شهرها در مواجهه با چالشها و مشکلات کشور خاکریز اول هستند، شهرها از این منظر نیز اهمیت زیادی دارند اما متاسفانه با چالشهای مختلفی روبرو هستند که بخش عمدهای از این چالشها، مسائل مشترک بین همه شهرهای کشور است. از جمله مسائل مشترک میتوان موضوع آلودگی هوا، ضعف حمل و نقل عمومی، ترافیک، دسترسی به منابع مالی پایدار، ناپایداری شهری و ایمنی در شهرها را اشاره کرد. حتی اگر بعضی از شهرها با بعضی از این چالشها روبرو نیستند نیز باید در انتظار این چالشها در طول زمان باشند چرا که همه این مشکلات به وجود خواهد آمد و بدون وجود نگاه آیندپژوهی و آینده نگری، مسائل موجود بسیار پیچیده و دشوار خواهد بود.
مسئله مدیریت محلی و میزان قدرت و نقش آن در اداره کشور بسیار مهم است که در این زمینه میتوان دو استراتژی را تعریف کرد؛ یا باید به سمت قدرت هر چه بیشتر مدیریتهای محلی حرکت کنیم تا به تدریج اختیارات بیشتری به سمت آنها سوق داده و در مقابل مسئولیتها و مأموریتها را تعیین کنیم؛ استراتژی دوم نیز این است که همین تمرکز را در همه امور دنبال کنیم.
شروع این تصمیم برای حرکت به سمت مدیریتهای محلی از وزارت کشور است چرا که وزارت کشور میتواند تصمیم بگیرد هر کجا درآمد و قدرتی درباره شهرداریها است، آن را در وزارت کشور و استانداریها توزیع کنند و یا این مسئله به شهرداریها واگذار شود.
استراتژی تمرکز در همه مسائل قابل دوام نخواهد بود و باید به سمت مدیریتهای محلی حرکت کنیم، در مذاکرات با مجلس شورای اسلامی تاکید کردم که در این مرحله باید تصمیم بگیریم کدام استراتژی را انتخاب کنیم؟ اینکه در یک قانون نویسی دو ماده به سمت استراتژی اول و سه ماده به سمت استراتژی دوم باشد، در نتیجه شاهد همین تناقضی خواهیم بود که هم اکنون به وجود آمده است.
از برنامه سوم توسعه موضوع مدیریت یکپارچه شهری را عنوان میکنیم اما به آن اعتقاد نداریم و حتی اگر اعتقاد هم داریم، توانایی عملیاتی کردن این فکر و ایده را نداریم؛ از سال 1379 و برنامه سوم توسعه تا کنون از مدیریت یکپارچه شهری در برنامهها یاد میشود اما یک مورد را نام ببرید که به این سمت حرکت کردهایم؟
معتقدم باید به سمت مدیریت به هم پیوسته حرکت کنیم چرا که استراتژی متمرکز دیگر قابل دوام نیست. همچنانکه همه شهرهای توسعه یافته نیز مدیریت به هم پیوسته را دنبال کردهاند. بنابر این باید تصمیم بگیریم که آیا میخواهیم به سمت مدیریت به هم پیوسته حرکت کنیم یا خیر و اگر میخواهیم این اتفاق بیفتد دیگر نباید قوانین متعارض با این موضوع را وضع کنیم تا در تک تک موارد، شهرداریها را محدودتر کنیم.
در حال حاضر شوراها از نظر وضع عوارض تقریباً اختیاری ندارند و هر چه تصویب کنند، از سوی دیوان عدالت اداری رد میشود؛ در جلسهای با دیوان عدالت اداری این موضوع را بررسی کردیم و مشخص شد بر اساس قانون مجلس، این موارد وضع عوارض و مالیاتها در اختیار مجلس قرار دارد و خارج از آنها نیز چیزی نیست که بتوان برای آن عوارض وضع کرد. مشخص است که این قانون باید با دیدگاه تقویت مدیریت محلی و حرکت به سمت مدیریت به هم پیوسته متضاد است.