پاكي و سلامتي محيط زيست آبي، به‌طور مستقيم و غيرمستقيم بر تداوم حيات و بقاي موجودات زنده‌ي كره‌ي زمين تأثير مي‌گذارد. كم‌وبيش همه اين را مي‌دانيم، اما باز هم نه به رود و دريا و اقيانوس رحم مي‌كنيم، نه به ديگر موجودات زنده‌ي اين كره‌ي خاكي و نه حتي به خودمان.
ما هم‌چنان انواع پسماندها را به رود و دريا و اقيانوس سرازير مي‌كنيم و آن‌ها را چنان آلوده مي‌كنيم كه نه فقط سلامتي و زندگي موجودات آب‌زي كه سلامتي و زندگي خود را نيز به خطر انداخته‌ايم.
البته ناگفته نماند كه چند سالي است، گروه‌ها و افراد، در جاي‌جاي اين دنيا و از جمله در كشور ما، به تفكيك پسماندها، كاهش توليد پسماند، كاهش مصرف پلاستيك و... اهميت مي‌دهند و سعي مي‌كنند ديگران را نيز در اين زمينه آگاه و با خود همراه كنند.
مي‌دانيم كه پلاستيك و اجزاي آن، به سادگي در طبيعت تجزيه نمي‌شود و چندسال با همان وضع باقي مي‌ماند. پلاستيك‌هايي كه دور مي‌اندازيم، اگر درست دفع نشوند و مثلاً در رود، جنگل، دريا و... رها شوند محيط‌زيست را آلوده مي‌كنند و گاه باعث مرگ و بيماري ده‌ها و صدها موجود زنده مي‌شوند.
پارسال بيش از 200 كشور جهان با برنامه‌ي سازمان ملل متحد در مورد تلاش براي غلبه بر آلودگي‌هاي ناشي از ريختن پسماندهاي پلاستيكي در درياها و اقيانوس‌ها، موافقت كردند.
براساس گزارش بخش محيط‌زيست سازمان ملل، سالانه حدود هشت‌ميليون تُن يا به عبارتي هشت‌ميليارد كيلوگرم پسماند پلاستيكي به درياها و اقيانوس‌ها سرازير مي‌شود. بنا به اين گزارش، چنان‌چه وضع به‌همين روال ادامه پيدا كند، در سال 2050 ميلادي (1429 هجري شمسي) مقدار پلاستيك درياها از ماهي‌ها بيش‌تر خواهد شد.
البته اين‌روزها خبر خوشحال‌كننده‌اي هم منتشر شده. براساس اين خبر، دانشمندان موفق شده‌اند آنزيم تجزيه‌كننده‌ي پلاستيك را متحول كنند، طوري كه بتواند با سرعت خيلي بيش‌تري ماده‌ي اصلي پلاستيك را تجزيه كند. البته اين كار فعلاً در ابعاد آزمايشگاهي صورت پذيرفته و زمان بيش‌تري لازم است تا اين موفقيت، در سطوح گسترده قابل استفاده شود.
شنا در درياي پسماند
چند سال پيش «زَك نويل»، عكاس 32ساله‌ي آمريكايي، در مأموريتي در آب‌هاي منطقه‌ي مقابل سواحل جزيره‌ي جاوا (اندونزي) مشغول عكاسي بود. او هنگام عكاسي، از انبوه پسماندهاي موجود در آب يكه خورد. درواقع، زَك، هنگامي كه درون آب، داشت از «ديدي سوريانا»، موج‌سوار اندونزيايي، عكاسي مي‌كرد، خود را در حال شناكردن در دريايي از پسماندها حس كرد.
تبديل پوست ميگو به پلاستيك
اين خبر هم خوشحال‌كننده است كه پژوهشگران دانشگاه نيل در مصر، پس از دو سال پژوهش و تلاش علمي، موفق شدند به نمونه‌اي اوليه از محصولي دست يابند كه شايد بتوان آن را پلاستيك طبيعي ناميد. در اين طرح، پوست ميگو ذوب مي‌شود و سپس از مايع به‌دست آمده ورق‌هاي نازك پلاستيك به‌دست مي‌آيد.
صدف‌ها هم جان به‌در نمي‌برند
پژوهشگران در مطالعات خود متوجه شدند كه دست‌كم در منطقه‌اي از شمال اروپا (قطب شمال) تا آب‌هاي مجاور چين، تكه‌هاي ريز پلاستيك باعث آلودگي آب‌ها شده‌اند و اين آلودگي به مواد خوراكي انسان نيز منتقل مي‌شود. براساس تحقيقي كه مركز پژوهش‌هاي آب در نروژ اواخر سال گذشته‌ي ميلادي انجام داد، صدف‌ها هم از اين آلودگي جان سالم به‌در نبرده‌اند.
طرح پاك‌سازي رود سيتاروم
طرح تميز‌كردن رود سيتاروم در جزيره‌ي جاوه (اندونزي) هم خبر خوشحال‌كننده‌اي است. در اين طرح قرار است اين رود 300كيلومتري، در طول هفت سال چنان تميز شود كه آب آن قابل آشاميدن بشود. 28ميليون نفر از آب اين رود استفاده مي‌كنند و آب آن براي آبياري 400هزار هكتار شاليزار نيز به‌كار مي‌رود.