این جشنواره تا 12 دی ادامه خواهد یافت 33 تن از برندگان بخش‌های دوازده‌گانه خود را اعلام کرد.
به گزارش روابط عمومی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، همزمان با اولین روز جشنواره مطبوعات کودک و نوجوان، اسامی برندگان این جشنواره که عصر روز چهارشنبه پنجم دی لوح زرین و دیپلم افتخار جشنواره را در مراسم افتتاحیه دریافت کردند اعلام شد.
بنابراین گزارش، فریدون عموزاده خلیلی از نشریه دوچرخه در بخش یادداشت، کاتارینا ورزی از ماهنامه کتاب ماه در بخش نقد و مقاله، فریبا خانی از نشریه دوچرخه در بخش خبر، ندا انتظامی و فهیمه احمدی از نشریات دوچرخه و باران به طور مشترک در بخش گفت‌وگو به عنوان نفرات برتر انتخاب شدند و لوح زرین و دیپلم افتخار جشنواره را دریافت کردند.
همچنین در بخش آموزشی، محمدرضا سرشار از سروش نوجوان و در بخش علمی، مهدی قهرمانی و علیرضا منصوب‌بصیری، هر دو از نشریه کاوش به طور مشترک برگزیده شدند.
مهناز فتاحی از کیهان بچه‌ها در بخش داستان، لوح زرین و دیپلم افتخار جشنواره را دریافت کرد. محمود پوروهاب از باران و کبری بابایی از سلام بچه‌ها نیز به طور مشترک جوایز بخش شعر نوجوان را از آن خود کردند.
در بخش ترجمه ونوس علاقه‌بند از کیهان بچه‌ها و سیف‌الله گلکار از بچه‌ها گل‌آقا، در بخش کاریکاتور نیز محمود ضیایی‌زردخشویی و لاله ضیایی هر دو از بچه‌ها گل آقا، موفق به دریافت لوح زرین و دیپلم افتخار جشنواره مطبوعات کودک و نوجوان شدند.
بر همین اساس، شیوا ضیایی از شاهد کودک در بخش طراحی روی جلد و صادق جمالی از نشریه آینده‌سازان در همین بخش دیگر برندگان جشنواره بودند.
محمدرضا بایرامی و آناهیتا آروان هر دو از کیهان بچه‌ها به طور مشترک در بخش سرمقاله، زهره پریرخ از نشریه کوشش در همین بخش و مهسا بزرگ‌امید از شاهد نوجوان در بخش صفحه‌آرایی از دیگر برگزیدگان این جشنواره بودند. برندگان، در این بخش دیپلم افتخار جشنواره را دریافت کردند.
همچنین از دیگر برگزیدگان جشنواره معصومه انصاریان از پژوهشنامه و ساره گودرزی از آینده‌سازان در بخش نقد و مقاله، سیدنوید سیدعلی‌اکبر از نشریه عروسک سخنگو در بخش داستان تألیفی و افسانه شعبان‌نژاد از دوست خردسال در بخش شعر، دیپلم افتخار جشنواره را دریافت کردند.
اعظم کاوه از کیهان بچه‌ها در بخش خبر، فاطمه مشهدی‌رستم، محمود بهارلو و ساره گودرزی به ترتیب از نشریات باران، سلام بچه‌ها و آینده سازان هر سه به طور مشترک در بخش گزارش و مریم نظری از نشریه انتظار نوجوان و نرگس عماری‌الهیاری از باران در بخش داستان مخاطب برنده دیپلم افتخار شدند.
مهسا صالحی نیز برگزیده بخش شعر مخاطب از نشریه کیهان بچه‌ها و سیدسعید هاشمی برگزیده بخش طنز و کمیک استریپ از نشریه انتظار نوجوان بودند که دیپلم افتخار هشتمین جشنواره مطبوعات کودک و نوجوان کانون را دریافت کردند.
