محمد طالبی: «قایق‌سوار بودیم در ایستگاه آب

بالاي نهرها

در كوچه‌باغ تجريش

از شيب جويبار

رفتيم

رو به پايين

همراه آبشار

رگ‌هاي شهر تهران

جاري

فصل بهار و آب‌سواري

از چشم باغ فرودس

در سايه‌ چناران

تا قلب پارك ملت رانديم...»

 

تهران را در تعطيلات نوروز تماشا كرده‌ايد؟ به تهران از زاويه‌ي ديد شاعران و نويسنده‌ها نگاهي انداخته‌ايد؟ دقت كرده‌ايد اين شهر حتي با هواي آلوده و سروصدايش چه‌قدر دل‌ها را برده است؟

فقط «محمدعلي سپانلو» براي تهران و محله‌هايش شعر نگفته؛ هرچند شايد او تنها شاعري است كه نام تهران بر دو دفتر شعرش ثبت شده: «منظومه‌ي تهران» و «قايق‌سواري در تهران». در اشعار شاعران ديگر مانند فروغ فرخ‌زاد و عمران صلاحي نيز تهران و به‌ويژه برخي خيابان‌ها و محله‌هايش حضوري تأثيرگذار دارند.

علاوه بر پژوهشگران، ‌نويسندگان بسياري نيز از سال‌هاي دور تاكنون از دريچه‌ي داستان، خاطره، نامه‌نگاري و... وارد اين شهر شده‌اند. از «تهران مخوف» بگيريد تا «مسافر تهران»، «روزي روزگاري در تهران»، «نامه‌هاي تهران»، «تهران شهر بي‌آسمان»، «شب‌هاي تهران»، «از طهران تا تهران»، «اسطوره‌هاي  تهران»، «تهران در بعد از ظهر»، «تهران كوچه‌ي اشباح»، «يوسف‌آباد خيابان سي‌وسوم»، «تهران به بهانه‌ي سوم شخص غايب» و...

شايد بيش‌ از همه ترانه‌هايي را به‌خاطر داشته باشيد كه براي تهران سروده و اجرا شده‌اند. «صداي طهرونِ» اثر خاطره‌انگيز «مرتضي احمدي» را هم لابد به‌خاطر داريد. شايد هم با آثاري كه درباره‌ي محله‌ها، آداب و رسوم و يا تاريخ اين شهر نوشته و منتشر شده، كم‌وبيش آشنا باشيد.

اما به‌تازگي كتابي ويژه‌ي مخاطبان نوجوان، براي آشنايي با تهران به بازار كتاب آمده است. پيمان فيوضات، مؤلف اين كتاب سعي كرده كوتاه و مفيد، به همه‌ي پرسش‌هايي پاسخ بدهد كه ممكن است درباره‌ي اين شهر به ذهن مخاطب نوجوان بيايد.

مختصري از موقعيت جغرافيايي، آب‌وهواي تهران، نام تهران، دلايل انتخاب اين شهر به‌ عنوان پايتخت، آثار باقي‌مانده از گذشته‌هاي دور در اين شهر، ديدني‌ها، عمارت‌ها، زيارتگاه‌ها و ديگر آثار تاريخي، ويژگي‌ها و شكل و شمايل تهران قديم و محله‌هايش، پوشش و آداب و رسوم مردم تهران قديم، وسايل رفت‌وآمد مردم شهر از گذشته تا امروز، مهم‌ترين رويدادها و حوادث 100 سال اخير در اين شهر، ويژگي‌هاي منحصر‌به‌فرد تهران (خوب و بد)، نگاهي به نام‌گذاري برخي خيابان‌ها و محله‌ها، مدارس ودانشگاه‌هاي مهم شهر و... برخي از سرفصل‌هايي هستند كه با مطالعه‌ي اين كتاب اطلاعات مفيدي درباره‌ي آن‌ها دريافت مي‌كنيد.

تازه در اين كتاب با پرنده‌ها و ديگر موجودات يا به‌تعبير نويسنده، «ديگر ساكنان» تهران هم آشنا مي‌شويد. در كنار اين‌ها خواننده اطلاعات مفيدي درباره‌ي نحوه‌ي گذران اوقات فراغت در اين شهر دريافت مي‌كند و به‌طور مختصر گشتي در بوستان‌ها، باغ‌موزه‌ها، پارك‌هاي جنگلي، گردشگاه‌ها، باشگاه‌ها، موزه‌ها، سينماها و گالري‌هاي تهران مي‌زند و از رويدادهاي مهم فرهنگي شهر  هم خبر مي‌گيرد.

بخش ديگري از كتاب به آشنايي با نقشه‌ي شهر، تقسيم‌بندي مناطق، چگونگي اداره‌ي شهر و مشكلات آن مي‌پردازد و تلاش مي‌كند به اين پرسش نيز پاسخ بدهد كه شهروندان چگونه مي‌توانند به بهتر شدن زندگي در اين شهر كمك كنند؟

‌نقشه‌ي محله‌هاي تهران و پوستر چكيده‌ي تحولات اين شهر در دوره‌هاي تاريخي از گذشته‌هاي دور تا عصر حاضر، در چند شاخه شامل تحولات سياسي و اجتماعي، بناهاي شاخص، شهري و حمل‌ونقل، فرهنگي، آموزش، وسايل ارتباطي، جمعيت و وسعت شهر به‌عنوان ضميمه‌ي اين كتاب در نظر گرفته شده است.

امتياز ديگر كتاب، همراه‌بودن نوشته‌ها با شمار زيادي عكس مناسب و مفيد است كه به‌جز عكس‌هاي قديمي و تاريخي، زحمت عكاسي بقيه‌ي آن‌ها را خود مؤلف كشيده است.

چاپ اول اين كتاب را با نام «شهر ما تهران»، زير عنوان «معرفي تهران به نوجوانان» و به قلم پيمان فيوضات، همين امسال (1396) انتشارات دفتر پژوهش‌هاي فرهنگي (تلفن: 88849461) با قيمت 18هزار تومان، به بازار كتاب عرضه كرده است.