مدارس طبيعت، سعي دارند كودكان و نوجوانان را بيش‌تر با طبيعت همراه و مأنوس كنند و آن‌ها را با راز و رمزهاي طبيعت و مهارت‌هايي براي هم‌زيستي با طبيعت آشنا كنند تا دوست‌دار سرزمينشان باشند.
كودك در مدرسه‌ي طبيعت با حواس پنج‌گانه و خودانگيخته، در قالب فعاليت‌هاي جمعي و گروهي با عناصر طبيعي ارتباط برقرار مي‌كند. به حكايت آمارها، در ايران 70مدرسه‌ي طبيعت فعاليت مي‌كنند و در استان تهران نيز، مدرسه‌ي طبيعت دماوند نزديك دوسال است كه فعال شده است.
اشرف اميني، مدير مدرسه‌ي طبيعت دماوند مي‌گويد: «از آغاز فعاليت اين مدرسه، حدود 2500 كودك و نوجوان به اين مدرسه مراجعه كرده‌اند. فضاي مدرسه‌هاي طبيعت به گونه‌اي است كه كودكان مهارت‌هاي حسي‌حركتي و تعادلي‌شان افزايش پيدا مي‌كند.»
به گفته‌ي او «مدرسه‌ي طبيعت دماوند بخش‌هاي گوناگوني دارد: كشاورزي، نان‌پزي، بخش نگه‌داري حيوانات، كتاب‌خانه و... مخاطب در بخش كشاورزي صبر و شكيبايي را مي‌آموزد و انتظار رشد گياه را تجربه مي‌كند. در بخش نان‌پزي كودك با فرايند توليد نان آشنا مي‌شود. در بخش حيوانات نيز كودكان با فعاليت‌هاي مرتبط با غذادادن به حيوانات آشنا مي‌شوند. اگر خداي نكرده كودك و نوجواني ترس يا فوبيايي از حيوانات داشته باشد، در ارتباط تعريف‌شده با حيوانات، اين مشكل تا حدودي حل مي‌شود. تسهيل‌گران مدرسه، كودكان را در بخش‌هاي مختلف از دور نظاره مي‌كنند و اگر مشكلي داشته باشند به والدين يا اولياي مدارس تذكر مي‌دهند.»
اميني درباره‌ي تسهيل‌گران مي‌گويد: «اكثر تسهيل‌گران مدرسه‌ي طبيعت با محيط‌زيست، روان‌شناسي كودك و هنر آشنا هستند و كار براي كودكان را دوست دارند. آن‌ها براي اين كار حتماً بايد دوره ديده باشند.»
او به ديگر بخش‌هاي مدرسه‌ي طبيعت نيز اشاره مي‌كند و مي‌گويد: «تاب‌هاي تعادل، كلبه‌ي درختي، نردبان‌هاي مختلف، فضايي براي كارهاي دستي كودكان، فضايي براي ماسه بازي و نقاشي با عناصر طبيعي و... از ديگر بخش‌هاي اين مدرسه است.»
اميني در اشاره به كتاب‌خانه‌ي مدرسه توضيح مي‌دهد كه «تسهيل‌گران ضمن مراقبت از كودكان در صورت طرح پرسش، آنان را راهنمايي مي‌كنند تا خود به پاسخ برسند. آن‌ها به سمت كتاب‌خانه هدايت مي‌شوند تا آن‌جا با استفاده از منابع گوناگون، از جمله فرهنگ‌نامه‌ها پاسخ خود را پيدا كنند.»
او روش كار مدرسه‌هاي طبيعت را اين‌طور تعريف مي‌كند: «سيستم مدارس طبيعت از امر و نهي به كودكان مي‌پرهيزد. مربيان تعليم‌ديده يا همان تسهيل‌گران از دور كودكان را نظارت مي‌كنند و فقط وقتي لازم است، وارد عمل مي‌شوند. در بازي‌هاي گروهي كودكان و نوجوانان وارد مذاكره مي‌شوند، با چالش‌ها برخورد مي‌كنند و به فكر حل مسئله مي‌افتند كه به رشد هوش آن‌ها كمك مي‌كند. ما سعي نداريم در مدرسه‌ي طبيعت آموزش مستقيم داشته باشيم.»
مدير مدرسه‌ي طبيعت دماوند درباره‌ي ساعت‌هاي حضور بچه‌ها در اين مدرسه مي‌گويد: «ساعت‌هاي حضور در مدرسه‌ي طبيعت به شكل فردي و گروهي بايد از قبل هماهنگ بشود و بيش‌تر روزها اين مدرسه فعال است.»
عكس: مدرسه‌ي طبيعت دماوند