گفتنی است در افتتاحیه این جشنواره با معرفی برگزیدگان و اهدای جوایز، از سه نشریه بچه‌ها گل‌آقا، کیهان بچه‌ها و دوچرخه نیز به طور ویژه تقدیر شد.
هشتمین دوره جشنواره مطبوعات کودک و نوجوان با مراسم افتتاحیه و اهدای جوایز در روز پنجم دی آغاز به کار کرد و این جشنواره تا 12 دی در مرکز آفرینش‌های فرهنگی و هنری کانون واقع در خیابان حجاب همه روزه از ساعت 9 تا 12 و 14 تا 18 برگزار می‌شود.
تعدد مجلات کودک و نوجوان فرصت است
مراسم افتتاحیه هشتمین جشنواره مطبوعات کودک و نوجوان سخن می‌گفت، تعدد مجلات کودک و نوجوان را فرصتی مناسب برای پدید آورندگان آثار برای کودکان و نوجوانان عنوان کرد.
به گزارش روابط عمومی کانون، چینی‌فروشان با تأکید بر این که نشریات کودک و نوجوان دارای نقاط قوت زیادی هستند، ابراز کرد: «بدون شک، بهترین جایی که نیرو برای آینده ساخته می‌شود، نشریات کودک و نوجوان هستند.»
چینی‌فروشان در همین رابطه اضافه کرد: «نگاهی گذرا به آثار شاعران، نویسندگان و دست‌اندرکاران مطبوعات کودک و نوجوان نشان می‌دهد که همه آنها از مجلات شروع کرده‌اند، خصوصاً پس از انقلاب.»
وی همچنین گفت: «در سال‌های بعد از انقلاب، عرصه‌ای به وجود آمد که همان تعداد اندک نشریات کودک و نوجوان توانست پایگاهی مناسب برای نویسنده‌هایی باشد که الان جزء بزرگان این عرصه هستند.»
مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در ادامه افزود: «با تمام مشکلاتی که مجلات کودک و نوجوان با آنها رو‌به‌رو هستند، همه ما وظیفه داریم که در جهت ارتقای کیفی این مجلات بکوشیم.»
وی با اشاره به ضمیمه‌هایی که توسط روزنامه‌ها منتشر می‌شود، تعدد آنها را موجب تحول در میزان مطالعه کودکان دانست. چرا که وقتی والدین روزنامه‌ای را می‌خرند و به خانه می‌برند، ضمیمه‌ها نیز همراه با این روزنامه‌ها وارد خانه می‌شود.
چینی‌فروشان در بخش دیگری از سخنانش فعالیت جوان‌ها در عرصه مطبوعات کودک و نوجوان را یکی از شیوه‌های ارتقاء سطح کیفی آثار عنوان کرد و گفت: «مطمئنم که در این زمینه جوان‌ها جا پای بزرگان خواهند گذاشت و باید از کسانی که در زمینه مطبوعات کودک و نوجوان بیشتر کار کرده‌اند، کمک گرفت.»
محسن چینی‌فروشان در پایان سخنان خود، خواستار حمایت روزنامه‌ها و مطبوعات از گسترش صفحات مربوط به کودک و نوجوان شد و پیشنهاد کرد آثار برگزیده جشنواره در قالب یک کتاب منتشر شود تا حاصل کار جشنواره خواندنی شود.
رشد کمی و افت کیفی مطبوعات کودک و نوجوان
دبیر هشتمین جشنواره مطبوعات کودک و نوجوان در بیانیه این جشنواره با اشاره به عمر یازده ساله جشنواره، اعلام کرد: «طی این یازده سال، مطبوعات کودک و نوجوان از نظر کمی رشد کرده‌اند، اما از نظر کیفی دچار افت شده‌اند.»
