یکسان‌سازی نرخ ارز نداریم نمی‌توانیم از همه ابزارهای مشتقه استفاده کنیم اما آیین‌نامه اجرای معاملات آتی ارز برای صادرکنندگان، واردکنندگان و بانک‌های عضو بازار بین بانکی ارز تهران طراحی شده و منتظر هستیم شرایط بازار به شکاف موردانتظار برسد تا آیین‌نامه را ابلاغ کنیم.