او که نسبت به سیاستهای مدیریت شهری تهران در دورههای گذشته انتقادهایی دارد، در یک برنامه تلویزیونی از اهمیت تجهیز و توسعه مترو سخن گفت. هاشمی بر این باور است که ایران ظرفیتهای بسیار بالایی دارد اما در به کارگیری این ظرفیتها کارآمدی ندارد. رئیس شورای شهر در ادامه بهعنوان نمونه متروی تهران را مثال زد و گفت که با تجهیز 7خط متروی تهران روزانه میتوان تا 7میلیون نفر را جابهجا کرد.
یک کارشناس شهری، توسعه حملونقل عمومی در کلانشهرها و بهخصوص در شهر تهران را تنها راه جلوگیری از ترافیک قلمداد میکند و بر این باور است که صحبتهای رئیس شورای شهر تهران درست است. پیروز حناچی به همشهری میگوید: «از این جهت حرفش درست است که وقتی شما یک راهبردی را انتخاب میکنید، برنامههای عملیاتیتان باید متناسب با آن راهبرد باشد.
وقتی میگویید که توسعه حملونقل عمومی با هدف کاهش ترافیک، دیگر نباید پل دو طبقه بسازید. نه در تهران بلکه در همه کلانشهرها توسعه حملونقل عمومی یک راهبرد اصلی و عملیاتی است و همه این راهبرد را تعقیب میکنند. چنین کاری انجام میدهند تا به بالا بردن کیفیت شهر کمک کنند.»
این کارشناس معتقد است که با اولویت قرار دادن تجهیز و توسعه مترو اتفاقات خوشایند دیگری در کنار آن نیز رخ میدهد. حناچی برای این گفته خود مثالی از سیاستهای شهری در پایتخت انگلیس میآورد و ادامه میدهد: «اگر شهر لندن 12میلیون جمعیت خود را به 7میلیون جمعیت کاهش داده، با توسعه حملونقل عمومی چنین کاری کرده و از ترافیک شهری کاسته است. به موازات آن نیز آلودگی هوا را هم کاهش داده و این یک موضوع پذیرفته شده است.»
- ایجاد نادرست مسیرهای جدید
محسن هاشمی در این برنامه با اشاره به سیاستهای مدیریت شهری در دوره گذشته این نکته را یادآور شد که در گذشته میتوانستند مترو و حملونقل عمومی را کارآمد کنند اما اعتبارات شهر را در پروژههایی مانند ساخت برج میلاد و پروژه صدر هزینه کردند. پیروز حناچی در این رابطه عنوان میکند:
«هماکنون یک تئوری در حوزههای شهرسازی وجود دارد که ایجاد مسیرهای جدید یعنی دامن زدن به سفرهای درون شهری. یعنی ایجاد مسیر جدید تأثیر کاهنده ندارد؛ پس ما نمیتوانیم یک شعار دهیم و بهگونهای دیگر عمل کنیم. صحبت آقای هاشمی از این جهت درست است.» این کارشناس شهری معتقد است که در دوره گذشته مدیریت شهری هم راهبرد درستی درنظر گرفته شده است.
اکنون این پرسش مطرح است که با راهبرد متناسب برای مدیریت شهری چگونه ناهنجاریهای بسیاری در تهران دیده میشود؟ حناچی چنین پاسخ میدهد: «در دورههای قبل هم راهبرد درستی درنظر گرفته شد و حملونقل عمومی اولویت داشت. اما در ابتدا هم گفتم که وقتی راهبردی مشخص میشود، دیگر همه مسیر باید در عملیاتی شدن آن حرکت کند. نمیشود که یک شعار دهید و بعد کار دیگری بکنید.
وقتی میگویند که اولویت با توسعه حملونقل عمومی است، دیگر نباید پل دو طبقه میساختند. دیگر نباید بزرگراههایی ساخت که در طرح جامع و طرح تفصیلی وجود ندارد. مثلا برنامهای که باید در 30سال پیاده شود، در 5سال به بهرهبرداری برسد.» او تأکید میکند: «اولویت دانستن حملونقل عمومی راهبرد درستی است و نهتنها شهرداری که دولت هم اگر شهر تهران برایش مهم است، باید وارد عمل شود و از این سیاست حمایت کند. زیرا هدف کاهش استفاده از خودروهای شخصی است و در نتیجه کاهش ترافیک و آلودگی شهری.»
- ارتباط نزدیک کاربری زمین و حملونقل
رئیسشورای شهر تهران از بودجه ناکافی برای تجهیز و توسعه حملونقل عمومی شهری صحبت کرده و اینکه «بودجهای برای شهر نمانده و اگر هم بودجهای مانده باشد، اولویت با تجهیز مترو است.» محمدمهدی معینی، کارشناس شهری در اینباره به همشهری میگوید:
«موضوعی که تقریبا همه روی آن متفقالقول هستند، بحث حملونقل عمومی و توسعه آن است و البته توسعه حملونقل عمومی در شهرهای انسان محور. اگر روی این مسئله متمرکز شوند، مطمئنا ما میتوانیم شهری داشته باشیم که یک مقدار آرامش به سطح آن برگردد. هماکنون میبینیم که در تهران آلودگی صوتی و هوا، ازدحام جمعیت و از دست رفتن وقت شهروندان مشکلاتی را برای مردم ایجاد کرده است. بنابراین، تا زمانی که زیرساختهای حملونقل عمومی گسترش نیابد، ما شاهد بهبود وضعیت در شهر نخواهیم بود.»
او در ادامه انتقادهایی را متوجه شهرداری میکند و ادامه میدهد: «ارتباط نزدیکی میان کاربری زمین و حملونقل وجود دارد. وقتی که تغییر کاربریها را مجاز بدانیم و تراکم غیرمجاز را گسترش دهیم، مسلما این تعادل در سطح شهر به هم میخورد. وقتی هم که این تعادل به هم خورد، ما شاهد ناهنجاریهای امروز در جامعه خواهیم بود.
یکی از بحثها این است که فاصله محل زندگی مردم با محل کارشان زیاد است و این موضوع در شهرداری رعایت نمیشود. هماکنون بسیاری از شهروندان که در شرق زندگی میکنند، در غرب کار میکنند. یا آنهایی که در جنوب زندگی میکنند در شمال شهر کار میکنند.
حتی در مورد کارمندان خودِ شهرداری هم این مسئله رعایت نشده است.» معینی یادآور میشود: «بحث دیگر که شهرداری باید به آن توجه کند، الگوی سبک زندگی شهروندان است. الان در شهرداری با مجوزهای تجاری بسیار زیاد در سطح شهر بهخاطر درآمدزایی در واقع دارند الگوهای زندگی مردم را وابسته به ماشین میکنند. با این رویکرد بحث محلهمحوری تحتالشعاع قرار میگیرد. در واقع نباید دسترسیهای محلی را مسدود کرد.»