به گزارش روابط عمومی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، دبیر جشنواره مطبوعات کودک و نوجوان که در مراسم افتتاحیه و اهدای جوایز این جشنواره سخن می‌گفت با اعلام این مطلب، افزود: «بعضی از نشریات ما متأسفانه در طول تمام این سالها فقط در جا زده‌اند. بعضی از نشریات هم که از سال‌های دور وضعیت اسفناکی داشتند، در دو سه سال اخیر حرکت تازه‌ای را شروع کرده‌اند.
جعفر ابراهیمی (شاهد) در بخش دیگری از بیانیه جشنواره، دولتی بودن را یکی از بزرگ‌ترین آفت‌های نشریات کودک و نوجوان دانست و اضافه کرد: «دولتی بودن نشریات باعث شده است که حس رقابت در بین این نشریات از بین برود. کسی که سردبیر نشریه‌ای می‌شود، پیشاپیش بر این نکته محتوم آگاه است که تشکیل یک هیأت تحریریه برای آن نشریه، مثل تشکیل دولتی است که خوش می‌درخشد، اما دولت مستعجلی است.»
در بخش دیگری از این بیانیه، دبیر جشنواره با استناد به نظر پژوهشگران مطالعه و کتابخوانی، سطح مطالعه در بین مردم و کودکان و نوجوانان را بسیار پایین اعلام کرد و افزود: «آیا بهتر نیست که 58 نشریه را که هر کدام با تیراژی بسیار اندک چاپ می‌شوند و غالباً هم نشریات متوسطی هستند، کنار بگذاریم و با بودجه آن 58 نشریه، پنج نشریه خوب با تیراژ بالا منتشر کنیم.»
این شاعر کودک و نوجوان، با اشاره به وضعیت نشریات تخصصی در این حوزه، گفت: «چرا نمی‌آییم به تشکل‌هایی مثل انجمن نویسندگان، انجمن قلم و انجمن تصویرگران امکانات بدهیم تا با امکانات بالقوه‌ای که در آنها هست، نشریات تخصصی در آورند؟»
وی در پایان بیانیه‌اش ضمن اعتراض به تعطیلی بعضی از نشریات و بر کنار شدن سردبیران بعضی نشریات، یاد مرحوم قیصر امین‌پور را گرامی داشت.
در مراسم افتتاحیه هشتمین جشنواره مطبوعات کودک و نوجوان همچنین بیانیه هیأت داوران رشته‌های مختلف جشنواره قرائت شد. در بیانیه هیأت داوران بخش داستان تألیفی، سطح کیفی داستان چه در حوزه داستان کودک و چه در حوزه داستان نوجوان نامطلوب عنوان شده بود.
در بخش داستان ترجمه، کم‌توجهی به ترجمه آثاری برای گروه سنی کودک و رویکرد بیش از اندازه مترجمان به ترجمه آثار برای گروه سنی نوجوان قسمتی از بیانیه هیأت داوران بود.
اعضای هیأت داوران بخش خبر، گفت‌وگو و گزارش نیز در این بیانیه آورده بودند: «بررسی آثار متعدد در بخش خبر، گزارش و گفت‌وگو نشان می‌دهد که تجربه‌های جدیدی در حال شکل‌گیری است که اگرچه در مواردی از قواعد ژورنالیستی فاصله می‌گیرد، اما از جنبه نو‌آوری به منظور ارتباط با مخاطب قابل تحسین است.»
ظهور برخی چهره‌های نو در عرصه نقد ادبی نیز نظر هیأت داوران بخش نقد و مقاله بود.
در مراسم افتتاحیه هشتمین دوره جشنواره مطبوعات کودک و نوجوان، پس از قرائت بیانیه دبیر جشنواره و بیانیه هیأت داوران، جوایز بخش‌های دوازده‌گانه این جشنواره با حضور مدیرعامل کانون به برگزیدگانش اهدا شد.
مسؤولین، نویسندگان، سردبیران و دست اندرکاران مطبوعات در پایان این مراسم، آغاز هشتمین جشنواره مطبوعات کودک و نوجوان را با افتتاح نمایشگاه جشنواره جشن گرفتند.
