در سطوح مدیریتی استارتاپ‌ها، چند کسب و کار بزرگ را زنان می‌چرخانند و در سطوح خرد، تولیدکننده محصولات از شهرهای کوچک، روستاها و... به این گروه‌های تازه‌کار پیوسته‌اند؛ آن‌هم درحالی‌که همین افراد پیش‌تر به فضای کار سنتی رغبت چندانی نشان نمی‌دادند. اکوسیستم استارتاپی چه فضایی را برای بانوان فراهم کرده که در کسب‌وکارهای قدیمی وجود نداشت؟ این سؤالی است که همشهری در گفت‌وگو با کارشناسان این حوزه در پی پاسخ‌دادن به آن است.
- کسب و کار توانایی محور
توجه به توانایی‌های افراد به جای مدرک دانشگاهی و سابقه کار، جزو مهم‌ترین ویژگی‌های استارتاپ‌هاست که از نظر یک کارشناس حوزه، استارتاپ‌ها توانسته زنان را به این فضای کاری جدید جذب کند. حورا وکیلی، مدیر ارتباطات بازاریابی یک برند پخش مواد خوراکی به همشهری می‌گوید:
«خیلی از خانم‌ها به‌خاطر سبک زندگی خاص، مسئولیت در خانه، بچه‌دار شدن و... در سیستم سنتی ساعت کاری کمتری داشتند. در بسیاری از موارد بعد از ازدواج و بچه‌دار شدن، عملا کسی آنها را دوباره به‌کار نمی‌گرفت. در استارتاپ‌ها افراد می‌توانند راحت‌تر کار کنند چون نتیجه کارشان مهم است نه سمت و ظاهر کاری که انجام می‌دهند.»
از طرف دیگر، اینترنت‌محور بودن کسب‌وکارهای نوپا باعث شده، در این فضا برای بانوان در بقیه نقاط کشور کار ایجاد شود. وکیلی می‌گوید: «خانمی را درنظر بگیرید که در روستا زندگی می‌کند، به بازار محلی دسترسی محدودی دارد و به جز همشهری‌ها یا افراد روستا، مشتری دیگری نمی‌شناسد.
چنین کسی باید خیلی تلاش کند تا دیده شود، هزینه تبلیغات و بازاریابی‌اش بالاست، توانایی رساندن محصول به‌دست مشتری را هم ندارد. در نتیجه خانه‌نشین می‌شود. استارتاپ‌ها بین زنان روستایی و مصرف‌کننده شهری پل زده‌اند، همه این هزینه‌ها را خودشان پرداخت می‌کنند. زن روستایی فقط باید محصول تولید کند، پولش را نقد می‌گیرد. شرایط جدید برای این افراد ایده‌آل است.»
- امنیت استارتاپ بیشتر است
آرامش روانی مزیت دیگری است که به گفته سوگل ثابت‌فر، مدیرعامل یک استارتاپ حوزه درمان، باعث شده کسب‌وکارهای نوپا فضای کاری مناسب‌تری برای بانوان فراهم کنند. او به همشهری می‌گوید: «اینکه یک سری حریم وجود داشته باشد و هرکسی طبق توانایی‌هایش - نه بر مبنای جنسیت - سنجیده شود، بسیار مهم است.»
به گفته او، مشکلات در بسیاری حوزه‌های استارتاپی وجود دارد اما این دشواری‌ها برای هر دو قشر خانم و آقا یکسان است؛ «این‌طور نیست که به‌خاطر خانم‌بودن یک‌سری مشکل مضاعف داشته باشید. در این سیستم، اگر کسی ایده‌ای داشته باشد، می‌تواند بدون ترس آن را مطرح کرده و نتیجه بگیرد. همین روند در سیستم اداری بسیار طولانی و پرریسک‌است. چون سیستم خشک و یکنواخت است، عملا پیشنهاد تازه به کارشان نمی‌آید.»
- مشکلات جسمی مطرح نیست
یکسان بودن دستمزدهای همه افراد و امکان فراهم کردن کار در شرایط خاص، جزو مزایای مهم کارهای استارتاپی هستند. آرزو سیری، کارشناس منابع انسانی یک شرکت پشتیبانی آنلاین در این‌باره می‌گوید: «با ایجاد مفهوم دورکاری در استارتاپ‌ها، همه می‌توانند با دسترسی به اینترنت کارشان را انجام بدهند.
به‌خاطر نوع ارتباط افراد با شرکت، جنسیت یا حتی معلولیت مسئله تعیین‌کننده‌ای نیست و همه می‌توانند کارشان را انجام بدهند. حقوق‌ها هم بنا به پروژه تعریف می‌شود، نه مشخصات آدم‌ها. من بانوان معلولی را می‌شناسم که توانسته‌اند در این محیط خیلی خوب و موفق ظاهر شوند.»
به گفته سیری، یکی دیگر از مزیت‌های استارتاپ‌ها نوپا بودن‌شان است؛ «در این نوع کار همیشه یک شغل خالی وجود دارد که اگر افراد تلاش کنند، می‌توانند به آن برسند، دستمزدشان بالاتر رفته و در عین حال به تداوم فعالیت‌های شرکت نیز کمک کنند.»