به گزارش ایسنا، متن یادداشت محمدرضا عارف به شرح زیر است:
«روز ۱۲ فروردین ۱۳۵۸ نقطه عطفی در انقلاب اسلامی ایران بود. جمهوری اسلامی نامی است که قبل از اینکه اسم جلوه کند، آشکارکننده و رهنمون محتوایش است. به اعتقاد من دستاورد بزرگ انقلاب اسلامی، جمهوری اسلامی بود. انتخاب عنوان "جمهوری اسلامی" هم هوشمندی امام (ره) را نشان می‌داد و هم رشد ملت ایران را اعلام می‌کرد که ما وارد عصری شده‌ایم که حاکمیت با مردم است.
ترکیب "جمهوری اسلامی" ناظر به یک واقعیت بیرونی در کشور ایران است و نه یک ترکیب صرفا مفهومی. البته این فرض وجود دارد که در جامعه‌ای، خواست اکثریت و یا همان جمهور مردم، چیزی غیر از اسلام باشد، ولی واقعیت جامعه ایران نشان‌دهنده این است که مردم ایران، عموما به ارزش‌های اسلامی باور دارند، هر چند در حد و حدود این ارزش‌ها ممکن است اختلافاتی باشد. به عبارت دیگر نه جمهوریت نظام، تهدیدی برای اسلامیت آن است و نه اسلامیت آن تهدیدی برای جمهوریت. در آن زمان (۱۲ فروردین ۵۸) "جمهوری اسلامی" مطرح شد و مورد تائید و حمایت مردم قرار گرفت نه حکومت اسلامی، که این خود نکته مهمی است.
نگاه قیم‌مآبانه به ملت ایران - که صدها سال است اسلام را برگزیده‌اند - و عدم اعتماد به انتخاب ملت و سعی در منحرف کردن آن، اسلامیت و جمهوریت را همزمان به خطر می‌اندازد.
حفظ جمهوری اسلامی در گروی عمل به قانون اساسی که میراث انقلاب اسلامی است و نیز از همه مهمتر جلب اعتماد مردم به نظام جمهوری اسلامی است. به نظر می‌رسد به دلیل عملکرد بد برخی از مسئولین و نهادها اعتماد مردم به حاکمیت خدشه‌دار شده است. در مقطع فعلی بیش از هر زمان دیگر باید در راستای جلب اعتماد مردم به کارآمدی نظام جمهوری اسلامی و همبستگی ملی و توجه به منافع ملی و عبور از منافع فردی و گروهی تلاش کرد. از ابتدای تشکیل مجلس دهم برای نیل به همبستگی ملی و تقویت وحدت و انسجام داخلی گفت‌وگوی ملی را مطرح کردیم که خوشبختانه مورد استقبال جریان‌های مختلف سیاسی نیز قرار گرفت. البته برخی دستگاه‌ها و افراد مسئول که مدعی انقلابی‌گری هم هستند سخن و عملکردشان به گونه‌ای است که موجب سلب اعتماد مردم به حاکمیت می‌شوند. نمونه عینی آن عملکرد صدا وسیما است که با نگاهی جانبدارانه روز به روز از مردم فاصله می‌گیرد که تداوم این سیاست نتیجه خوشایندی در پی نخواهد داشت.
در عنوان جمهوری اسلامی، آزادی‌خواهی، استقلال‌طلبی و پیشرفت‌خواهی نهفته است و امتیاز انقلاب اسلامی هم همین بود که امام در همه بیاناتشان می‌گفتند اسلام همین‌ها را می‌خواهد.
در نظام جمهوری اسلامی هر فردی که حاضر است در چارچوب قانون اساسی زندگی کند، باید از حقوق مدنی و شهروندی برخوردار باشد و به جرم ابراز عقیده، گرایش و نقد نباید با او برخورد شود.
امید است با درک بهتر و دقیق تر از مقوله جمهوری اسلامی، که حقیقتا حاصل تعامل مثبت ملت ایران و اسلام عزیز بوده است، و با کنار گذاشتن روحیه قیم‌مآبی و نیز تنگ‌نظری‌ها، موجبات استحکام هر چه بیشتر پایه‌های جمهوری اسلامی را فراهم کنیم. بدانیم که کج‌فهمی از این مقوله، ما را هم از ناحیه جمهوریت و هم از ناحیه اسلامیت نظام ضربه‌پذیر می‌کند و این خطری بزرگ برای جامعه ما است.»