جشن هفتمین سال انتشار هفته‌نامه دوچرخه
جشن هفتمین سالگرد انتشار هفته‌نامه دوچرخه، ضمیمه روزنامه‌ی همشهری، با حضور بیش از سیصد تن از همکاران و نویسندگان و خبرنگاران افتخاری این نشریه در کانون برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، در ابتدای این مراسم که با اجرای یاسمین حائری، یکی از اعضای تحریریه این نشریه آغاز شد، تحریریه و خبرنگاران افتخاری این نشریه، آثاری از خود را برای حاضران اجرا کردند.
امیر معینی، مریم محمدخانی، فریبا دیندار، مهسا دوستی، سپیده قادری و مطهره کشاورز از اعضای تحریریه دوچرخه و تعدادی از خبرنگاران افتخاری این نشریه در استان تهران، از جمله کسانی بودند که آثار خود را در قالب شعر، قطعات ادبی و متن‌های تبریک به مناسبت هفت سالگی دوچرخه برای حاضران خواندند.
در ادامه این مراسم، جعفر ابراهیمی (شاهد) دبیر هشتمین جشنواره مطبوعات کودک و نوجوان در سخنانی خطاب به مخاطبان این هفته‌نامه گفت: «خوش به حال شما که دوچرخه دارید، چون من هیچ‌وقت دوچرخه نداشتم و همیشه از کودکی آرزوی داشتن یک دوچرخه را در دلم داشتم.»
ابراهیمی همچنین گفت: «زمانی که من 5 ساله بودم، کیهان بچه‌ها منتشر شد و وقتی که 50 ساله شدم، دوچرخه آمد.»
وی در ادامه ضمن تبریک سالگرد انتشار این هفته‌نامه آرزو کرد روزی برسد که دوچرخه به شکل روزنامه منتشر شود، و بتواند روزنامه‌ی کودکان ایرانی باشد.
ابراهیمی در پایان سخنانش، شعری با عنوان «شعرهای نا سروده» را برای میهمانان جشن هفت سالگی دوچرخه قرائت کرد.
لیلا رستگار، سردبیر دوچرخه نیز در سخنانی کوتاه از تحریریه، نوجوانان و مخاطبان این نشریه تشکر کرد و هفتمین سالگرد انتشار دوچرخه را به تمامی آنان تبریک گفت.
اجرای موسیقی توسط گروهی از نوجوانان از دیگر برنامه‌های این جشن بود.
در پایان، حاضران با فوت کردن هفت شمع، کیک تولد دوچرخه را بریدند.
کیهان بچه‌ها پنجاه و دو ساله شد
همزمان با دومین روز هشتمین جشنواره مطبوعات کودک و نوجوان، هفته‌نامه کیهان بچه‌ها، پنجاه و دو سالگی خود را در میان مخاطبانش جشن گرفت.
به گزارش روابط عمومی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، نشریه کیهان بچه‌ها که اولین شماره خود را در دی 1335 منتشر کرد، صبح پنج‌شنبه 6 دی، جشن پنجاه و دو سال انتشار بدون وقفه‌ی خود را با حضور سردبیر، دبیران، نویسندگان و جمعی از چهره‌ها و همکاران قدیمی این نشریه در میان کودکان و خوانندگان کیهان بچه‌ها برگزار کرد.
در ابتدای این مراسم، امیرحسین فردی که از تابستان 1362 سردبیری این نشریه را به عهده دارد، در سخنانی کوتاه، از حضور دوستداران کیهان بچه‌ها تشکر کرد و با اشاره به حضور کودکان در این جشن، ترجیح داد در چند جمله سالگرد این پیر همراه با کودکان را گرامی بدارد.
فردی از کودکان حاضر و تمامی کودکان ایرانی خواست، نوشته‌های خود را در هر قالبی که هست، برای بررسی و چاپ در نشریه برای کیهان بچه‌ها ارسال کنند.
