مایکل پینسکی هنرمند و شرکت تصفیه هوای دانمارکی ایرلبز به مناسبت روز زمین چیدمانی را ساختهاند که بو، گرما و مهدود چهار شهر مشهور به آلودگی هوا شامل لندن، دهلینو، پکن و سائوپائولو را در آن استشمام کرد.
هوای مسموم هر یک از شهرها درون یک گنبد ژئودسیک پوشیده از پلاستیک شبیهسازی شده است و امکان مقایسه آن با هوای ناب جزیره نروژی توترا که در یک گنبد دیگر وجود دارد، فراهم است.
این مقایسه نتایج قابل پیشبینی و غیرقابلپیشبینی به همراه میآورد. دستکم برای فردی اهل لندن آنچه نمیتواند در این گنبدها ببیند یا حس کند، به همان اندازه آنچه میتواند ببیند یا حس کند، هشداردهنده است.
هوای آلودهای که درون این گنبدها تولید میشود، همانطور که انتظار میرود، ناخوشایند است. آمیزه عجیب بوی تلخ و شور هوای گنبد سائوپائولو ظاهراً اثرات سوختهای بر اساس اتانول را که در این شهر به طور گسترده مصرف میشود، شبیهسازی میکند. از طرف دیگر، ردیفی از رادیاتورهای برقی در بخش دهلینو هوایان را گرم و شرجی میکند. همزمان یک ماشین دود کوچک که گازهایش را به درون این فضای تنگ میفرستد، باعث میشود بوی تند زغال نیمسوز به مشام برسد.
در مقابل، گنبد هوای شبیهسازیشده جزیره توترای نروژ که بازدیدکنندگان هنگام ورود به نمایشگاه و خروج از آن تنفس میکنند- بوی علفی و تقریباً شبیه بوی کره ایجاد میکند که ناشی از علف زدهشده و هوای تمیز شده بهوسیله فیلترهای نصبشده بهوسیله شرکت ایرلبز است.
گرچه ممکن است برخی از این اثرات ناشی از حرارت نور خورشید تابیده به پوشش پلاستیکی گنبدها باشد، اما عبور از گنبد با وزوز لوله اگزوز به تروتازگی علفزار کاملاً تأثیرگذار است.
البته وارد شدن به این گنبدها خطری ندارد، چراکه در آنها هوای این شهرها عیناً بازتولید نشده و فقط شبیهسازی شده است.
یک غافلگیری دیگر وارد شدن به گنبد هوای لندن است. در این گنبد هیچچیز شاخصی حس نمیکنید که باید هم همینطور باشد. فرض بر این است که وضعیت درون این گنبد شرایطی را شبیهسازی کند همه بازدیدکنندگانی که از خیابانهای لندن وارد آن شدهاند، حس میکنند و بنابراین نباید تغییر شدیدی ایجاد شود.
با این وجود وضعیت لندن هم هشداردهنده است: هوای برخی از بخشهای لندن میزانهای بالای خطرناک اکسید نیتروژن و دیاکسید نیتروژن سمی وجود دارد. خود دولت بریتانیا در سال ۲۰۱۵ تخمین زده است که اکسیدهای نیتروژن سال در مرگ زودرس تا ۲۳۵۰۰ نفر در سال دخیل هستند.
اما مشکل این است که دیاکسید نیتروژن رایحه و طعمی ندارد و هیچ تغییری در نمای هوا هم ایجاد نمیکند؛ بنابراین فشار آوردن برای اقدام سیاسی برای کاستن از این ماده آلاینده سختتر از تقاضا برای رفع آلودگی هوای پکن است که رایحه منقل زغالی آن آزاردهنده است.
CityLab/Atlantic