جعفر ابراهیمی(شاهد)، شاعر و همکار قدیمی این نشریه که دبیری جشنواره مطبوعات را نیز بر عهده دارد، در سخنانی، با ذکر خاطرات کودکی و نحوه‌ی آشنایی‌اش با روزنامه و روزنامه‌نگاری خطاب به کودکان حاضر گفت: «شما خیلی خوشبخت هستید. ما در مدرسه‌ای درس می‌خواندیم که بچه‌های کلاس‌های اول تا چهارم هم زمان در یک اتاق درس می‌خواندند و از روزنامه و نشریه خبری نبود.»
شاعر شعر «خوشا به حالت ای روستایی» در ادامه، آشنایی‌اش با کیهان‌بچه‌ها را این‌گونه عنوان کرد: «آن سالها که تازه به دعوت فردی به دفتر این نشریه رفتم، اتاقی شبیه کیوسک‌های بلیت فروشی داشتند که به اصطلاح اتاق سردبیری بود و آقای فردی و دوستان این هفته‌نامه را در آن‌جا منتشر می‌کردند.»
ابراهیمی(شاهد) ضمن تأکید بر نقش این نشریه در تربیت بسیاری از چهره‌های معروف ادبیات کودکان در دو دهه‌ی اخیر، تلاش‌های امیرحسین فردی را شایسته تقدیر دانست و از وی تشکر کرد.
در ادامه این مراسم، پوران درخشنده، کارگردان و عضو مرکز بین‌المللی فیلم کودکان و نوجوانان یونسکو با حضور در پشت تریبون، سالگرد تولد این نشریه را تبریک گفت و اضافه کرد: «کیهان بچه‌ها نشریه‌ای است که علی‌رغم قدمت‌اش، هنوز توانسته سلامت و نگاه درست و صحیح خود را حفظ کند.»
کارگردان فیلم پرنده کوچک خوشبختی، در ادامه سخنانش گفت: «ادبیات و سینما و کسانی که در این زمینه‌ها کار می‌کنند، می‌توانند ایده‌های خوبی از خود بچه‌ها بگیرند. زیرا که شادی‌ها و غم‌های بچه‌ها خالص است.»
درخشنده همچنین افزود: «کودکان بی‌محابا برای آن‌چه که از دست می‌دهند گریه می‌کنند و برای آن‌چه که می‌خواهند به دست آورند، شادی می‌کنند و این‌همه خلوص را تنها می‌توان در دنیای کودکان یافت»
برگزاری مسابقات بین دانش‌آموزان و کودکان شرکت کننده در مراسم، از جمله برنامه‌هایی بود که مورد استقبال حاضران قرار گرفت.
اولین شماره کیهان بچه‌ها در 5 دی 1335 به سردبیری عباس یمینی‌شریف منتشر شد و هم‌اکنون در 16 صفحه سیاه و سفید و 4 صفحه رنگی به صورت هفتگی منتشر می‌شود.
امسال در حاشیه‌ی هشتمین جشنواره مطبوعات کودک و نوجوان که از 5 تا 12 دی در مرکز آفرینش‌های فرهنگی و هنری کانون برپاست، در کنار غرفه‌های برخی از مطبوعات، جشن‌ها و نشست‌های این نشریات نیز برگزار می‌شود.
سه نشست تخصصی درهشتمین جشنواره مطبوعات کودک و نوجوان
مجموعه نشست‌های تخصصی هشتمین جشنواره مطبوعات کودک و نوجوان، از روز یکشنبه 9 دی به مدت سه روز متوالی، در مرکز آفرینش‌های فرهنگی و هنری کانون برگزار می‌شود.
بنا بر اعلام روابط عمومی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، امسال سه میزگرد تخصصی با موضوع شعر کودک، ترجمه آثار ادبی و نگاهی به مولانا در مدت سه روز با حضور کارشناسان برگزار خواهد شد.
جایگاه شعر و نثر مرحوم قیصر امین‌پور در قلمرو ادبیات کودک و نوجوان، در نشستی با عنوان «رنگین‌کمان شعر» روز 9 دی با شرکت شاعران و منتقدان شعر بررسی می‌شود.
همچنین میزگردی با عنوان نقش خانه ترجمه برای کودکان در اعتلای ادبیات کودک و نوجوان، با یاد مرحوم حسین ابراهیمی (الوند) بنیان‌گذار این مرکز روز دوشنبه 10 دی با حضور مترجمان و علاقه‌مندان برگزار خواهد شد.
آخرین نشست تخصصی این جشنواره که در روز 11 دی برگزار می‌شود، به بررسی و بازشناسی حضور و جایگاه مولوی در ادبیات کودک و نوجوان، اختصاص دارد.
نشست‌های تخصصی هشتمین جشنواره مطبوعات کودک و نوجوان امسال نیز از ساعت 15 تا 17 در مرکز آفرینش‌های فرهنگی و هنری کانون واقع در خیابان حجاب برگزار می‌شود.
سابقه مطبوعات کودک و نوجوان در ایران
مطبوعات عمومی ایران، به صورت خودجوش از ده‌ها سال قبل توجه ویژه‌ای به کودکان و نوجوانان داشته‌اند و رشد این مطبوعات تا به امروز، از رشد این توجه و علاقه خبر می‌دهد.
به گزارش روابط عمومی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، سیدعلی کاشفی خوانساری، روزنامه‌نگار و پژوهشگر مطبوعات کودک و نوجوان، با اشاره به برخی تحریفات در تاریخ‌نگاری مطبوعات این حوزه، گفت: «آن دسته از کتاب‌هایی که تاریخ مطبوعات و ادبیات این گروه سنی را به 50 یا 60 سال اخیر محدود می‌کنند، خواسته‌اند تا مطبوعات کودک و نوجوان را دستاورد حکومت پهلوی جلوه دهند.»
این مدرس روزنامه‌نگاری کودک و نوجوان، شکل‌گیری مطبوعات این حوزه را به ضرورت توجه به کودکان مرتبط دانست و گفت: «یکی از دلایل رویکرد به کودک و نوجوان این بود که عمده افراد باسواد در ایام مشروطه، که می‌توانستند مخاطب نشریات باشند، نوجوانان بودند. به این ترتیب همزمان با صدور فرمان مشروطیت، با بیش از 20 نشریه روبه رو هستیم که در آنها کودکان و نوجوانان از توجه قابل قبولی برخوردارند.»
نویسنده کتاب «نام‌نامه مطبوعات کودک و نوجوان»، در ادامه در باره ریشه‌های مطبوعات کودک و نوجوان در ایران گفت: «کسی که به دنبال ریشه‌های اصلی نشریات این حوزه است، باید توجه کند که اولین بار کجا کلمه کودک در مطبوعات به کار رفته و یا اولین تصاویر مربوط به کودکان در کجا استفاده شده است.»
کاشفی خوانساری همچنین گفت: «باید توجه کرد که اولین بار در کدام مطلب مطبوعاتی، کودکان مستقیماً مورد خطاب قرار گرفته‌اند و در کجا و چه زمانی اولین مطلب به قلم یک کودک منتشر شده است.»
این پژوهشگر تمام موارد فوق را مربوط به مطبوعات بیش از صدسال قبل دنبال دانست و گفت: «در تاریخ‌نگاری مطبوعات، کوچک‌ترین نشانه‌ها دارای ارزش بسیار تاریخی هستند و باید مورد توجه قرار گیرند.»
در هشتمین جشنواره مطبوعات کودک و نوجوان که با همکاری 58 نشریه از 5 تا 12 دی در مرکز آفرینش‌های فرهنگی و هنری کانون واقع در خیابان حجاب برگزار می‌شود، 30 نشریه این حوزه در غرفه‌های خود پذیرای علاقه‌مندان و خوانندگان خود هستند.